13
- &z^mw niyw baxm\rsan, baba?
Qoca, yava], amma inadl\ hwrwkwtlw o`lunun wlini kwnara itwlwdi, heyrwtli bir y^ng^ll^klw k^rwyini
yerdwn qald\r\b aya`a durdu, g=vdwsinin b^t^n wzwmwtilw dikwlib, nwhaywt, o`luna baxd\. Sonra
yenw ^z^n^ kwnara [evirdi.
- Hw, gwlib [\x\bsan…
- G=rd^y^n kimi, gwlib [\xm\]am, baba.
- Mwn gwlinimi gwtirib qoymu]am evimw!
Nw?! Zwlimxan wvvwlcw he[ nw anlamad\. “Xo] gwldin” wvwzinw deyilwn bu h=kml^ s=zlwrin mwnas\n\
dwrk etdikdw isw, birdwn g^l^ns^nd^; wslindw bwlkw dw faciwli hadisw ona [ox qwribw vw g^lmwli
g=r^nd^.
- Necw ywni “gwtirmi]wm”, baba?.. Mwndwn bir kwlmw xwbwr almam\], bilmwmi]… elw dw ]ey olar?
- Istwyirswn qal, wrrik elw, istwmirswn — o yol, o da swn! — deyw qoca daha zwhmli dan\]\b saqqal\n\
wsdirdi. — Gwlin mwnim oca`\m\n ba]\ndad\r. Ad\ burda [\x\b, can\ da burda [\xacaq!
Zwlimxan ba]a d^]d^ ki, i] i]dwn ke[ib. Yax]\, bws Qaraxan mwswlwnin bu twrwfini niyw demwyib?
Qarda]\n\ vaxt\ndan wvvwl h^rk^tmwk istwmwyib, yoxsa sadwcw, cwsarwti [atmay\b? Ya bwlkw ata ilw
o`lu hwr ]eyi =l[^b-bi[ib, planl\ i] tutublar? “Gwlinin gwtirilib evw qoyulmas\ndan”, teleqram
vurulmas\ndan, yoldak\ s=hbwtdwn tutmu], indi qoca onun belw sars\d\c\ bir xwbwrlw qar]\la]mas\na
qwdwr, ham\s\ wvvwlcwdwn d^]^n^l^b? Demwk, belw [\x\r ki, Qaraxan b^t^n yolu onunla qeyri-
swmimi dan\]\b? Vay, vay! Zwlimxan qarda]\n\n hwr ]eydwn wvvwl swmimiyywtinw, insaniyywtinw
h=rmwt edirdi.
Demwk, indi swmimiyywt yoxdur?!
Zwlimxan =z hisslwrini m^mk^n qwdwr d^zg^n vw dwqiq ifadw etmwyw [al\]araq:
- Baba, mwnw elw gwlir ki, bizim ailwyw b=y^k fwlakwt ^z verir, — dedi. — Wgwr qarda] qarda]a kwlwk
gwlirsw, ata o`ulla hesabla]m\rsa, bu, fwlakwt wlamwtidir. Swn ki, d^nyag=rm^] adamsan, niyw [iy i]
tutursan, ay baba?
Qoca elw bil onun wvvwlki s=zlwrini he[ e]itmwyib, ax\r\nc\lardan yap\]d\:
- Baban d^nyan\n quyru`unu d^y^b yola sal\b, ona g=rw dw [ox yax]\ bilir nw twhwr i]
tutdu`unu! — Onun sinwsi hiddwtlw qalx\b-endi, isti nwfwsi bir metrlikdwn Zwlimxan\ vurdu.
— Swn nw fikirdwswn? Wziz May\lovun balas\n\ g^l twkin qoxlay\b ayaqlar alt\na tullay\rsan?
Olmayacaq! — deyw wlini az qala tavana qwdwr qald\r\b orada ]whadwt barma`\n\ silkwlwdi. —
Nw qwdwr ki bu qoca Sabitin qaralt\s\ bu evdwdir, swn deywn olmayacaq. Mwn =lwndwn sonra,
kefiniz buyurar, bir-birinizw arxa [evirwrsiniz, nwsli-k=k^ da`\d\b yerindw turp wkwrsiniz, =z
i]inizdir. Hwlwlik mwn sa`am!..
14
Zwlimxan nwyi isw ayd\n ba]a d^]mwmi]di. Nwyi?
O, g=zlwrini xal\n\n boz sa[aqlar\na dikib gwrgin d^]^nd^.
Vw tapd\.
Wgwr qarda]\n\n do`rudan da “wlli-ayaql\ getmwk” twhl^kwsi onun =z^n^n dediyi qwdwr ciddidirsw,
bws qoca bu barwdw niyw susur? Do`rudanm\ bu evlwnmw Qaraxan\ xilas edw bilwr? Qwtiyywn a`\l
kwswn ]ey deyil, qwtiyywn! Bu fikir onlar\n ba]\na hardan girib? Bwlkw he[ bir twhl^kw qorxusu-filan\
yoxdur, b^t^n hwngamw, ham\s\ “xeyir i]i” ba]a [atd\rmaq ^[^nd^r, qur`udur? Elw isw… dwh]wt! Elw
isw, indi bircw o qal\r ki, Zwlimxan, daha bir kwlmw dinib-dan\]madan, d=n^b orta ota`a adlas\n,
paltaras\landan paltosunu, kepkas\n\ g=t^rs^n vw… [\x\b getsin? Ataya, qarda]a, ham\ya arxa
[evirsin, gedib yaln\z =z^, =z arzular\ ^[^n ya]as\n? M^mk^nd^rm^?.. “Gwlin…” O indi haradad\r,
neylwyir, nw fikirlw]ir? Do`rudanm\ indi Z^mr^d bu qon]u otaqlardan birindw, “ocaq ba]\nda”
oturub wrini g=zlwyir? +z^n^ bilwndwn indiywdwk, he[ vaxt he[ kwsw boyun wymwywn Z^mr^d bu
dwqiqwlwrdw bwzwkli gwlin ota`\nda oturub, boynunu burub taleyinin wmrini g=zlwyir? Bwlkw qocan\n
bu xwbwri dw yaland\r? Bwlkw Z^mr^d^ dw, Qaraxan\n teleqram\ kimi bir vasitw ilw, al dililw
gwtiriblwr? Gwtiriblwr ki, bu otaqda Zwlimxanan\n raz\l\`\n\ ald\qdan sonra o biri otaqda Z^mr^dw
]ad xwbwr versinlwr?!
Zwlimxan atas\na baxd\.
Qocan\n hwr kwsi qorxudub, [wkindirwcwk qwdwr k^krwywn qwzwbi dw, s=zlwri dw eynilw ke[wnilki
vwziyywti, Zwlimxan\n evdwn [\x\b getdiyi dwqiqwlwri xat\rlad\. Demwk, vwziyywt twkrar olunurdu. Bws
niyw getmirdi? Onda, ke[wn il Zwlimxan atas\n\n rwftar\n\, onun “wsl mwhwbbwt”, “evlwnmwk, ailw”
haqq\nda fikri-xwyal\ ilw, arzular\ ilw hesabla]mamas\n\, daha do`rusu, bu m^lahizwlwri e]itmwk belw
istwmwmwsini b=y^k faciw kimi ya]am\]d\. Bws indi?
Zwlimxan nadir bir soyuqqanl\qla fikirlw]di ki, indi yara k=hnwlib, qulaqlar\ dolub. +twnilkinw
nisbwtwn qocan\n bir add\m da irwli gedib “gwlinini gwtirib evinw qoymas\na” baxmayaraq, twkcw
vwziyywtin =z^ yox, hwtta s=zlwrin dw, demwk olar ki, eynwn twkrar\ Zwlimxana [ox k=hnw, [eynwnmi]
bir tama]a twsiri ba`\]lad\. Vw o, bu dwqiqw [\x\b getmwk wvwzinw atas\ ilw swbirli, toxtaql\ s=hbwt
elwmwk fikrinw d^]d^.
- Bwlkw oturaq, baba?
Qocan\n g=zlwri twwcc^blw bwrwldi. O, qwzwbi vw wzwmwti ilw he[ tutu]mayan qwribw bir sadwl=vl^klw
^stdwn-a]a`\ o`luna baxd\:
- Necw ywni oturaq?.. Bu nw demwkdir?
Zwlimxan g^l^ms^nd^:
15
- G=r nw qwdwr hirsliswn ki, o`lunun nw dediyini dw ba]a d^]m^rswn, ay baba. Mwn yoldan
gwlmi]wm. +z^m dw acam. O c^r bwdxwbwr teleqramla ^rwyimi ^zmwyiniz bws deyilmi ki, ^stwlik
burda da z^lm elwyirsiniz, baba?
- Hm… Bilmirwm kim kimw z^lm elwyir… — Qoca ]a]q\nl\qla yan-y=rwsinw baxd\. Lakin o, k^t
adam deyildi. O`lunun =z twmkini vw iradwsilw onun twrksilah edw bilwcwyini ba]a d^]^b, birdwn
yenw dimdik dart\ld\. Gurultulu add\mlarla yeriyib qap\n\ aralayaraq: — Ay u]aq, kim var orda? —
deyw swslwndikdwn sonra qay\d\b ]^bhw ilw o`lunu s^zd^. — S=z^ belw yay\nd\rmaqda mwqswdin
nwdir!
- Swnnwn ^z-^zw wylw]ib ata-o`ul kimi, ^rwkdwn, swmimi s=hbwt elwyib dwrdlw]mwkdwn savay\ he[ bir
mwqswdim yoxdur, ay baba! — Zwlimxan bu dwfw elw m^twwssir g=rkwmlw dillwndi ki, qoca istwr-
istwmwz g=zlwrini yerw dikdi, qa]lar\n\ [atd\.
- Ke[wn il mwnw qulaq asmad\n, [\x\b getdim. Bu il dw belw top-t^fwnglw qar]\lay\rsan, — deyw
Zwlimxan davam etdi. — Niyw bircw dwfw soru]mursan ki, ay o`ul, dwrdin nwdir, bir wtrafl\ dan\],
izah elw g=r^m, be] il ni]anl\ qald\`\n bir adamdan niyw ^z d=ndwrirswn?.. Qaraxan\n q\zlar\ mwnw
yaz\rlar ki, baba hwr gecw swnin kitab\ndan bir swhifw oxutdurub qulaq as\r, sonra yat\r. Oxudum bu
mwktubu, g=zlwrim doldu, baba. Xwyal\ma gwldi ki, bayaq burda uzand\`\n kimi arxas\ ^stw
uzanm\san, Mwrywm qirawtlw oxuyur, swn dw qulaq as\rsan. O mwktubda mwn swnin ^rwyini g=rd^m,
hwm bir ata kimi, hwm dw insan kimi, g=zwl ^rwyini g=rd^m. {^nki onda mwn swni ba]a d^]d^m.
Indi isw, a[\`\, ba]a d^]m^rwm. Nw olar bir az da mwnim =z^mw qulaq asasan, baba? Mwn kitab
deyilwm, canl\ insanam!.. Gecwni g^nd^zw qat\b dalbadal mwqalw yaz\ram, guya ba]qalar\na twrbiyw
verirwm, amma =z^m =z taleyimi hwll elwyw bilmirwm. Belw olmaz, baba!..
Qoca, birdwn nwdwnsw q\zarm\] g=zlwrini qald\r\b pwncwrwdwn talan\n alaqaranl\`\na baxd\,
Zwlimxana elw gwldi ki, ki]i qwhwrlwndiyini gizlwtmwyw [al\]\r. Lakin onun swsindwn nwinki qwhwr, he[
adi k=vrwklik dw hiss olunmad\.
- Yax]\ dan\]\rsan! Dan\]ma`\ ba]ar\rsan!...
Zwlimxan k=ks^n^ =t^rd^.
- Mwn =mr^mdw swnin qaba`\nda belw a[\q dan\]mam\]am, baba. Bilirswn ki, h=rmwtini saxlam\]am,
hwmi]w pwrdw g=zlwmi]wm. Indi mwcburam a[\`\n\ deyim ki, bu i]dw swndwn dw, qarda]\mdan da
wvvwl mwnim s=z^m e]idilmwlidir. Ax\ bu =m^r-g^n s=vdas\d\r, baba!...
Qoca wlini cibinw at\b twsbehini [\xartd\. Zwlimxan\n ^rwyindw bir ^mid q\`\lc\m\ yand\: twsbeh ki wlw
gwldi, demwk, twmkin qwzwbi ^stwlwmwlidir.
Lakin onun zwnni d^z [\xmad\.
- +m^r-g^n s=vdas\! — deyw qoca twkrar etdi vw bununla da yenidwn al\]d\. — Sizdwn olsa
=mr^n^z^-g^n^n^z^ subayl\qla [^r^dwsiniz, o d^nyaya da subay gedwsiniz! Mwn sizin o aya,
ulduza u[urtdu`unuz quyru`u t^st^l^ ]eytan wmwlindwn filandan, yerdw oturub g=ynwn
Dostları ilə paylaş: |