Müəssisənin (firmanın) iqtisadiyyatı fənnindən (A)
1. Ümumi halda iqtisadiyyat nəyə xidmət edir:
A)) insanların tələbatlarının ödənilməsinə;
B) insanların fizioloji durumunun yaxşılaşmasına;
C) insanların təklifinin sürətlə artmasına;
D) Dövlətin sosial-siyasi inkişafının vəhdətinə;
E) Dövlət xərclərinin müntəzəm olaraq azaldılmasına.
2. İstehsal edilən məhsulun iqtisadi təyinatı, əmək cisimləri və əmək vasitələrinin ümumiliyi, texnoloji oxşarlığı olan müəssisələrin məcmuu belə adlanır:
A)) sənaye;
B) kənd təsərrüfatı;
C) tikinti;
D) rabitə;
E) tədarük.
3. Buraxılan məhsulun iqtisadi təyinatına görə sənaye müəssisələrinin qrupları belə adlanır:
A)) istehsal vasitələri və istehlak şeyləri istehsal edən;
B) istehsal vasitələri və tədarük malları istehsal edən;
C) istehlak malları və tədarük malları istehsal edən ;
D) texniki vasitələr və texnoloji vasitələr istehsal edən;
E) texnoloji vasitələr və istehlak malları istehsal edən.
4. İstehsal vasitələri istehsal edən sənaye müəssisələrinə aid edilməyən bəndi müəyyən etməli:
A)) yeyinti sənaye müəssisələri;
B) metallurgiya sənaye müəssisələri;
C) energetika sənaye müəssisələri;
D) maşınqayırma sənaye müəssisələri;
E) kimya sənaye müəssisələri.
5. İstehlak şeyləri istehsal edən müəssisələrə aiddir:
A)) yüngül sənaye müəssisələri;
B) cihazqayırma sənaye müəssisələri;
C) gübrələr istehsal edən müəssisələr;
D) kayçuk istehsal edən müəssisələr;
E) əlvan metal istesalımüəssisələri.
6. İstehsal etdikləri xammal və materialların xarakterinə görə sənaye müəssisələri belə fərqlənirlər:
A)) hasiledici, emaledici;
B) hasiledici, nəqledici;
C) istehsaledici, tədarükedici;
D) emaledici, nəqledici;
E) nəqledici, tədarükedici.
7. İl ərzində işləmə müddətinə görə müəssisələr belə qruplaşdırılır:
A)) fasiləsiz, fasiləli, mövsümi işləyən müəssisələr;
B) müddətli, müddətsiz, mövsümi işləyən müəssisələr;
C) daimi, müddətsiz, mövsümi işləyən müəssisələr;
D) mövsümi, fasiləsiz, daimi işləyən müəssisələr;
E) müddətli, müddətsiz, daimi işləyən müəssisələr.
8. Fəaliyyət miqyasına görə müəssisələr belə qruplaşdırılır:
A)) kiçik, orta, iri müəssisələr;
B) orta, müəssisələr, qədimi, müasir;
C) daimi, mövsümi, orta müəssisələr;
D) fasiləli, fasiləsiz, müddətli müəssisələr;
E) fasiləli, kiçik, mövsümi müəssisələr.
9. İxtisaslaşma dərəcəsinə görə müəssisələrin təsnifatı belədir:
A)) ixtisaslaşmış, universal, qarışıq müəssisələr;
B) təmərküzləşmiş,universal, kooperativləşmiş müəssisələr;
C) ixtisaslaşmış, kooperativləşmiş,təmərküzləşmiş müəssisələr;
D) mexanikləşmiş,kimyalaşmış, universal müəssisələr;
E) ixtisaslaşmış, mexanikləşmiş müəssisələr.
10. İstehsalın təşkili tipinə görə sənaye müəssisələrinin təsnifatı belədir:
A)) kütləvi, seriyalı, fərdi;
B) kiçik, orta, iri;
C) kütləvi, iri, qarışıq;
D) bir çeşidli, çox çeşidli;
E) iri, seriyalı, qarışıq.
11. Hansı bənd mülkiyyət mənsubiyyətinə görə sənaye müəssisələrinin qrupuna aid edilmir:
A)) təsərrüfat;
B) dövlət;
C) xüsusi;
D) kollektiv;
E) qarışıq.
12. Müəssisələrdə istehsalın resurs təminatını müəyyən edən amillərə aid edilməyən bənd:
A)) innovasiya fondları;
B) əsas istehsal fondları;
C) dövriyyə fondları;
D) iş qüvvəsi;
E) torpaq.
13. İstehsalın iqtisadi və texniki səviyyəsini müəyyən edən amillərə aid edilmir:
A)) işçilərin sosial durumu;
B) elmi- texniki tərəqqi;
C) istehsalın və əməyin təşkili;
D) istehsal heyyətinin ixtisas səviyyəsi;
E) investisiya siyasəti.
14. Müəssisənin müstəqil təsərrüfat subyekti olması nəyə əsaslanır:
A)) hüquqi şəxs olmasına;
B) fiziki şəxs olmasına;
C) müstəqil qərar verməsinə;
D) geniş əlaqəyə malik olmasına;
E) təsərrüfat subyekti ola bilməz.
15. Sənaye istehsalının ümumi həcmində sahələrin və komplekslərin xüsusi çəkisi nəyi əks etdirir:
A)) sənayenin sahə quruluşunu;
B) sənaye sahələrinin inkişaf həcmini;
C) sənaye sahələrində istehsalın həcmini;
D) sənaye sahələrində istehsalın keyfiyyətini;
E) sənaye sahələrində istehsalın mənfəətini.
16. Müəssisə və təsisçi arasındakı qarşılıqlı münasibətləri tənzimləmək məqsədilə hansı sənəd tərtib olunur:
A)) təsis müqaviləsi;
B) təsis tapşırığı;
C) təsis qanunu;
D) təsis forması;
E) təsis əmri.
17. Mülkiyyət və təşkilati-hüquqi formasından asılı olmayaraq bütün müəssisələr hansı sənəd əsasında fəaliyyət göstərir:
A)) nizamnamə;
B) vəkalətnamə;
C) etibarnamə;
D) dövlət qanunu;
E) milli adətlərlə.
18. Qeyd edilənlərdən müəssisənin dövlət qeydiyyatına alınması üçün təsisçi tərəfindən göstərilən sənədlərə aid edilmir:
A)) müəssisənin yerləşməsi barədə arayış;
B) təsisçinin ərizəsi;
C) müəssisənin nizamnaməsi;
D) müəssisənin yaradılması haqqında qərar;
E) qeydiyyat rüsumunun ödənilməsi haqqında sənəd.
19. Müəssisənin nizamnaməsində göstərilənlərə aiddir:
A)) müəssisədə mənfəətin bölüşdürülməsı qaydası;
B) müəssisədə mənfəətin yaranması qaydası;
C) müəssisədə mənfəətin hesablanması qaydası;
D) müəssisədə mənfəətin artırılması qaydası;
E) müəssisədə mənfəətin yoxlanması qaydası.
20. Nizamnamə fondunu səhm buraxmaq yolu ilə formalaşdıran fiziki və hüquqi şəxslərin könüllü razılığı əsasında yaradılan müəssisə belə adlanır:
A)) səhmdar cəmiyyət;
B) səhmdar fəaliyyət;
C) şərikli cəmiyyət;
D) paylı müəssisə;
E)fərdi səhmdar müəssisə.
21. Müəssisənin hansı təşkilatı-hüquqi formasında bütün iştirakçılar (müəssisənin təsisçiləri və ya sahiblər) müəssisənin öhdəliklərinə görə öz əmlakları ilə tam məsuliyyət daşıyırlar:
A)) tam ortaqlılar;
B) qapalı tipli səhmdar cəmiyyət;
C) açıq tipli səhmdar cəmiyyət;
D) məhdud məsuliyyətli müəssisə;
E) kommandit ortaqlılar.
22. Müəssisənin hansı təşkilatı-hüquqi formasında bütün iştirakçılar müəssisənin öhdəliklərinə görə yalnız müəssisənin nizamnamə fonduna qoyduqları pay həcmində məsuliyyət daşıyırlar:
A)) məhdud məsuliyyətli müəssisə;
B) təsərrüfat ortaqlar;
C) əlavə məsuliyyətli müəssisə;
D) tam otaqlar;
E) kommandit ortaqlar.
23.Müəssisənin mənfəətinin mahiyyəti belə ifadə olunur:
A)) müəssisənin gəliri ilə maya dəyərinin fərqi;
B) müəssisənin gəliri ilə əmək haqqının fərqi;
C) məhsulun maya dəyəri ilə əmək haqqının fərqi;
D) məhsulun maya dəyəri ilə əmək haqqının cəmi;
E) müəssisənin gəliri ilə maya dəyərinin cəmi.
24. Adi səhmlər səhmdar cəmiyyətin nizamnamə kapitalının:
A)) 75%-dənaz ola bilməz;
B)100%-ni təşkil etməlidir;
C)50%-dən çox ola bilməz;
D)25%-dən çox ola bilməz;
E) hədd qoyulmur.
25. İmtiyazlı səhmlər səhmdar cəmiyyətin nizamnamə kapitalının:
A)) 25%-dən çox ola bilməz;
B)50%-dən çox olmalıdır;
C)25%-dən çox olmalıdır;
D)75%-dən az ola bilməz;
E) 100% təşkil edir.
26. Müəssisənin ölçüsünü təyin etmək üçün istifadə olunan əsas göstərici hansıdır:
A)) işçilərin sayı və illik dövriyyəsinin həcmi;
B) işçilərin sayı və avadanlıqların miqdarı;
C)satışın həcmi və quruluşu;
D) müəssisə aktivlərinin dəyəri, işçilərin sayı;
E) müəssisənin qazandığı mənfəətin həcmi.
27.Qeyd edilənlərdən müəssisənin daxili mühitinə aid edilməyən hansıdır:
A)) istehlakçılar;
B) müəssisənin heyyəti;
C) istehsal vasitələri;
D) müəssisənin pul vəsaiti;
E)məhsul.
28. Qeyd edilənlərdən müəssisənin xarici mühitinə aid olunmayanı hansıdır:
A)) istehsal;
B) mərkəzi və yerli hakimiyyət;
C) malgöndərənlər;
D) əhali;
E) istehlakçılar.
29. İstehsal müəssisələrinin əsas funksiyasına aid olmayan hansıdır:
A)) məhsulun maya dəyərini müntəzəm olaraq yüksəltmək;
B) müəssisədə idarəetmənin və işçilərin əməyinin təşkili;
C) məhsula satışdan sonrakı xidmət;
D) müəssisədə istehsalın maddi –texniki təminatı;
E) istehlakçıya məhsulun satılması və çatdırılması.
30. Müəssisənin fəaliyyətinə təsir edən xarici mühitin təbiidemoqrafik amilinə aiddir:
A))əmək qabiliyyətli əhalinin sayı;
B) əmək qabiliyyətli əhalinin sosial vəziyyəti;
C) əmək qabiliyyətli əhalinin iqtisadi durumu;
D) əməyin texniki silahlanma səviyyəsi;
E) əməyin məhsuldar qüvvəsi.
31. Müəssisənin fəaliyyətinə təsir edən xarici mühitin iqtisadi amilinə aid edilir:
A)) rəqabətin dərəcəsi;
B)ölkə daxili siyasi sabitlik;
C)dövlətin sahibkarlığa münasibəti;
D)əhalinin təhsil səviyyəsi;
E) tətbiq olunan texnologiyanın mükəmməllik səviyyəsi.
32. Müəssisənin fəaliyyətinə təsir edən xarici mühit amillərinin təsnifatına aid edilmir:
A)) maliyyə vəsaitləri;
B)texnoloji;
C)hüquqi;
D) siyasi;
E) təbii demoqrafik.
33. Müəssisədə sahibkarlıq fəaliyyəti üçün iqtisadi şərtlərə aid edilmir:
A)) kadrların hazırlanması;
B)mallara tələb və təklif;
C)istehlakçıların maddi durumu;
D) işçilərin əmək haqqının səviyyəsi;
E) istehsalçıların alacağı malların növləri.
34. Fəaliyyət və təyinatına görə sahibkarlıq növləri belə təsnifatlaşdırılır:
A)) istehsal, kommersiya, maliyyə, məsləhət;
B)texnoloji, əməliyyat, texniki elmi;
C)istehsal, texnoloji, kommersiya, elmi;
D) texnoloji, maliyyə, əməliyyat , texniki;
E) kommersiya, texniki, elmi, maliyyə.
35. Cəmiyyətin yaşaması və inkişafı üçün lazım olan maddi nemətlərin yaradılması belə adlanır:
A)) istehsal;
B)istehlak;
C)mübadilə;
D) fəaliyyət;
E) tədarük.
36. İstehsal prosesi nədir:
A)) xammal və ya materialların hazır məhsula çevrilməsi texnologiyasıdır;
B)xammal və ya materialların tədarükü texnologiyasıdır;
C) xammal və ya materialların satışıtexnologiyasıdır;
D) xammal və ya materialların kəmiyyəti və keyfiyyətidir;
E) xammal və ya materialların mübadiləsi texnologiyasıdır.
37.İstehsal prosesinin strukturu belədir:
A)) əsas, köməkçi, istehsallar və xidmət təsərrüfatı;
B) köməkçi, yardımçı, xammalın alınması;
C)texniki, texnoloji, mexaniki təsərrüfatlar;
D)texniki əsas, texnoloji əsas, xidmət təsərrüfatlar;
E) əsas, xammalın alınması, xidmət təsərrüfatları.
38. İstehsalın təşkili tipinə görə istehsal proseslərinin bölgüsü belədir:
A)) fərdi, seriyalı, kütləvi;
B)fərdi, seriyalı, qarışıq;
C) seriyalı, kütləvi, qarışıq;
D) qarışıq seriyalı, kütləvi;
E) belə bölgü yoxdur.
39. Xammal və materialların istehsal prosesinin ilk əməliyyatına daxil olduğu andan hazır məhsulun alınmasına qədər sərf olunan təqvim vaxtı nəyi əks etdirir:
A)) istehsal tsiklini;
B)istehsal üsulunu;
C)istehsal formasını;
D)əməliyyat vaxtsız;
E) tədarük vaxtın.
40. İstehsalın ictimailəşməsi və əməyin bölgüsü öz əksini hansı formada tapır:
A)) istehsalın təmərküzləşməsində;
B) istehsalın ixtisaslaşmasında;
C) istehsalın kooperativləşməsində;
D) istehsalın kombinələşməsində;
E) istehsalın mexahikləşməsində.
41. Texnoloji cəhətdən müxtəlif istehsalın bir müəssisədə uzlaşdırılması belə adlanır:
A)) kombinələşmə;
B) təmərküzləşmə;
C)ixtisaslaşma;
D) kooperativləşmə;
E) mexanikləşmə.
42. Sənayedə ixtisaslaşmanın formalarına aid edilmir:
A)) mexaniki ixtisaslaşma;
B)əşya üzrə ixtisaslaşma;
C) detal üzrə ixtisaslaşma;
D) texnoloji və ya mərhələli ixtisaslaşma;
E) köməkçi istehsalların ixtisaslaşması.
43. İxtisaslaşma səviyyəsinin göstəricilərinə aid edilmir:
A)) faydalılıq əmsalı;
B)istehsalı əhatə əmsalı;
C)ixtisaslaşma əmsalı;
D) detal üzrə ixtisaslaşma əmsalı;
E) buraxılan məhsulun nomenklaturası və çeşidinin genişliyi.
44. Müəssisənin istehsal, idarəetmə və xidmətedici bölmələrinin tərkibi və qarşılıqlı əlaqəsi nəyi əmələ gətirir:
A)) təşkilati strukturunu;
B) istehsal tsiklini;
C) texnoloji strukturunu;
D) sahə quruluşunu;
E) istehsal quruluşunu.
45. Sənaye müəssisələrinin istehsal strukturunun üç tipi bunlardır:
A)) əşya, texnoloji, qarışıq;
B) mexaniki, texniki, qarışıq;
C) əşya, mexaniki, qarışıq;
D) texniki, texnoloji, əşya;
E) qarışıq, müxaniki, texnoloji.
46.Sənaye müəssisələrinin istehsal strukturuna təsir edən amillərə aid edilmir:
A)) məhsulun çeşidi, keyfiyyəti və satışı;
B) müəssisənin sahə mənsubiyyəti;
C) məmulatın konstruksiyasının sadəliyi;
D) avadanlıq və texnoloji tərtibatların tərkibi;
E) avadanlığa xidmətin, onun cari təmirinin təşkili.
47. Müəssisədə işləyənlərin istehsal heyyəti kateqoriyasına daxil edilmir:
A)) yardımçı təsərrüfat işçiləri;
B) fəhlələr;
C) mühəndis texniki işçilər;
D) qulluqçular;
E) şagirdlər.
48. Müəssisənin işinin səmərəliliyinə insan amilinin təsirinin əsas tərəflərinə aid edilmir:
A)) işçilərin sağlamlığının təmin edilməsi;
B) kadrların seçilməsi və irəli çəkilməsi;
C) kadrların hazırlanması və onların fasiləsiz öyrənilməsi;
D) işçilərin tərkibinin sabitliyi və çevikliyi;
E) işçilərin əməyinin qiymətləndirilməsinin təkmilləşdirilməsi.
49. Hər bir kateqoriyadan olan kadrların ümumi kadrların sayında tutduğu xüsusi çəki belə adlanır:
A)) kadrların strukturu;
B) kadrların ümumi sayı;
C) kadr axıcılığı;
D) kadr hazırlığı;
E) kadrların iş bacarığı.
50. Müəssisədə kadrların vəziyyətini müəyyən etməyən əmsal hansıdır:
A)) kadrların öyrədilmə əmsalı;
B) kadrların işdən çıxma əmsalı;
C) kadrların qəbul edilməsi əmsalı;
D) kadrların sabitliyi əmsalı;
E) kadr axıcılığı əmsalı.
51. Müəssisədə kadrların əməyinin təşkili və idarə olunması məsələlərinə aid edilir:
A)) işçilər arasında vəzifələrin bölüşdürülməsi;
B) iş yerinə xidmətin yaxşılaşdırılmasını təmin etmək;
C) müəssisənin texniki təminatını həyata keçirmək;
D) əmək qabiliyyətli əhalinin sayını müəyyən etmək;
E) işsizliyin ləğvi üzrə tədbirlər işləmək.
52. İstehsal prosesləri sisteminin strukturu nəyə əsaslanır:
A)) əməyin təşkilinin elmi prinsiplərinə;
B) əməyin təşkilinin idarə olunmasına;
C) əməyin təşkilinin üsullarına;
D) əməyin təşkilinin stimullaşdırılmasına;
E) əməyin təşkilinin vəziyyətinə.
53. İstehsal prosesləri sisteminin strukturunun əsaslandığı prinsiplərə aid deyil:
A)) əməyin ödənilmə formasının seçilməsi;
B) əmək bölgüsünün dərinləşməsi;
C) fəhlələrin peşə -ixtisas tərkibinin səmərəli seçilməsi;
D) əmək proseslərinin təkmilləşdirilməsi;
E) əməyin normalaşdırılmasının təkmilləşdirilməsi.
54. İstehsal prosesləri sisteminin strukturunun əsaslandığı prinsiplərin səmərəlilik göstəricilərinə aid deyil:
A)) işçilərin tərkibinin sabitliyi və çevikliyi;
B) əmək məhsuldarlığının artımı;
C) sanitar-gigiyenik vəziyyətdən raziliq;
D) psixofizioloji əmək şəraitindən razılıq;
E) əməyin məzmunundan razılıq.
55. Müəssisələrdə əmək bölgüsünün formalarına aid edilir:
A)) yerinə yetirən işçilərin funksiyaları üzrə;
B) yerinə yetirilən işlərin miqdarı üzrə;
C) yerinə yetirilən işlərin keyfiyyəti üzrə;
D) yerinə yetirilən işlərin nəqli üzrə;
E) yerinə yetirilən işlərin saxlanması üzrə.
56. Əməyin normalaşdırılmasının analitik metodunun əməliyyatlarına aid deyil:
A)) müntəzəm istehsl təlimatlarının təşkili;
B) əmək məsrəflərinə təsir edən bütün amillərin öyrənilməsi;
C) iş yerinə xidmətin yaxşılaşdırılması tədbirlərinin hazırlanması;
D) işin yerinə yetirilməsi üçün vaxtın hesablanması;
E) normaların istehsalata tətbiqi.
57. Normalaşdırılma cəhətdən iş yerində sərf edilən bütün iş vaxtı belə bölünür:
A)) normalaşdırılan, normalaşdırılmayan;
B) qiymətləndirilən, qiymətləndirilməyən ;
C) dəyərli, dəyərsiz iş vaxtları;
D) sabit, dəyişən iş vaxtları;
E) sadə, mürəkkəb iş vaxtları.
58. Əməliyyatın istehsal tarazlığının yerinə yetirilməsi üçün lazım olan vaxt belə adlanır:
A)) normalaşdırılan;
B) normalaşdırılmayan;
C) qiymətləndirilən;
D) dəyərli iş vaxtı;
E) daimi iş vaxtı.
59. Müxtəlif texniki və təşkilati nasazlıqlar baş verdikdə yaranan iş vaxtı belə adlanır:
A)) normalaşdırılmayan;
B) qiymətləndirilən;
C) sabit iş vaxtı;
D) normalaşdırılan;
E) normallaşdırılan.
60. Məhsul vahidinin istehsalı və ya müəyyən işin yerinə yetirilməsi üçün ayrılmış vaxt belə adlanır:
A)) vaxt norması;
B) vaxt artımı;
C) vaxt anlayışı;
D) vaxt aparması;
E) vaxt tezliyi.
61. Əməyin səmərəlilik səviyyəsi nə ilə müəyyən olunur:
A)) əmək məhsuldarlığı ilə;
B) əmək tutumu ilə;
C) əmək haqqı ilə;
D) əməyin keyfiyyəti ilə;
E) əməyin mürəkkəbliyi ilə.
62. Əmək məhsuldarlığı nədir:
A)) konkret əməyin vaxt vahidində məhsul istehsal etmək qabiliyyəti;
B) konkret əməyin vaxt vahidində sərfiyyat normasıdır;
C) konkret əməyin vaxt vahidində məhsul satmaq imkanıdır;
D) ictimai əməyin vaxt vahidində kəmiyyətdir;
E) ictimai əməyin keçmiş əməklə birləşməsidir.
63. Əmək məhsuldarlığının səviyyəsini xarakterizə edən göstəricilərdən hesab edilir:
A)) hazırlanan məhsulun əmək tutumu;
B) hazırlanan məhsulun kəmiyyəti;
C) hazırlanan məhsulun keyfiyyəti;
D) məhsul vahidinə xammal sərfi;
E) hazırlanan məhsulun enerji tutumu.
64. Əmək məhsuldarlığının öyrənilməsində əməyin nəticəsini xarakterizə edən göstəricilər bunlardır:
A)) natural, şərti-natural, dəyər;
B) natural, dəyər, çəki, ölçü;
C) dəyər, çəki, ölçü;
D) natural, şərti natural, çəki, ölçü;
E) çəki, ölçü, pul.
65. Əmək məhsuldarlığının öyrənilməsində natural göstəricidən istifadə hansı şərt daxilində mümkündür:
A)) eyni məhsul istehsal edildikdə;
B) müxtəlif məhsullar istehsal edildikdə;
C) məhsul mürəkkəb olduqda;
D) taralar müxtəlif olduqda;
E) nəqledilməyə yararlı olduqda.
66. Əmək normalarının müəyyən edilməsinin analitik-tədqiqat metodu ilə iş vaxtı sərfinin öyrənilməsi nəyə əösaslanır:
A)) müşahidəyə;
B) sorğuya;
C) mətbuat informasiyasına;
D) ilkin məlumatlara;
E) çap məlumatlarına.
67.Əmək normalarının müəyyən edilməsinin analitik-tədqiqat metodunun müşahidə yoluna aid deyil:
A)) iş gününün gərginləşdirilməsi yolu;
B) xronometraj yolu;
C) iş gününün fotoqrafiyası yolu;
D) ani müşahidə yolu;
E) birdəfəlik müşahidə yolu.
68. İşçilərin tələbatlarını ödəmək üçün iş qüvvəsinin dəyəri və keyfiyyəti müqabilində müəssisənin gəlirlərindən işçilərə verilən hissə belə adlanır:
A)) əmək haqqı;
B) əmək tutumu;
C) əmək məhsuldarlığı;
D) əmək rejimi;
E) əmək günü.
69. Əmək haqqının formalaşmasına təsir edən amillərə aid deyil:
A)) aqrar təsərrüfat bazarında olan konyuktura;
B) əmək bazarında mövcud olan konyuktura;
C) dövlətin sosial siyasəti amillər;
D) işin xarakteri amillər;
E) müəssisə ilə bağlı amillər.
70. Əməyin ödənilməsi sahəsində müəssisənin siyasətinə təsir edən amillərə daxil edilmir:
A)) iqtisadi inkişafın artım səviyyəsi;
B) müəssisənin maliyyə vəziyyəti;
C) regiondaişsizliyin səviyyəsi;
D) əmək haqqı sahəsində dövlət tənzimlənməsinin səviyyəsi;
E) həmkarlar ittifaqının təsiri.
71. Müəssisədə əmək haqqının təşkilinin əhatəsinə aid deyil:
A)) əməyin təşkili tipinin əmələ gəlməsi;
B) əsaslandırılmış əmək normalarının müəyyən edilməsi;
C) tarif sisteminin hazırlanbması;
D) əməyin ödənilməsi formalarının və sistemlərinin müəyyən edilməsi;
E) əmək haqqı fondunun əmələ gəlməsi.
72. Əmək haqqının ödənilməsinin əsasını nə təşkil edir:
A)) iş qüvvəsinin dəyəri, keyfiyyəti;
B) işçilərin sayı və tələbatı;
C) müəssisənin gəlirlərinin miqdarı, işçilərin sayı;
D) satılan məhsulun miqdarı, işçilərin sayı;
E) müəssisənin gücü, gəlirləri.
73. Tarif sisteminin tərkib hissəsi hesab edilir:
A)) tarif maaşı, tarif cədvəli, tarif-ixtisas məlumat kitabçası;
B) maaş sistemi, maaş cədvəli, maaş sorgu kitabçası;
C) sistemlər toplusu, sistemli yanaşma, sistem məlumat kitabı;
D) tarif maaşı, tarif kitabı, tarif sistemi;
E) əmək haqqı cədvəli, sosial ödəmələr, əmək haqqı sorğu kitabı.
74. işin dərəcələr şkalası və bu dərəcələrə görə əməyin ödənilməsi üzrə müvafiq əmsal verilmiş sənəd belə adlanır:
A)) tarif cədvəli;
B) tarif maaşı;
C) sorğu kitabçası;
D) maaş cədvəli;
E) tarif sistemi.
75. Tarif stavkası iş vaxtı ərzində müxtəlif fəhlə qruplarının hansı göstəricisini müəyyən edir:
A)) əməyin ödənilməsinin ölçüsünü;
B) əmək sərfinin keyfiyyətini;
C) əmək sərfinin quruluşunu;
D) əmək sərfinin mahiyyəti;
E) əməyin qiymətləndirilməsi səviyyəsini.
76. Əməyin ödənilməsinin formaları bunlardır:
A)) işə görə, vaxta görə;
B) kəmiyyətə görə, keyfiyyətə görə;
C) gəlirə görə, saya görə;
D) satışa görə, gəlirə görə;
E) xidmətə görə, keyfiyyətə görə.
77. işəmuzd işçinin əmək haqqı belə hesablanır:
A)) məhsulun miqdarının iş vahidi qiymətinə hasili;
B) məhsulun miqdarının iş vahidi qiymətinə nisbəti;
C) iş vahidi qiymətinin məhsulun miqdarına nisbəti;
D) iş vahidinin miqdarının iş vahidi qiymətinə hasili;
E) işlənmiş vaxtın vaxtamuzd tarif maaşına hasili.
78. İşçinin öz işinin keyfiyyət tərəfindən çox kəmiyyət tərəfinə rəğbətini artıran əməyin ödənilməsi forması hansıdır:
A)) işəmuzd ödəmə;
B) vaxtamuzd ödəmə;
C) hər iki forma;
D) xidmətə görə ödəmə;
E) gəlirə görə ödəmə.
79. İşəmuzd əmək haqqının tətbiqi hansı şəraitdə mümkün deyil:
A)) məhsulun keyfiyyətinin pisləşməsi istiqaməti olduqda;
B) işin konkret işçidən asılı olan kəmiyyətinin mövcudluğu;
C) işlərin həcminin dəqiq uçotunun mümkünlüyü;
D) əməyin texniki normalaşdırılmasının mümkünlüyü;
E) konkret istehsal sahəsində hasilatın artırılması imkanının olması.
Dostları ilə paylaş: |