Mü
əllif
Ata
kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu
(hüquqşünas, elmi dərəcəsi və elmi adı yoxdur)
Redaktor
Bağırov Natiq Orucqulu oğlu
Ata
kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu. İnzibati hüquq və
terminl
ər. Elmi əsər-Bakı: 2008 - 312 səh.
Elmi
əsər hüquq elminin, inzibati hüquq sahəsinin əsaslarını, təməl müd-
d
əalarını qısa və konkret şəkldə araşdırıb-izah etmək məqsədini güdür. Əsərdə vətəndaş-
lar t
ərəfindən dövləti idarəetmə hüququ, idarəçlik prinsipləri, eləcə də forma və metodları
a
ydın şəkldə gostərilir. Bundan savayı, burada inzibati-hüquq tənzimləmənin obyekti,
inzibati-hüquq münasib
ətləri subyektlərinin hüquqi statusu, dövlət idarəçiliyi (hakimy-
y
ət) orqanları quruluşu və ələlxüsus inzibati hüququn təminatı və digər müddəalar öz
əksini tapmışdır.
Xüsusil
ə vurğulamaq lazımdır ki, elmi əsərdə, nəinki elmi-nəzəri araşdırmalar,
h
ətta dövlət idarəçliyi prosesində təsadüf edilən müddəalar, yəni inzibati hüququn
praktiki t
ədbiqindən irəli gələn və dövlət idarəçliyinə aidiyyətı olan (onun predmeti olan)
hadis
ə və hərəkətlər özünə yer tapmışdır. Gündəlik dövlət idarəçliyi, siyasi sahələrdə rast
g
ələn terminlərin əlfba sırası ilə qısa, eyni zamanda əhatəli izahatı, şərhi verilmişdir.
Elmi
əsər 312 səhifədən, II hissədən (elmi və elmi-praktiki), elmi hissəsi XIII
mövzudan, elmi-praktiki hiss
əsi isə təqribən 500-ə qədər terminlərdən və anlayışlardan
ibar
ətdir.
Oxucu kontingentin
ə gəldikdə isə, elmi əsər ilk növbədə hüquq elminə yiyələ-
nm
ək məqsədini güdən vətəndaşlara həm də ələlxüsus dövlət idarəçliyi və digər siyasi
f
əaliyyət ilə aktv sürətdə məşğul olan və, o cümlədən, dövlət idarəçliyinə, dövlətə və
siyas
ətə biganə qalmayan bütün digər vətəndaşlara da - tövs edilir.
©
Ata
kişiyev Bəxtiyar Sərhəd oğlu, 2008
ÖN SÖZ
Müasir dövrd
ə sosial-siyasi, hüquqi münasibətlərin gur
inkişaf edilməsi-hüquq elminin danılmaz nailiyyətləridir.
Dövl
ət idarəçliyində və siyasətdə hər bir atılan addım elmi
inkişafın nailiyyətlərinə arxalanmalıdır. Yalnız elmi əsaslarla
dövl
ətin idarə edilməsi, siyasətin yürüdülməsi uğurlu nəticə-
l
ərə məhkumdur, dövlət idarəçliyində və siyyasətdə hüquq
elmin
ə zidd atılan addımlar iflasa məhkumdur. Hüquq elmi
c
əmiyyətin bütün sosial-siyasi həyatına əlalxüsus dövlət
idar
əçliyində israr edir. Əgər cəmiyyət öz inkişafında nəyəsə
nail olubsa - bunun s
əbəbkarı mütləq surətdə elmdir. Yalnız
elm v
ə elmi yanaşma tərəqinin qarantıdır. Bütün problem-
l
ərin çıxış yolunu elmdə axtarmaq vacibdir. Elm və onun
inkişaf etdirilməsi-cəmiyyətin mütləq zərurətdir.
Elm
əsərdə terminlər vasitəsilə dövlətdaxili və beynəl-
xalq t
əcrübədə, dövlət idarəçiliyi və siyasi sahədə istifadə edi-
l
ən siyasi, iqtisadi, hüquqi, hərbi və s. xarakterli anlayışların
şərhi verilmişdir. Elmi bilgiləri aşılamağa, dövlət idarəçiliyi
v
ə siyasi sahələrdə vətəndaşlara mənsub olan hüquqlarla
onları tanış etməyə, dövlət idarəçliyində, siyasətdə doğru və
dürüst yol seçm
əkdə-onlara kömək etməyə, eləcə də digər ali
m
əqsədlərə nail olmağa həmin kitab öz qarşısında məqsəd
kimi qoyur.
Elm
əsəri ərsəyə gətirərkən müəllif-son dərəcədə qısa,
a
ydın və konkret şəkildə yazılması məqsədinə riayyət etmiş-
dir. Artıq söz yığımından, lüzumsuz polemikalardan, mübahi-
s
əli məsələlərdən və digər xoşagəlməz hallardan çalışmışdır
uzaq olsun.
Mü
əllif, elmi əsərin ərsəyə gətrilməsində köməklik
göst
ərən bütün texniki personala təşəkkürünü bildirir və
oxucular
ı daima elmi bilgilərini artırmağa dəvət edir.
5
I HİSSƏ
MÖVZU I. İNZİBATİ HÜQUQ AZƏRBAYCAN
HÜQUQUNUN SAHƏSİ KİMİ
1.İnzibati hüquq predmenti və metodu
Az
ərbaycan inzibati hüququnun predmentini-məhdud
m
ənada: Azərbaycan dövlət idarəçiliyi prosesində meydana
çıxan ictimai münasibətlər təşkil edir.
İnzibati hüququn predmetini – geniş mənada isə: aşağı-
dakılar təşkil edir:
a)Dövl
ət idarəçliyi orqanlarının idarəedici - sərəncam-
verici f
əaliyyətlərindən törəyən ictimai münasibətlər;
b)Dig
ər dövlət orqanlarının idarəçlik xarakterli fəaliy-
y
ətlərindən törənən ictimai münasibətlər;
c)İctimai təşkilatların idarəçilik xarakterli funksiyaları
h
əyata keçirməsində və ya bu funksiyaların həyata keçirilmə-
sind
ə iştirakından yaranan içtimai münasibətlər.
Burada bel
ə nəticəyə gəlmək olar ki, inzibati hüquq
dövl
ət hüququnun bir sahəsi olmaqla, başlıca vəzifəsi dövlət
idar
əçiliyi orqanlarının icraedici-sərəncamverici fəaliyyət-
l
ərindən törənən ictimai münasibətləri, digər dövlət orqanları-
nın idarəçilik fəaliyyətindən törənən ictimai münasibətləri və,
habel
ə ictimai təşkilatların idarəçilik xarakterli funksiyaları
h
əyata keçirmələrindən yaranan ictimai münsibətləri nizama
salmaqdan ibar
ətdir.
Dig
ər hüquq sahələrində olduğu kimi, inzibati hüqu-
qun nizama salınan ictimai münasibətlərin özünəməxsus inti-
zama salma metodu vardır. Hüquqi cəhətdən nizama salma
metodu ictimai münasib
ətlərin nizama salınmasında dövlət
t
ərəfindən tətbiq edilən hüquqi təsir vasitəsidir.
Bu baxımdan, inzibati hüququn nizama salma metodu
Dostları ilə paylaş: |