26 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
olan 3. mõsraõnõn da
Selviye
dönmüş de çõkmõş salõnõr
şeklinde;
ç) 5. dörtlüğün,
Söyledip yâri derdimi açmağa
şeklinde olan mõsraõnõn
Söyledip yârimi derdim açmağa
olarak ve
d) Kõrmõzõ gülden irengin almõşsõn
şeklinde yazõlan son dörlüğün ilk mõsraõnõn da
Kõrmõzõ güllerden rengin almõşsõn
şeklinde, Sayõn Halk Edebiyatõ Profesörü, saz şairleri ve saz şiiri, halk şiiri araş-
tõrõcõsõ Saim Sakaoğlu tarafõndan yine durak ve anlam açõsõndan düzeltilmesi
gerekirdi.
51- 63. sayfadaki
Eğer rakibe verirsen bir selam
şeklindeki 2. dörtlüğün 3. mõsraõ
Eğer rakibime verirsen selâm
olarak düzeltilmelidir.
52- 63. sayfanõn, 4. kõtasõnda kafiye uyumsuzluğu vardõr, ayrõca dörtlüğün
son mõsraõnda da bir mana ve ölçü uyumsuzluğu söz konusudur. Bu dörtlükte-
ki kafiye uyumsuzluğu
TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ •
27
… yârin eline
… zülfün teline
…
şu ben kuluna
şeklinde düzeltilirse daha uygun olur. Çünkü Karaca Oğlan gibi, Âşõk Ömer
gibi diğer birçok saz şairi gibi Gevherî’de de kafiye uyumsuzluğundan söz et-
mek mümkün değildir. Onlar kafiye ve ölçüyü gayet güzel kullanõrlar. Bir de
söz konusu dörtlüğün son mõsraõ ile fazla oynanmõş olduğu görülüyor.
53- Aynõ sayfadaki Karaca Oğlan’a ait şiirin 2. dörtlüğünün son mõsraõndaki
“içti” kelimesi kafiye gereği “işti” olarak düzeltilmelidir. İkinci dörtlükteki
“Hakk’a” kelimesinin yine kafiye gereği “Hak’a” olarak tashihi uygundur.
54- 64. sayfadaki 2. dörtlüğün 3. mõsraõnõn
Ağ göğsün yanõnda bir
fülfül gibi,
3. dörtlüğün ilk mõsraõnõn da
Göğsün gülşenine beni kondurur
olarak kafiye, durak ve anlam açõsõndan düzeltilmesi gerekir.
55- 65. sayfada, Sayõn Prof. Sakaoğlu Ziya Paşa’nõn Harâbât adlõ eserinden,
F.A.Tansel’in yayõnõndan naklen bir dörtlüğünü alõp, devamõndaki satõrlarda
“…. Harâbât’õnõn bir önceki beytinde şöyle diyordu” şeklinde bir ifade kullanarak
verdiği dörtlüğe yine bilim adõna ne acõdõr ki beyit muamelesi yapmaktadõr.
56- 66. sayfada hemen 2. paragrafta “Oysa aynõ Paşa” gibi bir ifade yakõşõk
almamaktadõr.
57- 66,67 ve 68. sayfalardaki Köprülü’nün İkdam’da yayõnlanan yazõlarõnõ,
Sakaoğlu kendisi bizzat okuyarak(!) Osmanlõ Türkçesine olan hâkimiyetini gös-
termek istemiştir.
58- 68. sayfada Köprülü’nün, mahlâsõ olmayan bir şiiri Karaca Oğlan’a mal
ettiği ve aynõ hataya 90 sene sonra da Sayõn Sakaoğlu’nun düştüğü görülmek-
tedir. Sakaoğlu Gevherî üzerine yazdõğõm makâleye değer verip baksaydõ, hatta
kendisiyle bitirme çalõşmasõ yaptõğõmõz cönkteki aynõ şiiri dikkat edip de hatõr-
lasaydõ, şiirin Gevherî’nin olduğunu öğrenir ve ta Köprülü’den bu tarafa gelen
hatayõ düzeltmiş olurdu. Şiirin ilk dörtlüğü ile mahlâs dörtlüğü şöyledir:
28 • TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Seni bana gâyet güzel dediler
Mübarek cemâlin görmeğe geldim
Şeftalini derde derman dediler
Gerçek mi sevdiğim sormağa geldim
………
Gevherî efendim canlar canõsõn
Hem
Mõsõr sultânõ Yûsuf şanõsõn
Âdil
pâdişahsõn mürvet kânõsõn
Kul olup kapunda durmağa geldim
59- 80. sayfada, bir önceki sayfanõn sonunda “
Bu şiirler Türk araştõrõcõlarõna
ilk defa 1982 yõlõnda tarafõmõzdan duyurulmuştu.” şeklinde Ignác Kúnos’un yayõn-
ladõğõ Karaca Oğlan’a ait “İki küçük parça” yõ vermektedir. İlk “parça”nõn bi-
rinci mõsraõnda yine bir hece eksikliği görülmektedir. Buradaki “der” kelimesi-
nin yerine Sakaoğlu eğer “eydür” kelimesini bilmiyorsa “söyler” kelimesini
getirseydi vezni düzeltiverirdi.
60- 80, 81. sayfalarda, Sakaoğlu’nun Radloff’un derlediği hikâyedeki şiirden
aldõğõ ikişer dizede düzeltilmesi gereken mõsralar görülmektedir. Bir halk ede-
biyatõ Profesörünün bu hatalarõ gidermesi gerekirdi. Şimdi Sayõn Sakaoğlu’nun
yanlõş olarak verdiği bu dizeleri ve doğrularõnõ görelim:
b dizeleri,
Ben de bilmem hangisini yar allayõm gendime
mõsraõ
Ben de bilmem hangisini yâr alayõm gendime;
e dizeleri,
Eser bade sabah yeli Tunanõn
mõsraõ
Eser
bâd-õ sabâ yeli Tuna’nõn;
TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DERGİSİ •
29
f dizeleri,
Ak
sakallõ pir
dir atam
mõsraõ
Ak
sakallõ pîrdir atam;
h dizeleri,
Zülüf
perüşan dõr gören ben oldum
mõsraõ
Zülüf
perişandõr gören ben oldum;
j dizeleri,
İman senin nerende dõr?
mõsraõ
İman senin nerendedir?;
n dizeleri,
Gönül kimi sevse o dur güzeli
mõsraõ da
Gönül kimi sevse odur güzeli,
şeklinde düzeltilmeliydi. Başkalarõnõn yanlõşõ Sakaoğlu’nun doğrusu olmama-
lõydõ.
61- 82. sayfadaki c’de verilen
Ötmesin de bağçamda bülbüller benim
Gonca gülüm solduktan keri