DAYANIQLI ŞƏHƏR NƏQLİYYATININ 10 PRİNSİPİ
“Avtomagistralları olan şəhəri sivil adlandırmaq düzgün deyil, lakin əgər şəhərdə uşaq
üçtəkərli velosipedlə hər yerdə hərəkət edə bilirsə belə şəhəri sivil adlandırmaq
olar”.(Enrike Penyalosa)
Effektiv şəhər nəqliyyatı sistemi şəhərlərin rəqabət qabiliyyətini artıran faktorlardan
biridir. Nəqliyyat sistemi iş yerlərini, təhsil və səhiyyə müəssisisələrini əlçatan edir. Bir çox
şəhərlərdə insanlar nəqliyyat vasitələrinin buraxdığı zəhərli qazlar səbəbindən sağlamlıq
problemləri ilə üzləşirlər. Nəqliyyat sıxlığı və tıxaclar əhəmiyyətli vaxt itkisinə səbəb olub,
iqtisadiyyata ciddi zərər yetirirlər. Karbohidrogen yanacağı istifadə edən şəxsi avtomobilə
arxalanan şəhər nəqliyyat sistemi atmosferə atılan istixana qazların miqdarını artırır.
Yol-nəqliyyat hadisələri insan tələfatına gətirib çıxarır, bu xüsusən həssas qruplara, yəni
piyada və velosipedçilərə aiddir. Ən əsası, şəhərlərin yoxsul təbəqəsinin şəxsi avtomaşın
almağa imkanı çatmadığına görə, bu cür insanlar təhlükəsiz və effektiv ictimai nəqliyyat-
dan məhrum olurlar. Bu təbəqə qeyri-adekvat, keyfiyyətsiz ictimai nəqliyyata və təhlükəli
piyada və velosiped infrastrukturuna istifadə etməyə məcbur olur.
Bizim şəhər mobilliyinə olan yanaşmamızı bir neçə qısa sözlərlə təsvir etmək olar: Maşın-
ları deyil, insanları daşıyaq. Əsas məqsəd ekoloji, ictimai və iqtisadi cəhətdən dayanıqlı
mobillik növlərinə dəstək verməkdir, yəni ictimai nəqliyyat, piyada və velosiped hərəkəti.
Məhz buna görə biz şəhərlərdə qabaqcıl nəqliyyat siyasətini tətbiq edən, məsələn Bus
Rapid Transit (sürəli avtobus sistemi) sistemlərini və nəqliyyat tələbinin idarə edilməsi
kimi layihələri icra edən tərəfdaş ölkə və şəhərlərə dəstək veririk. Dayanıqlı Şəhər
Nəqliyyatı Layihəsini (SUTP) Almaniyanın İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Nazirliyi adından
həyata keçirən GIZ təşkilatı tərəfdaş ölkələrdə yerli layihələrə dəstək olaraq, dayanıqlı
şəhər nəqliyyatı sahəsində ən yaxşı təcrübələri və həlləri özündə birləşdirir.
Sənədlər www.sutp.org saytında mövcuddur.
Bu poster şəhərləri yaşayış üçün daha yaxşı yerə çevirən dayanıqlı şəhər nəqliyyatı sahə-
sində olan siyasətləri və tədbirləri birləşdirir.
Əlaqə: transport@giz.de
Qarışıq funksiyalı kvartalların inşası
Şəhərin mərkəzi hissələrində əlçatan
yaşayış sahələrinin inşası
Yeni tikinti sahələri üçün
nəqliyyat təsirinin
qiymətləndirilməsi
Şəhərin kiçik formaları
Şəhərin və nəqliyyatın əlaqəli birgə inkişafı
İnsan miqyasına uyğun
nəqliyyat növləri
Sub-mərkəzlərin
yaradılması
Avtomobillər üçün ayrılmış sahələrin artmasının məhdudlaşdırılması
Maşından azad
yaşayış sahələri
Nəqliyyat axınının
sakitləşdirilməsi
Şəhərdə
meydanların
yaradılması
Sıx və insan miqyasına uyğun şəhərsalma
Əsas nəqliyyat stansiyalarında
ticarət obyektlərinin yaradılması
Az sıxlıqlı yaşayış ərazilərini velosiped
əlaqələri ilə təmin etmək
Nəqliyyat stansiyalarının yaxınlığında
velosiped dayanacaqlarının yaradılması
İctimai nəqliyyatın inkişafından
yaranan torpaq qiymətlərinin
dəyişməsinin izlənməsi
Sıx yaşayış zonaların nəqliyyat
stansiyalarının yanında inşası
İş mərkəzlərinin nəqliyyat
stansiyalarının yanında
yerləşdirilməsi
Yol hərəkəti
qaydalarının
riayətinə
nəzarət
Nəqliyyat məlumatının təmin edilməsi
(aktual vəziyyət, sixlıq və tıxaclar, parklanma)
Vacib yol kəsişmələrin
piyada, velosipedçilər və
ictimai nəqliyyat üçün
yaxşılaşdırılması
Şəhərdə birləşmələrin artırılması
və dolayı yolların azaldılması
Yaşayış zonalarında sürət məhdudiyyətini
30 km/s və ya daha aşağı təyin etmək
Yol şəbəkəsinin və onun istifadəsinin
optimallaşdırılması
İctimai nəqliyyatda fəaliyyət göstəricilərinə
əsaslanan yüksək xidmət keyfiyyətinin təmin
edilməsi
İstifadəçi yönümlü
taksi xidməti
Vaxt cədvəllərinin, gediş haqqı sisteminin
inteqrasiyalı şəkildə qurulması
Asan və ədalətli gediş
haqqı sistemi
Maşınların
vaxtlı-vaxtında
təmiri
BRT
İctimai nəqliyyatın yaxşılaşdırılması
Yüksək tutumlu BRT və tramvay ictimai
nəqliyyat növlərinin təşviqi
Taxi
Taxi
Taxi
BRT
Piyada səkiləri, velosiped yolları və tamamlanmış küçələr üçün
yüksək keyfiyyətli layihələndirmə standartlarının tətbiqi
İctimai
velosiped
kirayəsi
sistemi
Piyada zonaları
Piyadalar üçün
baryerlərin aradan
qaldırılması
Velosipedlər üçün yaşıl dalğa
Velosiped trasları
Piyada hərəkətinin və velosiped
istifadəsinin konsepsiyasının
tətbiqi
Tam velosiped yolları şəbəkəsinin yaradılması
Yol ayrıclarında piyada və velosipedçilər üçün təhlükəsizliyin təmin edilməsi
Piyada hərəkətinin və velosiped istifadəsinin təşviqi
İctimai nəqliyyat yönümlü şəhərsalma
Nəqliyyat tənzimlənməsi ilə məşğul olan
şəxslərə piyada və velosiped hərəkəti
üzrə müşavir təyin edilməsi
Congestion
Charging
ZONE
Korporativ parklanma siyasəti
Uzaqdan iş və çevik iş qrafiki
İş yerində verilən
avtomobil imtiyazını
tədricən aradan
qaldırması
Məsafəyə arxalanan yol
haqları/qiymətləri (çox
sürdükcə daha çox ödə)
İşə gəliş gedişi
ictimai nəqliyyat
və ya velosipedlə
həyata keçirilmə-
sinin stimul-
laşdırılması
Qısamüddətli maşın kirayəsinin
ictimai nəqliyyatla inteqrasiyası
Rahat nəqliyyatın mübadilə mərkəzləri
Şəhərdə logistik paylama
mərkəzlərinin yaradılması
8pm–5am
ZONE
Avtomobil istifadəsinə məhdudiyyət
İş yerində qarşılanan
gediş haqqı
Share
Share
Parklanma müddətinin
məhdudlaşdırılması
Parklanma yerlərinə dair
təklifin balanslaşdırılması
Küçələrdə parklanma yerlərinin açıq-aydın işarənməsi
Dayanma-durma
qaydalarının riayətinə
nəzarət
Parklanmanın ödənişli edilməsi
Parklanmaya dair
məlumat sistemi
35
20
Parklanma tənzimlənməsi
məs. maksimal parklanma yerlərinə dair tələblər
P
Avtomobillərin
təmiri
Nəqliyyat vasitələri
üçün “Yaşıl” satınalma
Texniki qulluq və təmir
Avtomobillərin
utilizasiya sxemləri
Aşağı emissiya
zonaları
Ekoloji təmiz yanacaq
növləri üçün infrastruktur
Ekoloji təmiz
yanacaq növlərinin
təşviqi
Environment
ZONE
Yanacaq stansiyaları
Enerji effektiv
maşınlara imtiyaz
Parklanmanın idarə edilməsi
Ekoloji təmiz avtomaşınların təşviqi
Yanacaq vergilərinin
düzgün təyin edilməsi
Avtomobil istifadəsinə nəzarət
“Raydşear” (insanların eyni maşını/avtobusu paylaşması) proqramları
Daha yaxşı ictimai nəqliyyat üçün marketinq
“Velosipedin dostu” olan
şirkətlərin mükafatlandırılması
İctimai nəqliyyat operatorları üçün
istifadəçi yönümlü vebsaytlar
Yerli (lokal) məhsulların təşviqi
Velosiped üçün
marketinq kompa-
niyaları
faster
healthier
sustainable
Smartfonlar üçün proqram təminatı
istehsal edənlər üçün nəqliyyat
məlumatlarının təqdim edilməsi
ictimai nəqliyyat uyğundur
İctimai nəqliyyat gözəldir
Local
Products
Yerli (lokal) asudə fəaliyyətin təşviqi
Dayanıqlı mobillik planları kompleks şəkildə
inkişaf, tətbiq və kommunikasiya edilməsi
Tətbiq və fəaliyyət tədbirlərinin
monitorinqi
Nəqliyyatın iqlim dəyişiklikləri ilə
bağlı fəaliyyət planına inteqrasiyası
Emissiya miqdarlarının hesablanması
Əlaqəli tərəflərin prosesin
qiymətləndirilməsinə və
müzakirəsinə başlaması
Dayanıqlı şəhər nəqliyyatına məsul
təşkilatların yaradılması
- İnteqrasiya olunmuş şəhərsalma və nəqliyyat
agentlikləri
- İctimai nəqliyyat alyansları
- Vətəndaşları QHT yaratmağa təşviq edilməsi
- Müştəri assosiasiyaları
CLIMATE
PLAN
TRANSPORT
Çağırışlara kompleks yanaşma
Həll yollarının kommunikasiyası
SUMP