BAKI AVRASİYA UNİVERSİTETİ
Bakı Avrasiya Universiteti Elmi
Şurasının iclasında qәbul edilmişdir.
Protokol: 29.12.2017 № EŞ04-11/17
TӘSDİQ EDİRӘM:
Rektor ______ prof. N.Z.Hüseynli
2017-ci il üçün fәlsәfә doktoru proqramı üzrә doktoranturaya
QӘBUL İMTAHAN PROQRAMI
İxtisas:
5901.01 Beynәlxalq münasibәtlәr
Fәnn:
İxtisas fәnni
BAKI-2017
Fәnn proqramına uyğun olaraq tәrtib edәn vә rәyçilәrlә bağlı mәlumat.
Elmi redaktor:
İbrahimova Gülzar İsaxan qızı
siyasi elmlәr doktoru, professor
Tәrtib edәn:
Musayev Mәsud Söhbәt oğlu,
siyasi elmlәr üzrә fәlsәfә doktoru
Rәyçilәr:
Әliyeva Almaz Mәcid qızı
siyasi elmlәr üzrә fәlsәfә doktoru, dosent
Cahangirli Cahangir Xanoğlan oğlu
siyasi elmlәr üzrә fәlsәfә doktoru
MÜNDӘRİCAT
1.
İzahat vәrәqi
2.
Qiymәtlәndirmә qaydaları
3.
Mәzmun
4
Qәbul imtahan sualları
5.
Әdәbiyyat siyahısı
1. İZAHAT VӘRӘQİ
Beynәlxalq münasibәtlәr ixtisası üzrә doktorantura sәviyyәsi üçün qәbula kömәkçi
vәsait olaraq nәşr olunan bu proqram, Azәrbaycan Respublikası Nazirlәr Kabinetinin 20
dekabr 2017-ci il tarixli 870 nömrәli sәrәncamı ilә tәsdiq edilmiş "Bakı Avrasiya
Universitetinin 2017-ci il üçün doktorant vә dissertant hazırlığı üzrә qәbul planı" vә Tәhsil
Nazirliyinin 26.12.2017-ci il tarixli 04-11-5844/15 saylı mәktubu әsas götürülәrәk ilk
dәfәdir hazırlanıb.
Beynәlxalq münasibәtlәr sosial elmlәrә aid ixtisas olmaqla yanaşı, tarix, iqtisadiyyat,
sosiologiya vә.s. bu kimi elm sahәlәrini "Fәnlәrarası" kimi әhatә edir vә beynәlxalq
tәşkilatlar, dövlәtlәr, şirkәtlәr vә qeyri-hökumәt tәşkilatları kimi faktorlar arasındakı
әlaqәlәri tәtqiq edir. İxtisas beynәlxalq münasibәtlәrin nәzәri vә praktiki aspektlәri ilә
yanaşı, onun coğrafi mövqeyini dә araşdırır. Beynәlxalq münasibәtlәr ixtisası eyni
zamanda beynәlxalq tәhlükәsizlik, miqrasiya, hüquq konsepsiyaları, müharibә cinayәtlәri
vә müharibәdәn sonrakı yenidәnqurma kimi mәsәlәlәri әtraflı şәkildә tәtqiq edir.
Bu gün bir çox tәcrübә vә peşә sahәsindә beynәlxalq münasibәtlәrin bu әsas
anlayışlarını dәrk etmәdәn, sürәtlә dәyişәn bir dünyada milli vә beynәlxalq aktyorların
strategiyalarını anlamaq vә birbaşa idarә etmәk mümkün deyil. Beynәlxalq dinamikaları
analiz etmәdәn stratejik qәrarlar almaq doğru sayılmır. Buna görә bir çox mühüm
tәşkilatlarda beynәlxalq münasibәtlәr mütәxәssislәrinә әhәmiyyәtli vәzifәlәr verilir.
BAAU-da beynәlxalq münasibәtlәr üzrә doktorantura tәhsili almaq isdәyәn tәlәbәlәr bu
proqramdan ixtisas fәnni üçün qәbulda hәr tәrәfli faydalana bilәrlәr. Bunun üçün bu
proqramda qiymәtlәndirmә qaydaları, qәbul imatahan sualları vә әdәbiyyat siyahısı müasir
elmi yanaşmalar nәzәrә alınmaqla tәrtib olunmuşdur. BAAU beynәlxalq münasibәtlәr
ixtisası üzrә, yerli vә beynәlxalq siyasәtşünas vә analitiklәr ilә birgә fәaliyyәt göstәrәn,
dünya standartlarına uyğun regional tәdqiqat vә tәhsil mәrkәzi olmağı hәdәflәyir.
2. QİYMӘTLӘNDİRMӘ QAYDALARI
2.1. Biliyin qiymәtlәndirilmәsi çoxballı sistem әsasında aparılır.
2.2. İmtahan biletinә bir qayda olaraq fәnni әhatә edәn 5 sual daxil edilir. İmtahan
biletinә daxil olan suallara verilәn cavabların hәr biri 10 bal şkalası ilә (0-10)
qiymәtlәndirilir.
2.3. İmtahanın qiymәt meyarları aşağıdakılardır:
10 bal - keçilmiş materialı dәrindәn başa düşür, cavabı dәqiq vә hәrtәrәflidir;
9 bal - keçilmiş materialı tam başa düşür, cavabı dәqiqdir vә mövzunun
mәzmununu aça bilir;
8 bal - cavabında ümumi xarakterli bәzi qüsurlara yol verir;
7 bal - keçilmiş materialı yaxşı başa düşür, lakin nәzәri cәhәtdәn bәzi
mәsәlәlәri әsaslandıra bilmir;
6 bal - cavabı әsasәn düzgündür;
5 bal - cavabında çatışmazlıqlar var, mövzunu tam әhatә edә bilmir;
4 bal - cavab qismәn doğrudur, lakin mövzunu izah edәrkәn bәzi sәhvlәrә
yol verir;
3 bal -mövzudan xәbәri var, lakin fikrini әsaslandırmağı bacarmır;
1-2 bal - mövzudan qismәn xәbәri var;
0 bal - suala cavab yoxdur.
2.4. Balların maksimum miqdarı 50-dir.
2.5. Fәnn üzrә toplanmış ballara görә yekun qiymәtlәndirmә aşağıdakı qaydada
aparılır:
1.
46-50 bal
"әla"
"A"
41-45 bal
"çox yaxşı"
"B"
36-40 bal
"yaxşı"
"C"
26-35 bal
"kafi"
"D"
25-30 bal
"qәnaәtbәxş"
"E"
0-24bal
"qeyri-kafi"
"F"
2.6. Fәnn üzrә minimum keçid balı ______dır.
2.7. Qәbul imtahanlarının nәticәsinә görә qazanılan yekun balın yarısını ixtisas
fәnninә görә verilәn balın 100 %-i, yerdә qalan yarısını isә digәr iki fәnnә ayrı-
ayrılıqda verilәn balların 50 %-nin cәmi tәşkil edir.
3. MӘZMUNU
Bu proqramın mәzmunu beynәlxalq münasibәtlәr ixtisası üzrә doktoranturaya qәbulda
әsas dәrәcәlәndirmә meyarı olan İxtisas fәnnini tәşkil edir. Bu ixtisas üzrә әsas fәnlәr olan
beynәlxalq münasibәtlәr tarixi, beynәlxalq münasibәtlәr nәzәriyyәsi vә Azәrbaycan tarixi
fәnlәrinә aid suallar birlәşdirilәrәk İxtisas fәnni olaraq formalaşdırılmışdır. İxtisas fәnninә
aid sualların mövzuları aşağıdakılardan ibarәtdir.
BEYNӘLXALQ MÜNASİBӘTLӘR TARİXİ
Әn yeni dövr. Birinci dünya müharibәsinin sonu – ikinci dünya müharibәsinin
sonu (1918-1945). I Dünya müharibәsinin başa çatması vә beynәlxalq münasibәtlәrin
Versal-Vaşinqton sisteminin formalaşması.
1920-ci illәrdә beynәlxalq münasibәtlәrdә tәzminat vә tәhlükәsizlik mәsәlәsi. Kiçik
Antantanın
yaradılması. Lozanna konfransı. Lokarno konfransı. Reyn tәminat paktı. Brian-
Kelloq paktı. A. Brianın “Avropa Birlәşmiş Ştatları” planı. SSRİ-nin xarici siyasәti.
XX әsrin 30-cu illәrindә beynәlxalq münasibәtlәrin inkişafı. II dünya müharibәsinin
sәbәblәri vә başlanması. II dünya müharibәsi illәrindә beynәlxalq münasibәtlәr. II Dünya
müharibәsinin başa çatması vә beynәlxalq münasibәtlәrin Yalta-Potsdam sisteminin
formalaşması. 1941-1946-cı illәrdә beynәlxalq münasibәtlәrdә Güney Azәrbaycan
mәsәlәsi.
İkinci dünya müharibәsinin sonundan soyuq müharibәnin bitmәsinәdәk
beynәlxalq münasibәtlәr (1945-1991). “Soyuq müharibәnin” başlanması. Qәrb vә Şәrq
bloklarının tәşәkkülü. 1945-1990-cı illәrdә beynәlxalq münasibәtlәrdә “Almaniya
mәsәlәsi”. Çindә vәtәndaş müharibәsi, ÇXR-in yaranması. Koreya müharibәsi. San-
Fransisko sülh müqavilәsi (1951). 1950-1980-ci illәrdә Qәrb-Şәrq münasibәtlәri.
Müstәmlәkәçiliyin lәğvi prosesinin başlanması. Asiyada vә Afrikada Milli Azadlıq
hәrәkatları. Bloklara qoşulmamaq hәrәkatı. Konqo böhranı. Beynәlxalq münasibәtlәrdә
Çin amili (1960-1970-ci illәr). ABŞ-ın Vyetnam müharibәsi. Hindistan Cәnubi Asiyadakı
beynәlxalq münasibәtlәrdә (1960-1970-ci illәr). Fәlәstinin bölünmәsi. Yaxın Şәrq
münaqişәsi, onun beynәlxalq münasibәtlәrә tәsiri (1948-1990-cı illәr). Karib böhranı.
Latın Amerikasında beynәlxalq münasibәtlәr.
1945-1990-cı illәrdә tәrksilah problemi. Uzaq Şәrqdә beynәlxalq münasibәtlәr. Helsinki
yekun aktı. XX әsrin 70-ci illәrinin II yarısında vә 80-cı illәrindә ümumavropa proseslәri.
Qәrbi Avropa inteqrasiyasının başlanması vә inkişafı (1950-1990-cı illәr). Şәrqi Avropada
mәxmәri inqilablar. “Yeni Avropa üçün Paris xartiyası”. Beynәlxalq tәhlükәsizlik
problemlәri. Dünya kommunist sisteminin dağılması vә “soyuq müharibәnin” başa
çatması. Postsovet mәkanında yeni müstәqil dövlәtlәrin yaranması.
XX әsrin sonu-XXI әsrin әvvәllәrindә beynәlxalq münasibәtlәr. 1990-cı illәrdә bir
qütblü beynәlxalq münasibәtlәr sisteminin formalaşması. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr
sistemindә siyasi-hüquqi rejim. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr sistemindә hәrbi amil.
Şimal-cәnub münasibәtlәrinin yeni ölçülәri. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr sistemindә
konsepsiyalar. Soyuq müharibәdәn sonra ABŞ-ın xarici siyasәt strategiyası. Müasir
beynәlxalq münasibәtlәr sistemindә geosiyasәt. Avropada yeni beynәlxalq münasibәtlәr
sisteminin formalaşması. Şәrqi Asiyada beynәlxalq münasibәtlәr. Cәnubi Asiyada
beynәlxalq münasibәtlәr. Yaxın vә Orta Şәrqdә beynәlxalq münasibәtlәr. Müasir
inteqrasiya proseslәrinin xüsusiyyәtlәri. Müasir dövrdә qloballaşma proseslәri.
BEYNӘLXALQ MÜNASİBӘTLӘR NӘZӘRİYYӘSİ
BMN fәnninin predmeti vә obyekti. BM nәzәriyyәsinin metodları: ümumi vә tәtbiqi
metodlar. Situasiyanın tәhlili metodları: müşahidә, sәnәdlәrin öyrәnilmәsi, müqayisә.
Eksplikativ metodlar: kontent-analiz, ivent-analiz, koqnitiv-xәritәlәşdirmә, tәcrübә.
Prоqnozlaşdırma metodları: delfi metodu, ssenarilәrin qurulması, sistemli yanaşma,
modellәşdirmә. Qәrarın qәbul edilmәsi prosesinin tәhlili.
Beynәlxalq münasibәtlәrin qanunauyğunluqları problemi.
Beynәlxalq münasibәtlәrin sahәlәr vә iştirakçılar üzrә tәsnifatı. BM nәzәriyyәsindә
mәktәblәr. BM nәzәriyyәsindә әnәnәlәr. Rasionalizmin әsas müddәaları vә
nümayәndәlәri.
Realizmin vә neorealizmin әsas müddәaları vә nümayәndәlәri. Edvard Karrın
konsepsiyasının әsas müddәaları. Hans Morgentaunun nәzәri baxışları. Kennet Volts
neorealizmin banisi kimi. Samuel Hantinqton.
Liberalizmin vә neoliberalizmin әsas müddәaları vә nümayәndәlәri. Dünya kommunist
sisteminin dağılması vә liberal demokratiyanın inkişafı. Frensis Fukuyama. Liberalizm
gizli diplomatiya, qüvvәlәr balansı vә kollektiv tәhlükәsizlik haqqında. İqtisadi
liberalizmin әsasları.
Marksist vә neomarksist beynәlxalq münasibәtlәr nәzәriyyәsinin әsas müddәaları vә
nümayәndәlәri.
BM nәzәriyyәsindә böyük debatlar.
Aktorların davranış nәzәriyyәlәri. Qәrarın qәbul edilmәsi nәzәriyyәsi. Oyunlar
nәzәriyyәsi. Sıfır hәcmli oyunlar (zero sum games). Qeyri-sıfır hәcmli oyunlar (non-zero
sum games) “Cücәnin oyunu”. Mәhbus dilemması. Sövdәlәşmә nәzәriyyәsi.
Beynәlxalq sistem. Beynәlxalq münasibәtlәr sisteminin mühiti. Beynәlxalq
münasibәtlәrin iştirakçılarının mәqsәdlәri, vasitәlәri vә strategiyaları. Güc BM
nәzәriyyәsinin kateqoriyası kimi. Gücün elementlәri vә ondan istifadә edilmәsi metodları.
Qüvvәlәrin balansı nәzәriyyәsi. Kollektiv tәhlükәsizlik prinsipi (nәzәriyyәsi).
Tәhlükәsizlik dilemması. Tәhlükәsizliyin liberal konsepsiyaları: kooperativ tәhlükәsizliyi,
insan tәhlükәsizliyi vә demokratik sülh nәzәriyyәlәri. Beynәlxalq münasibәtlәrin hüquqi
tәnzimlәnmәsi problemi. Müasir beynәlxalq hüququnun xüsusiyyәtlәri vә prinsiplәri.
Beynәlxalq münasibәtlәrdә hüquq vә әxlaq. Milli maraqlar: anlayışı, strukturu, metodoloji
vә siyasi rolu. Milli maraq vә ideologiya.
Xarici siyasәt: mәqsәdlәri vә prinsiplәri. Daxili vә xarici siyasәt arasında qarşılıqlı
әlaqә. Diplomatiya xarici siyasәtin hәyata keçirilmәsinin bir vasitәsi kimi. Diplomatiya vә
beynәlxalq hüquq.
Beynәlxalq әmәkdaşlıq: anlayışı vә tiplәri. Dövlәtlәrarası әmәkdaşlığa realist yanaşma.
Beynәlxalq rejimlәr nәzәriyyәsi. Beynәlxalq әmәkdaşlığın tәhlil olunmasına dair sosioloji
yanaşma. Beynәlxalq әmәkdaşlıq vә inteqrasiya proseslәri.
Beynәlxalq nizamın sosial әsasları.
AZӘRBAYCANIN MÜASİR TARİXİ
Azәrbaycan XX әsrin әvvәllәrindә. Azәrbaycanda sosial-iqtisadi vәziyyәt. 1900-1903-
cü illәr iqtisadi böhranının Şimali Azәrbaycan iqtisadiyyatına tәsiri. Neft sәnayesinin
vәziyyәti. İnhisarlar. 1904-cü il dekabr ümumtәtili. “Mazut konstitusiyası”. Sәnayenin
başqa sahәlәri. Bank idarәlәri. Yeni aqrar qanunlar vә onların mahiyyәti. Azәrbaycanda
ictimai-siyasi fikir. Milli hәrәkatın ideoloji prinsiplәri vә nәzәri әsasları. Milli şüurun
oyanması. Milli hәrәkatın әsas cәrәyanları vә onların prinsiplәri. Liberal, inqilabçı-millәtçi
vә dini-mühafizәkar cәrәyanlar, onların baxışları. XX әsrin әvvәllәrindә Rusiyada baş
verәn hadisәlәrin Rusiya әsarәtindә olan millәtlәrin milli hәrәkatına tәsiri. Ümumrusiya
müsәlmanları qurultayları. Milli demokratik hәrәkat. Milli partiyaların yaranması. Ermәni-
müsәlman davası: sәbәblәri, gedişi vә nәticәlәri. Azәrbaycan deputatlarının Rusiya Dövlәt
Dumasında fәaliyyәti. 1905-1911-ci illәrdә Cәnubi Azәrbaycanda inqilabi hәrәkat.
Sәttarxan.
Azәrbaycan I Dünya müharibәsi illәrindә. Azәrbaycan müharibә aparan dövlәtlәrin
planlarında. Müharibәnin iqtisadiyyata tәsiri. Azәrbaycanlıların müharibә cәbhәlәrindә
iştirakı. Azәrbaycan Fevral inqilabı vә Oktyabr çevrilişi dövründә. Milli hәrәkat.
Azәrbaycan Qafqaz dövlәtçiliyi sistemindә. Azәrbaycanlılara qarşı törәdilmiş “Mart
soyqırımı”. Bakı Xalq Komissarları Sovetinin antiazәrbaycan siyasәti. Cәnubi Azәrbaycan
müharibә aparan böyük dövlәtlәrin planlarında.
Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәti. Cәnubi Azәrbaycanda Xiyabani hәrәkatı. 1918-ci
il aprel-may aylarında Cәnubi Qafqazda vә Azәrbaycanda siyasi vәziyyәt. Seymin
buraxılması. Müsәlman Milli Şurasının yaradılması. 28 may 1918-ci il “İstiqlaliyyәt
Bәyannamә”si. Azәrbaycan XalqCümhuriyyәtinin elan edilmәsi vә ilk diplomatik
addımlar.Batum müqavilәsi. Azәrbaycan-Osmanlı münasibәtlәri. Azәrbaycan hökumәtinin
Gәncәyә köçmәsi. Dövlәt vә ordu quruculuğu. Beynәlxalq siyasәtdә “Bakı mәsәlәsi”.
Bakı Xalq Komissarları Sovetinin Gәncәyә hücum planı vә onun hәyata keçirilmәsi üçün
hәrbi әmәliyyatları. Bakı Xalq Komissarları Sovetinin iflasa uğraması. İngilis qoşunlarının
Bakıya daxil olması. “Sentrokaspi diktaturası”nın süqutu. Azәrbaycan hökumәtinin Bakıya
köçürülmәsi. Mudros barışığı. Azәrbaycanın ingilis qoşunları tәrәfindәn ikinci dәfә işğal
edilmәsi. Azәrbaycan parlamenti. Milli hökumәtin daxili siyasәti. Hökumәtin mәdәniyyәt
sahәsindә gördüyü tәdbirlәr. Milli hökumәtin xarici siyasәtinin әsas istiqamәtlәri: Qafqaz
dövlәtlәri vә İranla münasibәtlәr. Azәrbaycan Paris sülh konfransında. Azәrbaycanın
istiqlaliyyәtinin de-fakto tanınması. Xaricdә diplomatik nümayәndәliklәrin tәsis edilmәsi.
Aprel işğalı әrәfәsindә Azәrbaycanın beynәlxalq vәziyyәti. Aprel böhranı. XI Ordunun
işğalçı yürüşü. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin süqutu, tarixi yeri vә әhәmiyyәti.
Cәnubi Azәrbaycan 1917-1920-ci illәrdә. Ş. M. Xiyabani. Milli hökumәtin fәaliyyәti.
Azәrbaycanda İkinci Respublikanın-Sovet Respublikasının qurulması. 1920 -
1930-cu illәrdә sosial-iqtisadi vә siyasi vәziyyәt. Azәrbaycan SSR-in yaranması, onun
daxili siyasәti vә “yeni xarici siyasәt xәtti”. Azәrbaycanın diplomatik nümayәndәliklәrinin
vә Bakıdakı xarici nümayәndәliklәrin lәğvi. 1921-ci il Konstitusiyası. Аzәrbaycan-Türkiyә
münasibәtlәri. Sovet rejiminә qarşı üsyanlar. Azәrbaycanın әrazi bütövlüyünә yeni
qәsdlәr. Azәrbaycan SSR Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist Respublikası vә SSRİ-nin
tәrkibindә. Beynәlxalq konfranslar vә Azәrbaycan. Naxçıvan Muxtar Sovet Sosialist
Respublikası vә Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayәtinin tәşkili. Azәrbaycanda yeni iqtisadi
siyasәtin hәyata keçirilmәsi vә onun xüsusiyyәtlәri. Tәlәsik sәnayelәşdirmә vә mәcburi
kollektivlәşdirmә. Azәrbaycanda kütlәvi repressiyalar vә onun ağır nәticәlәri. 1937-ci il
Konstitusiyası. Mәdәni quruculuq. Әlifba islahatlarının keçirilmәsi.
Azәrbaycan II Dünya müharibәsi dövründә. II Dünya müharibәsinin başlanması.
Azәrbaycan Almaniyanın işğalçılıq planlarında. Azәrbaycan SSR-in mühüm arxa cәbhә
kimi әhәmiyyәti. Azәrbaycan milli diviziyalarının tәşkili. Azәrbaycanlıların döyüş
cәbhәlәrindә, partizan vә antifaşist müqavimәt hәrәkatlarında iştirakı. Azәrbaycan
mühacirәti. Milli legionlar. Cәnubi Azәrbaycan 1941-1946-cı illәrdә. S.C.Pişәvәri. Milli
hökumәtin fәaliyyәti. II dünya müharibәsi illәrindә böyük dövlәtlәrin siyasәtindә Cәnubi
Azәrbaycan mәsәlәsi.
Azәrbaycan 1945 - 80-ci illәrdә. Müharibәdәn sonra Azәrbaycanın sosial-iqtisadi
hәyatı. Dinc quruculuğa keçid. Sәnayenin vә kәnd tәsәrrüfatının bәrpası. Totalitar rejimin
sәrtlәşmәsi. 1948-1953-cü illәrdә azәrbaycanlıların Ermәnistan SSR-dәn zorla kütlәvi
surәtdә deportasiya edilmәsi. 50-60-cı illәrdә SSRİ-dә siyasi sistemin tәkmillәşdirilmәsi
cәhdlәri vә tәsәrrüfat islahatları. H. Әliyevin hakimiyyәtә gәlmәsi. İqtisadiyyata
rәhbәrliyin güclәndirilmәsi.70-80-ci illәrdә sәnaye vә kәnd tәsәrrüfatının inkişafı. Yeni
sәnaye müәssisәlәrinin vә sosial obyektlәrin tikilmәsi. Kadr hazırlığı. Әhalinin sosial
strukturunda dәyişikliklәr. 1978-ci il Konstitusiyası.
Müstәqil Azәrbaycan Respublikası. Yenidәnqurma siyasәti vә Azәrbaycan.
Qondarma Dağlıq Qarabağ problemi. Xüsusi idarә komitәsi. Azәrbaycan әrazisinә
Ermәnistan Respublikasının yeni qәsdlәri. Azәrbaycanda siyasi böhranın dәrinlәşmәsi.
Milli-azadlıq hәrәkatının genişlәnmәsi. Azәrbaycanın dövlәt müstәqilliyinin bәrpa
edilmәsi. DQMV-nin statusunun lәğv edilmәsi.
H. Әliyevin başçılığı ilә Azәrbaycanın dövlәt müstәqilliyinin möhkәmlәndirilmәsi
uğrunda mübarizә. Milli dövlәt quruculuğunun әsas istiqamәtlәri. Milli ordu quruculuğu.
1995-ci ildә Azәrbaycan Respublikasının Konstitusiyasının qәbul edilmәsi. Bazar
iqtisadiyyatına keçid vә dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya. “Әsrin Müqavilәsi”. Yeni
parlamentin formalaşması. İslahatların keçirilmәsi. İnvestisiya siyasәti. Özәllәşdirmә vә
sahibkarlığın inkişafı. Aqrar islahat.
2003-cü ilin prezident seçkilәri. İ. Әliyevin Azәrbaycan Respublikasının Prezidenti
seçilmәsi vә H. Әliyev siyasi xәttinin uğurla davam etdirilmәsi. Regionların sosial-iqtisadi
inkişafı. Beynәlxalq әhәmiyyәtli neft, qaz vә nәqliyyat layihәlәrinin hәyata keçirilmәsi vә
Azәrbaycanın Cәnubi Qafqaz regionunda lider dövlәtә çevrilmәsi. 2008-ci il vә 2013-cü il
prezident seçkilәri. İ. Әliyevin yenidәn Azәrbaycan Respublikasının Prezidenti seçilmәsi.
Azәrbaycanın sosial-iqtisadi vә mәdәni hәyatı.
Müstәqilliyini bәrpa etdikdәn sonra Azәrbaycan Respublikasının xarici siyasәti.
Azәrbaycan beynәlxalq çoxtәrәfli әlaqәlәr sistemindә. Azәrbaycan Respublikasının
xarici siyasәtinin vәzifәlәri, prinsiplәri, istiqamәtlәri vә prioritetlәri. Azәrbaycanın
beynәlxalq inteqrasiya proseslәrinә qoşulması. Azәrbaycan Respublikasının ABŞ vә Qәrbi
Avropa dövlәtlәri ilә münasibәtlәri. Azәrbaycanın regional xarici siyasәti: Rusiya,
Türkiyә, İran vә Gürcüstanla münasibәtlәr. Azәrbaycan xarici siyasәtinin Asiya istiqamәti:
Çin, Pakistan vә Yaponiya ilә münasibәtlәr. Azәrbaycanın MDB dövlәtlәri ilә
münasibәtlәri. Azәrbaycanın әrәb ölkәlәri ilә münasibәtlәri. Azәrbaycan vә beynәlxalq
tәşkilatlar. Azәrbaycan Respublikasının BMT Tәhlükәsizlik Şurasına qeyri-daimi üzv
seçilmәsi.
Ermәnistanla Azәrbaycan arasındakı münaqişәnin mahiyyәti, sәbәblәri vә
tәnzimlәnmәsinә dair beynәlxalq sәylәr.Ermәnistan-Azәrbaycan, Dağlıq Qarabağ
münaqişәsinә dair beynәlxalq tәşkilatlar tәrәfindәn qәbul edilmiş sәnәdlәr. Azәrbaycanın
“neft strategiyası”. Azәrbaycanın xarici siyasәtindә Xәzәr dәnizi problemi. Müasir qlobal
proseslәr vә Azәrbaycan.
4. QӘBUL İMTAHAN SUALLARI
1. XX әsrin әvvәllәrindә Azәrbaycanda neft sәnayesi.
2. 1905-1911-ci illәrdә Cәnubi Azәrbaycanda inqilabi hәrәkat.
3. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin elan edilmәsi.
4. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin daxili siyasәti.
5. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin xarici siyasәti.
6. Azәrbaycan sovet rejiminin bәrqәrar olması.
7. DQMV-nin tәşkili.
8. Naxçıvan MSSR-in tәşkili.
9. Azәrbaycanlılara qarşı törәdilmiş “Mart soyqırımı”.
10. Cәnubi Azәrbaycan II dünya müharibәsi illәrindә.
11. Azәrbaycan II dünya müharibәsi illәrindә.
12. Azәrbaycanlıların Ermәnistandan-tarixi etnik torpaqlarından kütlәvi surәtdә
deportasiyası.
13. Cәnubi Azәrbaycanda 21 Azәr hәrәkatı.
14. Azәrbaycan müstәqilliyin ilk illәrindә (1991-1993-cü illәr)
15. Milli qurtuluş.
16. “Әsrin müqavilәsinin” imzalanması.
17. Böyük Fransa inqilabı vә onun beynәlxalq münasibәtlәrә tәsiri.
18. Amerika inqilabı
19. Sәnaye inqilabı vә nәticәlәri.
20. İmperyalizm
21. I dünya müharibәsinә gedәn yol.
22. İlk anti-Qәrb hәrәkatlar.
23. Osmanlı dövlәtinin parçalanması.
24. I dünya müharibәsinin nәticәlәri.
25. Türkiyә İstiqlaliyyәt Müharibәsi.
26. II dünya müharibәsinin I dünya müharibәsindәn fәrqlәri.
27. II dünya müharibәsinin I dünya müharibәsi ilә oxşarlıqları.
28. Birlәşmiş Millәtlәr Tәşkilatı (BMT)
29. Soyuq müharibәnin başlanğıcı (1945-1947)
30. Trumen doktrinası.
31. Marşal planı.
32. Şimali Atlantika Müqavilәsi Tәşkilatı (NATO)
33. Karib böhranı.
34. Tәrәfsiz Dövlәtlәr Hәrәkatı.
35. Folklend böhranı
36. Avropada Tәhlükәsizlik vә Әmәkdaşlıq Tәşkilatı (ATӘT)
37. Neft İxrac Edәn Ölkәlәr Birliyi (OPEC)
38. İran İslam İnqilabı
39. Suriya münaqişәsi.
40. Yumşaq güc anlayışı (Soft power)
41. Xalq diplomatiyası (Public diplomacy)
42. Realizm
43. İdealizm
44. Neorealizm
45. Neoliberalizm
46. Müharibәnin növlәri
47. ABŞ Suriya strategiyasının Türkiyәyә tәsirlәri.
48. Soyuq müharibә illәrindә beynәlxalq sistem (1947-1991).
49. 1990-2001 arası illәrdә beynәlxalq münasibәtlәr quruluşu.
50. 9/11 sonrası XXI әsr qlobal sistemi.
51. BRICS
52. Brexit
53. Şanxay Әmәkdaşlıq Tәşkilatı (ŞӘT)
54. ABŞ vә Çinin Cәnubi Asiya strategiyaları.
55. Panch Shila
56. Mәhdudiyyәti olmayan Prezident idarәetmә üsulu
57. Hәrbi rejimli idarәetmә üsulu
58. Mütlәq formalı idarәetmә üsulu
59. Dövlәt quruluşu formaları
60. Parlament idarәetmә forması
61. Dualist idarәetmә forması
62. İsrail dövlәtinin siyasi sistemi
63. Gürcüstanın siyasi sistemi
64. Fransa respublikasının siyasi sistemi
65. Azәrbaycan respublikasının siyasi sistemi
66. Siyasi sistem vә Konstitusiya
67. Respublika idarәçilik sistemi
68. Parlamentli monarxiya
69. Unitar dövlәt quruluşu
70. Federativ dövlәt quruluşu
71. Konfederativ dövlәt quruluşu
72. Azәrbaycan respublikasında qanunvericilik hakimiyyәti
73. Azәrbaycan respublikasında icra hakimiyyәti
74. Azәrbaycan respublikasında mәhkәmә hakimiyyәti
75. Naxçıvan Muxtar Respublikasının siyasi sistemi
5. ӘDӘBİYYAT SİYAHISI (ӘSAS)
1. Oral S. Siyasi Tarih (1918'e kadar). Ankara: İmge kitabevi yayınları, 2009.
2. Oral S. Siyasi Tarih (1918-1994). Ankara: İmge kitabevi yayınları, 2012.
3. Abbasbәyli A., Nәcәfov E. Beynәlxalq Münasibәtlәr Nәzәriyyәsi. Bakı: Mütәrcim,
2007.
4. Nuriyeva İ. Azәrbaycan Tarixi. Bakı: Mütәrcim, 2015.
5. Baxışov M.Ә. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi. (1918-2003) /Dәrs vәsaiti/ Bakı:
AzTU, 2012.
ӘDӘBİYYAT SİYAHISI (KÖMӘKÇİ)
1. Abdullayev M.İ. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi. Bakı: ABU, 2010.
2. Baxışov M.Ә. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi. (1871-1918-ci illәr) /Dәrslik/ Bakı:
Şirvannәşr, 2007.
3. Baxışov M.Ә. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi. (XVII әsrin II yarısından1871-ci
ilәdәk) /Dәrs vәsaiti/ Bakı: Şirvannәşr, 2009.
4. Gözәlova Y.H. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi (XVI-XVII әsrin birinci yarısı). Bakı:
Elm, 2006.
5. Gözәlova Y.H. Qәdim yunan diplomatiyası /Dәrs vәsaiti/ Bakı, 2010.
6. Hacıyeva A.H. Beynәlxalq münasibәtlәr tarixi /Dәrs vәsaiti/ (1871-1919). Bakı: Bakı
Universiteti, 2003.
7. Hәmidov S.S. Avropa ittifaqında siyasi inteqrasiya proseslәri vә Azәrbaycan. Bakı:
ADU, 2009.
8. Hәsәnov Ә.M. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr vә Azәrbaycan Respublikasının
xarici siyasәti. Bakı: Şәrq-Qәrb, 2005
9. Mahmudov Y.M. Azәrbaycan diplomatiyası. Bakı, 2006.
10. Mehdiyev R.Ә. Azәrbaycan: qloballaşma dövrünün tәlәblәri. Bakı, 2005.
11. Yusifov Y. Qәdim Şәrq tarixi. Bakı: Şәrq-Qәrb, 2007.
12. Гасанлы Дж. СССР-Иран: Азербайджанский кризис и начало холодной войны
(1941-1946гг.). Москва: Герои Отечества, 2006.
13. История дипломатии. Cост. А.Лактионов. Москва: АСТ, 2010.
14. Махмудов Я.М. Взаимоотношения государств Аккоюнлу и Сефевидов с
западноевропейскими странами. Баку: Бакинский Университет, 1991.
15. Морис Ваисс. Международные отношения после 1945 года. / Пер. с фр. С. Ф.
Колмакова. Москва: Городец, 2005.
16. Нaринский М.М. История международных отношений. Москва: РОССПЭН,
2004.
17. Протопопов А.С., Козьменко В.М: Елманова Н.С. История международных
отношений и внешняя политика России (1648-2005). Учебник для студентов
вузов/под ред. А.С.Протопопова. Москва: Аспект Пресс, 2006.
18. Ревякин А.В. История международных отношений в новое время . Москва:
РОССПЭН, 2004.
19. Системная история международных отношений. Под ред. А.Д.Богатурова. В 2-
х томах. Москва: Московский рабочий, 2007.
20. Современные международные отношения и мировая политика. Под ред.
А.В.Торкунова. Москва: Просвещение, 2005.
21. Современные международные отношения. Под ред. А.В. Торкунова. Москва:
РОССПЭН, 1999.
22. Azәrbaycan Respublikası 1991-2001. R. Mehdiyevin ümumi redaktәsi ilә. Bakı:
XXI – Yeni Nәşrlәr Evi, 2001.
23. Azәrbaycan tarixi. 7 cilddә, V-VII cildlәr. Bakı: Elm, 2008.
24. Azәrbaycan tarixi. XIX-XXI әsrin әvvәli. Ali mәktәblәr üçün mühazirә kursu.
A.Ә.Rzayevin ümumi redaktәsi ilә. Bakı: Bakı Universiteti, 2010.
25. Hәsәnov Ә.M. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr vә Azәrbaycan Respublikasının
xarici siyasәti. Bakı: Şәrq-Qәrb, 2005.
26. Hәsәnov Ә.M. Azәrbaycanın ABŞ vә Avropa dövlәtlәri ilә münasibәtlәri. Bakı:
Elm, 2000.
27. Hәsәnov C. P. Azәrbaycan beynәlxalq münasibәtlәr sistemindә (1918-1920). Bakı:
Azәrnәşr, 1993.
28. Hüseynova H.K. Azәrbaycan Avropa siyasi inteqrasiya proseslәri sistemindә. Bakı:
Hәrbi Nәşriyyat, 1998.
29. XX әsr Azәrbaycan tarixi. II cild. T.T.Vәliyevin ümumi redaktәsi ilә. Bakı, 2009.
30. Qasımov M.C. Azәrbaycanın xarici siyasәti (konsepsiya mәsәlәlәri). Bakı:
Mütәrcim, 1997.
31. Qasımov M.C. Xarici dövlәtlәr vә Azәrbaycan (aprel işğalından SSRİ yaradılana
qәdәrki dövrdә diplomatik-siyasi münasibәtlәr). Bakı: Qanun, 1998.
32. Mahmudov Y.M., Şükürov K.K. Qarabağ: real tarix, faktlar, sәnәdlәr. Bakı: Tәhsil
EİM, 2005.
33. Mehdiyev R.Ә. Azәrbaycan: qloballaşma dövrünün tәlәblәri. Bakı, 2005.
34. Mәmmәdov İ.M., Mәmmәdov Ç.İ. Azәrbaycan tarixi: XX әsr – XXI әsrin әvvәllәri.
Mühazirәlәr kursu. Bakı: UniPrint, 2010.
35. Musayev İ. Azәrbaycanın xarici siyasәti. I vә III hissә. Bakı: Bakı Universiteti,
2011.
36. Дарабади П. Г. Геоистория Каспийского региона и геополитика
современности. Баку: Элм, 2002.
37. Abbasbәyli A.N., Darabadi P.Q., İbrahimov Ә.G. Konfliktologiya. Bakı: BDU,
2006.
38. Abbasbәyli A., Nәcәfov E. Beynәlxalq münasibәtlәr nәzәriyyәsi. Bakı:
Mütәrcim,2007.
39. Abbasbәyli A., V.Cәfәrov. Diplomatik protokol. Bakı, 2002.
40. “Azәrbaycan Respublikasının Konsul Nizamnamәsi” Bakı, № 782, 8 fevral 1994-cü
il. http://www.e-qanun.az/framework/8986
41. “Azәrbaycan Respublikasının Konsulluğu haqqında” Әsasnamә. Bakı, № 532, 26
fevral 2007-ci il. http://e-qanun.az/framework/12746
42. Azәrbaycan Respublikasının milli tәhlükәsizlik konsepsiyası. Bakı, № 2198, 23 may
2007-ci il. http://www.e-qanun.az/framework/13373
43. “Azәrbaycan Respublikasının Sәfirliyi haqqında” Әsasnamә. Bakı, № 408, 25 may
2006-cı il. http://e-qanun.az/alpidata/framework/data/11/f_11691.htm
44. “Azәrbaycan Respublikasının ştatdankәnar (fәxri) konsulu haqqında” Әsasnamә.
Bakı, № 575, 21 aprel 1997-ci il. http://www.mfa.gov.az/files/file/14new.pdf
45. Cәfәrov V.B. Diplomatik yazışma. Bakı, 2003.
46. “Diplomatik xidmәt haqqında” Azәrbaycan Respublikasının Qanunu. Bakı, № 137-
IIQ,8 iyun 2001-ci il.
http://www.e-qanun.az/alpidata/framework/data/2/f_2696.htm
47. Әhmәdov E.İ. Ermәnistanın Azәrbaycana tәcavüzü vә beynәlxalq tәşkilatlar. Bakı:
Tuna, 1998.
48. Hәsәnov Ә.M. Geosiyasәt /Dәrslik/ Bakı: Aypara-3, 2010.
49. Hәsәnov Ә.M. Müasir beynәlxalq münasibәtlәr vә Azәrbaycanın xarici siyasәti.
Bakı: Şәrq-Qәrb, 2005.
50. Mәmmәdov C. A. Geosiyasәt. Bakı, 2005.
51. “Milli tәhlükәsizlik haqqında” Azәrbaycan Respublikasının Qanunu. Bakı: 29 iyun
2004-cü il. http://www.mns.gov.az/az/pages/72-74.html
52. Piriyev A. Siyasi strategiya vә milli tәhlükәsizlik. Bakı: Bakı Universiteti, 2005.
53. Ulaxoviç V. Müasir diplomatiyada protokol vә etiket. Bakı 2008
54. Arı Tayyar. Uluslararası ilişkiler ve dış politika. 8. baskı. Bursa: Mkm Yayıncılık,
2009.
55. Анцупов А.Я., Шипилов А.И. Конфликтология. СПб.: Питер, 2008.
56. Дипломатическая служба. Учебное пособие / Под ред.А.В.Торкунова. М:
РОССПЭН, 2002.
57. Козырев Г.И. Политическая конфликтология. Москва: ИНФРА-М, 2008.
58. Кулагин В.М. Современная международная безопасность. М.:КноРус, 2012.
59. Ланцов С.А. Политическая конфликтология. СПб.: Питер, 2008.
60. Мамедализаде Ч. Основы дипломатической службы и дипломатического
протокола : история-нормы-теория-практика. Баку, 2001.
61. Нартов Н. А. Геополитика. Москва: Юнити-Дана, 2010.
61. Попов В.И. Современная дипломатия: теория и практика. Москва: Научная
книга, 2004.
63. Самойленко В.В. Дипломатическая служба /Учебное пособие/ Москва, 2010.
64. Системная история международных отношений. Под ред. А.Д.Богатурова. В 2-
х томах. Москва: Московский рабочий, 2007.
65. Современные международные отношения. Под ред. А.В. Торкунова. Москва:
РОССПЭН, 1999.
66. Улахович В.Е. Международные организации /Справочное пособие/ Москва:
АСТ, 2005.
67. Фельтхэм Р. Настольная книга дипломата. Минск, 2001.
68. Цыганков П.А. Теория международных отношений. Москва: Гардарики, 2006.
69. Joshua S. Goldstein, Jon C. Pevehouse, International relations. USA: Pearson
Education, LTD, 2013.
70. http://www.un.org/en/index.html
71. http://www.coe.int/en/web/portal/home
72. http://europa.eu/index_en.htm
73. www.nato.int
74. www.osce.org
75. http://www.mfa.gov.az
BAKI AVRASİYA UNİVERSİTETİ
2017-ci il üçün fәlsәfә doktoru proqramı üzrә doktoranturaya
QӘBUL İMTAHAN SUALLARI
Kafedra: Humanitar fәnlәr vә regionşünaslıq
İxtisas: 5901.01 Beynәlxalq münasibәtlәr
Fәnn: İxtisas fәnni
1. XX әsrin әvvәllәrindә Azәrbaycanda neft sәnayesi.
2. 1905-1911-ci illәrdә Cәnubi Azәrbaycanda inqilabi hәrәkat.
3. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin elan edilmәsi.
4. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin daxili siyasәti.
5. Azәrbaycan Xalq Cümhuriyyәtinin xarici siyasәti.
6. Azәrbaycan sovet rejiminin bәrqәrar olması.
7. DQMV-nin tәşkili.
8. Naxçıvan MSSR-in tәşkili.
9. Azәrbaycanlılara qarşı törәdilmiş “Mart soyqırımı”.
10. Cәnubi Azәrbaycan II dünya müharibәsi illәrindә.
11. Azәrbaycan II dünya müharibәsi illәrindә.
12. Azәrbaycanlıların Ermәnistandan-tarixi etnik torpaqlarından kütlәvi surәtdә
deportasiyası.
13. Cәnubi Azәrbaycanda 21 Azәr hәrәkatı.
14. Azәrbaycan müstәqilliyin ilk illәrindә (1991-1993-cü illәr)
15. Milli qurtuluş.
16. “Әsrin müqavilәsinin” imzalanması.
17. Böyük Fransa inqilabı vә onun beynәlxalq münasibәtlәrә tәsiri.
18. Amerika inqilabı
19. Sәnaye inqilabı vә nәticәlәri.
20. İmperyalizm
21. I dünya müharibәsinә gedәn yol.
22. İlk anti-Qәrb hәrәkatlar.
23. Osmanlı dövlәtinin parçalanması.
24. I dünya müharibәsinin nәticәlәri.
25. Türkiyә İstiqlaliyyәt Müharibәsi.
26. II dünya müharibәsinin I dünya müharibәsindәn fәrqlәri.
27. II dünya müharibәsinin I dünya müharibәsi ilә oxşarlıqları.
28. Birlәşmiş Millәtlәr Tәşkilatı (BMT)
29. Soyuq müharibәnin başlanğıcı (1945-1947)
30. Trumen doktrinası.
31. Marşal planı.
32. Şimali Atlantika Müqavilәsi Tәşkilatı (NATO)
33. Karib böhranı.
34. Tәrәfsiz Dövlәtlәr Hәrәkatı.
35. Folklend böhranı
36. Avropada Tәhlükәsizlik vә Әmәkdaşlıq Tәşkilatı (ATӘT)
37. Neft İxrac Edәn Ölkәlәr Birliyi (OPEC)
38. İran İslam İnqilabı
39. Suriya münaqişәsi.
40. Yumşaq güc anlayışı (Soft power)
41. Xalq diplomatiyası (Public diplomacy)
42. Realizm
43. İdealizm
44. Neorealizm
45. Neoliberalizm
46. Müharibәnin növlәri
47. ABŞ Suriya strategiyasının Türkiyәyә tәsirlәri.
48. Soyuq müharibә illәrindә beynәlxalq sistem (1947-1991).
49. 1990-2001 arası illәrdә beynәlxalq münasibәtlәr quruluşu.
50. 9/11 sonrası XXI әsr qlobal sistemi.
51. BRICS
52. Brexit
53. Şanxay Әmәkdaşlıq Tәşkilatı (ŞӘT)
54. ABŞ vә Çinin Cәnubi Asiya strategiyaları.
55. Panch Shila
56. Mәhdudiyyәti olmayan Prezident idarәetmә üsulu
57. Hәrbi rejimli idarәetmә üsulu
58. Mütlәq formalı idarәetmә üsulu
59. Dövlәt quruluşu formaları
60. Parlament idarәetmә forması
61. Dualist idarәetmә forması
62. İsrail dövlәtinin siyasi sistemi
63. Gürcüstanın siyasi sistemi
64. Fransa respublikasının siyasi sistemi
65. Azәrbaycan respublikasının siyasi sistemi
66. Siyasi sistem vә Konstitusiya
67. Respublika idarәçilik sistemi
68. Parlamentli monarxiya
69. Unitar dövlәt quruluşu
70. Federativ dövlәt quruluşu
71. Konfederativ dövlәt quruluşu
72. Azәrbaycan respublikasında qanunvericilik hakimiyyәti
73. Azәrbaycan respublikasında icra hakimiyyәti
74. Azәrbaycan respublikasında mәhkәmә hakimiyyәti
75. Naxçıvan Muxtar Respublikasının siyasi sistemi
Bakı Avrasiya Universiteti Elmi Şurasının 29.12.2017-ci il tarixli EŞ04-11/17
saylı iclasında qәbul edilmiş İxtisas fәnni üzrә “2017-ci il üçün doktoranturaya
qәbul imtahan proqramı“ әsasında tәrtib edilmişdir.
Tәrtib edәn: s.e.ü.f.d. M.S.Musayev
Kafedra müdiri: s.e.ü.f.d. M.S.Musayev
Dostları ilə paylaş: |