21
fiqh təlimi
DÖRDÜNCÜ DƏRS
VƏLIYYĠ-FƏQĠH VƏ RƏHBƏRLĠK
- Vəliyyi-fəqihin mənası
- Vəliyyi-fəqihin zəruriliyi
- Vəliyyi-fəqihin iqtidarı
-Vəliyyi-fəqihin nəzəri mərceyi-təqlidin nəzəri ilə üst-üstə düşmə-
dikdə müsəlmanların vəzifəsi
1. Vəliyyi-fəqihin mənası
Vəliyyi-fəqih, ədalətli din aliminin hakimiyyəti deməkdir
1
.
Diqqət:
Ġslam ümmətinə Vəliyyi-fəqihin ictimai-siyasi rəhbərliyi haqq olan
Ģiə məzhəbinin üsullarından biri olan “Ġmamət”dən qaynaqlanır
2
.
Ġmam Zamanın (ə.f.) qeybi dövründə Vəliyyi-fəqih mövzusuna
etiqad bəsləməmək -istər insanın özü bu qənaətə gəlsin, istərsə də
digərinə təqlid etsin- mürtəd olma və dindən xaric olma ittihamına
əsas vermir. Hər kim dəlil və sübut əsasında Vəliyyi-fəqihə etiqad
bəsləməyin zəruri olmadığı barədə qənaətə gəlsə, üzürlü sayılır. Lakin
o, müsəlmanlar arasında təfriqə və iki tirəlik yarada bilməz
3
.
1
Şəri suallara cavab, 56-cı sual.
2
ġəri suallara cavab, 61-ci sual.
3
Şəri suallara cavab, 51 və 61-ci suallar.
21
fiqh təlimi
2. Vəliyyi-fəqihin zəruriliyi
Müqəddəs Ġslam dini qiyamətədək davam edəcək sonuncu səmavi
din, habelə ictimai bir din olduğu üçün Ġslam ümmətinə din və
müsəlmanları düĢmənlərdən qoruyan, Ġslam hökümətinin keĢiyində
duran, ədaləti bərqərar edən, zorakılığın qarĢısını alan, mədəni, siyasi
və ictimai tərəqqini təmin edən ədalətli bir din aliminin rəhbərliyi
zəruridir
1
.
Diqqət:
Vəliyyi-fəqihi qəbul etmək təəbbudi
2
Ģəri hökm olmaqla yanaĢı əql
də onu təsdiqləyir və bu mənsəbə layiq fərdi müəyyən etməyin yolları
vardır
3
.
3. Vəliyyi fəqihin iqtidarı
1.
Vəliyyi-fəqihin çıxardığı qərarlar
Bütün müsəlmanlar Vəliyyi-fəqihin əmrlərinə tabe olmalı, onun
göstəriĢ və qadağalarına əməl etməlidirlər. Bu hökm, həm böyük dini
alimlərə, həm də onlara təqlid edənlərə aiddir.
4
Diqqət:
Heç kim Vəliyyi-fəqih mənsəbinə daha layiq olduğunu bəhanə edib
qanuni yolla seçilən Vəliyyi-fəqihlə müxalifətçilik edə bilməz.
2.
Əgər müəyyən fərdlərin müəyyən vəzifələrə təyin olunması barədə
Vəliyyi-fəqihin qərarı müvəqqəti deyildisə, yeni Vəliyyi-fəqih məslə-
1
Şəri suallara cavab, 63-cü sual.
2
Şərtsiz tabe olma
3
ġəri suallara cavab, 56-cı sual
4
Şəri suallara cavab, 62 və 65-ci suallar