Vii siNİf azərbaycan tariXİ
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1054-cü ildə
- Azərbaycanin zəngin sərvəti
- Ölkə ərazisində vahid dövlətin olmaması.
- IX əsrin ikinci yarsında
- Xəzər xaqanlığının ərazisindən keçib
Şəddadilərlə Rəvvadilər dövlətinin oxşar cəhətləri
Şədaddilər dövlətinin süqutu Şəddadi hökmdarı Əbuləsrav Şavurun hakimiyyəti illərində Səlcuq sultanlarının Cənubi Qafqaza hücumu baş verdi. Buradakı siyasi parçalanmadan və feodal ara müharibələrindən istifadə edən Səlcuqlar bir çox vilayətləri özlərindən vassal asılılıqda olan mülklərə çevirdilər. 1054-cü ildə Səlcuq sultanı I Toğrul Rəvvadi hökmdarı Vəhsudanı tabe etdikdən sonra, Şəddadi hökmdarı Əbuləsrav Şavur: •
Sultan I Toğrulun yanına gələrək, onun hakimiyyətini qəbul etdi. •
Bizansa qarşı döyüşlərdə I Toğrulla ittifaqa girərək onun müttəfiqinə çevrildi. Zaman keçdikcə Səlcuqlar Şəddadilər dövlətinin müstəqilliyinə tədricən son qoydular. Erkən feodal dövlətləri
Banisi Paytaxtı Ərazisi
Şirvanşahlar Heysam ibn Xalid
Şirvan, Şamaxı Bakı
Azərbaycanın şimal-şərq torpaqları, Dərbənddən Kür çayına doğru Xəzər dənizi sahillərindək ərazilər
Sacilər
Əbu Sac Divdad
Marağa Ərdəbil
Şərqdən Xəzər dənizi, qərbdən İrəvan yanındakı Ani və Dəbil, cənubda Zəncan və Şimalda Dərbəndə qədər ərazilər
Salarilər Mərzban ibn Məhəmməd
Ərdəbil
Şimalda Dərbənd, cənubda Dəclə və Fərat çaylarının yuxarı axarı, şərqdə Gilan və Xəzər sahilləri, qərbdə Şərqi Gürcüstan ərazilər
Rəvvadilər Əbülhica Rəvvadi
Ərdəbil Təbriz
Bütün Cənubi Azərbaycanı torpaqları və Muğan hakimliyi
Əli Ləşkəri
Azərbaycanın şimalında, Kürlə Araz çayları arası arasındakı ərazilər
Şəddadilər və Rəvvadilər
X əsrdə yaranmışdılar
Salarilər dövlətinin parçalanması nəticəsində yaranmışdılar
Səlcuqlardan asılı vəziyyətə düşmüşdülər
Ərazisində oğuz türkləri köçərək məskunlaşmışdılar
Slavyanların Azərbaycana hücumları Slavyanların Azərbaycana ilk hücumları IX əsrin sonu -X əsrin əvvəllərində Azərbaycana yadelli basqınlarının sayı artdı. Belə bir şəraitdə yadelli basqınlarına qarşı mübarizə çətinləşirdi. IX-XI əsrlərdə yadellilərin Azərbaycana diqqətini cəlb edən əsas amil Azərbaycanin zəngin
dövrdə Azərbaycanın yadelli basqınlarına qarşı mübarizəsini aşağıdakı amillər çətinləşdirirdi: •
Ölkə ərazisində vahid dövlətin olmaması. •
Siyasi hərc-mərciliyin mövcud olması. •
Bizansın himayə etdiyi erməni-gürcü feodallarının basqınları •
Azərbaycan hökmdarlarının dənizdə qüvvətli donanma yaradılması qayğına qalmaması. Ərəb xilafətinin dağılması slavyanların Xəzəryanı vilayətlərə hücum etmələrinə imkan yaratdı. Əvvəllər Don- Volqa-Xəzər vasitəsilə Azərbaycanla və Azərbaycan torpaqlarından keçərək xilafətlə ticarət əlaqələri yaratmış slavyanlar çox keçmədən Xəzəryanı vilayətlərə soyğunçuluq yürüşləri etməyə başladılar. Xəzər sahillərinə və Azərbaycana yürüşlər edən slavyanlar ərəb mənbələrində vahid adla - “ruslar” kimi qeyd edilir. Çünki o vaxt Kiyev knyazlarının hərbi drujinalarının üzvləri “rus” adlanırdı. Slavyanların Xəzəryanı Azərbaycan torpaqlarına ilk hücumları IX əsrin ikinci yarsında başladı və X
Bəhs olunan dövrdə Azərbaycan hökmdarlarının heç biri ölkəni Xəzər dənizi tərəfdən qorumaq barədə düşünmürdü. Hərbi donanmanın olmaması Azərbaycan torpaqlarının yadelli hücumlarından qorunmasına mane olurdu. Azərbaycanda qüdrətli dəniz dövlətinin olmaması qarətçi yürüşlərə imkanlar açırdı. Yadellilərin Azərbaycana diqqətini cəlb edən əsas amillər
Slavyanların 914-cü il yürüşü 914-cü ildə slavyanların Xəzər sahillərinə əvvəlki yürüşlərdən daha dəhşətli hərbi yürüşü baş verdi. Böyük və nizamlı hərbi dəstələrlə ərazilərimizə soxulan slavyanların hücumu əvvəlkindən fərqlənirdi. Belə ki, onlar bu dəfə daha böyük donanma ilə yürüş etmişdilər. . Onlar hər birində 100 döyüşçü olan 500 gəmi ilə gəlmişdilər. Slavyanlar Xəzər sahillərindən ələ keçiriləcək qənimətin yarısını Xəzər xaqanlığının ərazisindən keçib gəldikləri üçün Xəzər xaqanına vəd etdilər. Vədə görə arxayın olan slavyanlar hücuma keçdilər. Slavyanların 914-cü il yürüşü nəticəsində slavyanlar: IX əsr
Azərbaycan torpaqları ilk dəfə vahid dövlət halında birləşdirildi
Azərbaycana slavyanların ilk hücumları başlandı
Sacilər dövlətində Məhəmməd ibn Əbu Sacın adına pul kəsildi
Heysam ibn Xalid Şirvanşah titulunu qəbul etdi
Ölkənin zəngin sərvətləri
Əlverişli hərbi strateji mövqeyi Yüklə 1,33 Mb. Dostları ilə paylaş:
|