www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
29
29
29
dil normalarımıza salmağın vaxtı yetişməyib!? Dil isə həm
təfəkkürün, həm kreativ-elmi düşüncənin, həm də ədəbiyyatın
əsas materialıdır, ana dilimiz o mənada ya "çinləşir", ya da
qlobal təsirlər altında get-gedə zəifləyər...
Ədəbiyyatımızın dərdi kimi, ədəbi nəşrlərimizin, söz-düşüncə
adamlarımızın da durumu çox ağırdır: intellektual-mədəni
mühitimizin xaricdən, az qala, sunami dəhşətliliyilə üstümüzə
gələn bu təsirlərə cavabverəsi yüksək elmi-estetik səviyyəyə
malik deyil. Tutalım, Rusiya, yaxud Türkiyə elmi-mədəni
mühiti kimi bir intellektual-kreativ məkana malik cəmiyyətdə
yaşamırıq ki, öz milli trendlərimiz, kreativ brendlərimizi
ortaya qoyaq, Nobel mükafatı alaq, fərqli İKT, ədəbiyyat,
sənət yenilikləri ilə dünyanı heyrətləndirək. Avrovizion və
idman sahəsində uğurlar qazanırıqsa, istəsək, Güney Koreya
kimi, başqa sahələrdə də istənilən nailiyyətlərə imza ata
bilərik...
Çox istərdim ki, yeni "Ədəbiyyat qəzeti" bu fikirlərimə uyğun
ədəbi-estetik prosesləri istiqamətləndirən bir xətt tutsun,
dünyadan çox geri qalırıq, inkişaf baxımından yaman
axsayırıq, yazı-pozu dostlarımız...
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
30
30
İsa Hüseynov - Ìóüàííà: ustad
þìðöíün ədəbi
-əbədi yazısı
Açÿðáàéúàíûí õàëã éàçû÷ûñû, ÿìÿêäàð èíúÿñÿíÿò õàäèìè,
ìöõòÿëèô èëëÿðäÿ êå÷ìèø ÑÑÐÈ, eləcə də ìöñòÿãèë
ðåñïóáëèêàìûçûí “Èñòèãëàë”, “Ãûðìûçû ÿìÿê áàéðàüû” âÿ áàøãà
îðäåíëÿðëÿ òÿëòèô îëóíìóø, éàçäûüû áÿäèè íÿñð íöìóíÿëÿðèéëÿ
‟ “Úûüûðëàð”, “Äÿðä”, “Çÿùÿð”, “Äÿôí”, “Àðõ” âÿ á.
ùåêàéÿëÿðè, “Ñàç”, “Òöòÿê ñÿñè”, “Òåëåãðàì”, “Ãóðó áóäàã”,
“Êîëëó êîõà”, “Øÿïïÿëè”, “Áàøà äöøÿ áèëìèðÿì”, “Þìöð
êàðâàíû”, “Ôàúèÿ” “Ùèíêèð-Ìèíêèð”, “Áÿøÿðèí òàëåéè” êèìè
ïîâåñòëÿðè, “Èäåàë”, “Ìÿùøÿð”, “Þëöì-äèðèì”, “ÝöðÖí”,
“Úÿùÿííÿì”, “Èñàùÿã, Ìóñàùÿã” ðîìàíëàðû, ùÿì÷èíèí
÷îõñàéëû î÷åðê, ìÿãàëÿ, êèíîññåíàðè, äðàì ÿñÿðëÿðè èëÿ þòÿí
ÿñðèí èêèíúè éàðûñûíäàí ìèëëè bədii söz sənətində “éåíè íÿñð”èí
áàøëàíüûúûíû (õàëã éàçû÷ûñû Àíàð) ãîéàí Èñà Ùöñåéíîâ ‟
Ìóüàííà èëÿ ýþðöøìÿê ìÿíèì ÷îõäàíêû àðçóì èäè. Hələ beş
il bundan əvvəl 2003-cü il iéóíóí 12-äÿ ýþðêÿìëè íàsèðèí
äöíéàéà ýþç à÷ìàñûíûí 80-úè éàéû òàìàì îëan ərəfədə
îíóíëà ýþðöøìÿê ìÿíÿ íÿñèá îëäó...
ßñëèíäÿ ðåäàêñèéàíûí òàïøûðûüû èëÿ éóáèëåé ìàòåðèàëëàðûíû
ùàçûðëàìàã ö÷öí ýåòìèøäèì böyük éàçû÷ûíûí az qala qalasına
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: qlobal mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
31
31
31
çevirdiyi mənzilinə. ×îõ ãÿðèáÿ èäè êè, éàçû÷ûíûí áåøèíúè
ìÿðòÿáÿäÿ éåðëÿøÿí ìÿíçèëèíÿ ãàëõàíäà äà, ïèëëÿëÿðëÿ àøàüû
‟ ùÿéÿòÿ åíÿíäÿ äÿ áèð ìÿøùóð çÿðáè-ìÿñÿë áåéíèìäÿ
ôûðëàíûðäû: “Dîüìà õàëãûíûí àðàñûíäà “ïåéüÿìáÿð” olmaq
ãåéðè-ìöìêöíäöð”...
Ìóüàííàéëà ‟ õàëãûìûçûí áó ìàðàãëû, ùÿëÿ þéðÿíèëìÿëè,
òÿäãèã åäèëìÿëè ýþçÿë ñÿíÿòêàð íöìàéÿíäÿñè èëÿ áèçèì äöç
àëòûñààòëûã áèð ñþùáÿòèìèç àëûíäû. ×îõ ìþâçóëàðäàí äàíûøäûã:
ìèëëÿòèìèçè
äöøöíäöðÿí
ëîêàë
ìÿñÿëÿëÿðäÿí
òóòìóø,
áÿøÿðèééÿòèí ãàðøûëàøäûüû ãëîáàë ïðîáëåìëÿðÿ ãÿäÿð. Ôÿãÿò
àðàäà ìÿí ðåäàêñèéà òàïøûðûüûíû äà óíóòìàäûì. ßäÿáèééàò
àäàìëàðûìûçû, õöñóñÿí äÿ éåíè íÿñèë îõóúóëàðû ìàðàãëàíäûðàí
Èñà Ùöñåéíîâ ‟ Ìóüàííà êèìè ñÿíÿòêàðûí ÿäÿáè-ôÿëñÿôè
ýþðöøëÿðè, õöñóñÿí äÿ ìèëëè ñþç ñÿíÿòèìèçèí ÷îõ ìöðÿêêÿá,
åéíè çàìàíäà çÿíýèí áèð äþâðö áàðÿäÿ ‟ þòÿí éöçèëëèéèí
èêèíúè éàðûñû ùàãûíäà îëàí ùèññÿëÿðè äèêòàôîíóìóí ëåíòèíÿ
êþ÷öðÿ-êþ÷öðÿ äöøöíöðäöì: áèç íåúÿ äÿ ìàðàãëû áèð
çÿìàíÿíèí þâëàäëàðûéûã. Sonralar həmin görüşün məndə
oyatdığı təəssüratları iki materiala – elmi məqalə və ədəbi
söhbət formasında – ―Ədəbiyyat qəzeti‖nin 2003-cü il iyun
saylarında işıq üzü gördü...
...Èñà Höseynov „ Muğanna: nóðàíè áèð ñèìà, áàõûøëàðûíäàí
ìöäðèêëèéÿ èøàðÿ îëàí èøûã âÿ ÿëáÿòòÿ, ñàô èíñàíëàðà ìÿõñóñ
õÿôèô òÿáÿññöì, ən əsası isə yaradıcı intellektual düşüncə
www.kitabxana.net
– Milli
Virtual-Elektron Kitabxana
Aydın Xan Əbilov Kreativ innovasiyalar: planetar mədəniyyətin kulturoloji tərəfləri
32
32
sahibi kimi 80 èëëèê ùÿéàòûíûíın ÷îõ áþéöê ùèññÿñèíè „ 60
ilini milli ədəbi-bədii ñþç ñÿíÿòèìèçÿ, áþéöê ÿäÿáèééàòàùÿñð
ådib. Bir kulturoloq kimi şÿõñÿí ìÿíèì ö÷öí ÷îõ
ìàðàãëûäûð êè, ömrönön bahar çağında ÿäÿáèééàòäàêû êþâðÿê
àääûìëàðûíû 1949-úó èëäÿ, èíäèêè “Àçÿðáàéúàí” äÿðýèñèíäÿ
÷àï îëóímuş “Àíàäèë þòÿí éåðäÿ” î÷åðêè ilə àòàí Èñà
Ùöñåéíîâ nə üçün èëê þíúÿ ðåàëèñò íÿñðə meyl göstərirdi. Ùÿð
ùàëäà, ÿëèìèçèí àëòûíäà îëàí ÿäÿáèééàòà àèä ñîðüó
êèòàáëàðûíäà məhz áåëÿ éàçûëûá „ yazıçı qələmini məhz ilk
dəfə áÿäèè íÿñðdÿ sınayıb. İsa müəllimin özünün etiraflarına
görə, ―...Ìÿí ùå÷ òÿñÿââöð åòìÿçäèì êè, íÿ âàõòñà ÿëèìÿ
ãÿëÿì àëûá ÿñÿð, ùåêàéÿ, éàõóä ðîìàí éàçàúàüàì. Þòÿí
ÿñðèí ãûðõûíúû èëëÿðèíèí ñîíóíäà âÿòÿí ùàããûíäà áèð øåð
éàçäûì âÿ ýþíäÿðäèì keçmişdə rəsmi mətbu orqanı sayılan
“Êîììóíèñò” ãÿçåòèíÿ. Î çàìàíëàð “Êîììóíèñò”äÿ Ðçà
Øàùâÿëÿä àäëû áèð éàçû÷û èøëÿéèðäè âÿ îíóí èìçàñû èëÿ ìÿíÿ
ñòàíäàðò úàâàáëû áèð ìÿêòóá ýÿëäè: “Ñÿí éàçà áèëÿðñÿí, ÷îõëó
ìöòàëèÿ åëÿ” ...
Ñåâèíúèìèí ùÿääè-ùöäóäó îëìàñà äà, áó ùàäèñÿíè ÷îõ òåç
óíóòäóì. Ãàçàõûí Êÿñÿìÿíëè êÿíäèíäÿ éåðëÿøÿí ìÿêòÿáèí
äèðåêòîðó Ñÿëèì Øÿíäèëëè àäëû ÿäÿáèééàò ìöÿëëèìè ñþç
ñÿíÿòèíÿ
îëàí
ùÿâÿñèìè
ýþðöá
ìÿíèìëÿ
éàõûíäàí
ìàðàãëàíìàüà áàøëàäû. Ìöùàðèáÿäÿí ñîíðàêû èëëÿð èäè. Àúëûã
äþâðö îëäóüóíäàí ÿðçàãäàí êîðëóã ÷ÿêÿí êÿíäèìèçäÿ
Dostları ilə paylaş: |