5
yana ,
bir m lumat, veril nl r bazas rolunu oynay r, onlar n
daimi operativ kild yenil m k imkanlar var, onlar çox-
t b q lidir v bu t b q l rd ki
h r m rh l yeni informasiya
v veril nl r imkan d r. Bununla da co rafiya t bii v sosial-
iqtisadi proses v hadis l rin modelinin yarad lmas nda, bu
prosesl r t sir ed n amill rin laq l ndirilm sind v onla-
r n proqnozla d r lmas nda birba a baza rolu oynay r.
Ümumi kild C S yer s thin aid informasiyalar n top-
lanmas , inteqrasiyas v t hlili üçün xüsusi proqramlarla
t chiz olunmu kompyuter sistemi kimi t rifl nir. Ancaq
n z r almaq
laz md r ki, ist nil n t rif d qiq deyil v onun
daim t z l nm ehtimal vard r. Üst lik bir fakt da var ki,
C S-nin özü yeni sah dir v onda bu t rifin daimi t kmil-
l
c yi labüddür. Mü llifl r bunlar n z r alaraq, C S-in
t rifini verm k m qs dini qar ya
qoymur v fikirl ir m ki,
düz edirl r.
D rslikd C S-in sas ideyas , mahiyy ti, arxitekturas v
obyektl ri t qdim olunur. C S texnologiyas m hsullar il ta-
n l q, onun imkanlar v al tl ri, t tbiq sah l ri xüsusi böl-
m l rd verilir. Cox hallarda t l b l r
v ümumiyy tl istifa-
d çil r m kan-zaman obyektl rini ay rd etm kd ç tinlikl
rastla rlar. Bunlar n z r alan mü llifl r onlar n rhin
xüsusi yer vermi l r. D rslik illüstrativ materiallarla z n-
gindir v bu da mövzunun d rk olunmas üçün faydal d r. C S
mühitind informasiyan n t hlili
v onun bazas nda obyekt-
l rin modell dirilm si, x rit l rin t rtib olunmas v kadastr
i l rind onun rolu da d rslikd öz ksini tapm d r.
Qeyd etm k laz md r ki, t qdim olunan kitab bu sah d
respublikam zda yaz lan ilk d rslikdir
v ona gör d n -
z rd n qaç r lm mümkün m qamlara oxucu, mü yy n loyal-
l qla yana a v yaxud bu sah d ba qa monoqrafiya v elmi
m nb l r müraci t ed bil r. Mü llifl rin sas üstünlüyü,
traf mühitin, o cüml d n torpaq
örtüyünün t dqiqi sah sind
6
müt x ssis olmalar v h mçinin n z ri v praktik istiqam t-
d z ngin t crüb y malik olmalar ndad r.
Hesab edir m ki, A. .Mehdiyevin v A. . smay lovun
“Co rafi nformasiya Sisteml ri” d rsliyi universitetl rimizd
bu sah d kadrlar n haz rlanmas na v el c d bu sah d
i l y n müt x ssisl rin f aliyy tin böyük fayda ver bil r.
nformatika elminin yeni sah si
olan C S sah sind yeni
kitablar n yaz lmas t qdir layiqdir. Bu d rslik bel kitablar
aras nda birincil rd n oldu una gör xüsusil h miyy tlidir.
Ramiz M mm dov
AMEA-n n müxbir üzvü,
texniki elml r doktoru, professor