78
Valyutanın satılması tapşırığı;
Valyutanın müstəqil surətdə satılması tapşırığı;
Valyutanın dəyişdirilməsi tapşırığı;
İdхal aккreditivinin açılmasıüçün ərizə;
Nağd valyutanın verilməsi üçün ərizə;
Valyuta əməliyyatları haqqında arayış;
Коrpоrativ müştərilər banкdan aşağıdaкı növdə sənədləri ala bilərlər:
İstənilən müddət üçün hesab üzrəçıхarış;
İstənilən müddət üçün dövriyyəyə yeкun çıхarışı;
Müştəriyə verilmişödəniş tələbi.
"Internet Bank" sistemi vasitəsilə, real vaxt rejimində biznes hesablarınızı idarə
edə və aşağıdakı əməliyyatları apara bilərsiniz:
əməliyyatlar üzrə bank çıxarışlarının alınması;
on-line rejimində hesablara dair məlumatların əldə edilməsi;
müştərinin və ya digər şəxsin hesabına (istər Azərbaycandakı, istərsə
xaricdəki bankda) nağdsız qaydada pul vəsaitinin köçürülməsi;
ƏDV-nin ödənilməsi;
konvertasiya əməliyyatlarının həyata keçirilməsi;
depozit əməliyyatlarının həyata keçirilməsi.
Yeni "InternetBank" xidmətinin üstünlükləri:
Hesablar barədə məlumatların əldə edilməsi və çıxarışların formalaşdırılması
daha rahatdır, çıxarışların .pdf və .xls formatında eksportu mümkündür;
Əməkdaşlarınıza verilə biləcək işləmə hüquqları (məlumatların daxil edilməsi
və 5 səviyyəyədək təsdiqi) daha çevikdir;
Həm AZİPS, həm də XÖHKS sistemləri vasitəsilə köçürmələr aparıla bilər;
Köçürmələr aparıldıqda, tez-tez təkrarlanan məlumatlar sistemdə şablon
şəklində saxlanıla bilər və rahat istifadə oluna bilər;
Depozit əməliyyatları həyata keçirilə bilər;
Kreditlərin nəzərdən keçirilməsi və ödənilməsi mümkündür;
79
Əməkdaşlarınız xüsusi açar vasitəsilə istənilən kompüterdən sistemə daxil
edib əməliyyat apara bilərlər;
Məlumatlarınızın təhlükəsizliyi daha yüksək səviyyədədir;
SMS Banking –Bankın Azercell və Bakcell mobil operatorları ilə birgə öz ödəniş
kart istifadəçilərinə təqdim etdiyi xidmət paketidir. Bu xidmətdən Kapital Bankın
bütün
növ
ödəniş
kart
istifadəçiləri
yararlana
bilər.
SMS Banking xidməti hansı imkanları yaradır?
Ödəniş kartınız vasitəsilə aparılan hər bir əməliyyat haqqında SMS vasitəsilə
məlumatın alınması;
Ödəniş kartınızın istifadə müddətinin bitməsi haqqında məlumatın alınması;
Ödəniş kart hesabınızda olan cari balans barədə məlumatın alınması;
Kommunal xidmətlərin ödənilməsi;
Azercell, Bakcell, Nar mobile və Azerfon Vodafone mobil operatorunun
xidmətlərinin ödənilməsi;
Gündəlik valyuta məzənnəsi barədə məlumatın alınması;
Ödəniş kart hesabınızdan qısa məzmunlu çıxarışın alınması;
Ödəniş kartınızın müvəqqəti bloklaşdırılması;
80
NƏTİCƏVƏ TƏKLİFLƏR
Bazar iqtisadiyyatına keçid şəraitində yeni aktuallıq qazanmış maliyyə
institutlarından biri də banklardır. Banklar tədavül sferasında fəaliyyət göstərir,
mühüm vəzifələr yerinə yetirir və o xalq təsərrüfatının sahələrinin, bütövlükdə isə
təkrar istehsal prosesin inkişafında əvəzedilməz rol oynayır. Bu mənada
bankların rolunun bütövlükdə iqtisadiyyata təsirini təcrid olunmuşşəkildə
təsəvvür etmək mümkün düyil, çünki, banklar öz məhsulunu təqdim etməklə
iqtisadiyyatın sahələrinə kömək edərək onları inkişaf etdirir. Bankların rolunu
təkcə makro və mikro səviyyədə təqdim olunan ödəmə vəsaitlərinin kütləsinin
buraxılşı və idarə olunması mövqeyindən baxılsa, bu yanlış və problemli bir
məsələ olardı. Ölkədə aparılan pul siyasətinin tarazlığının əsas göstəricisi kimi
iqtisadiyyatda pul vahidinin sabitləşdirilməsi, onun kütləsinin xalq təsərrüfatının
tələblərinə uyğunlaşdırılması bankların iqtisadiyyatdakı təyinatından geniş
surətdə asılıdır.
Ölkə iqtisadiyyatının inkşafı getdikcə, sabitlik təmin olunması iləəlaqədar,
bank sistemində də köklü dəyişikliklər baş vermişdir. Belə ki, ölkəmiz yeni
müstəqilliyə nail olduğu dövr ilə müqayisədə müasir dövrdə aktiv əməliyyatların
çox vacib bir yeri tutan kredit əməliyyatlarının həyata keçirilməsində həm
liberallaşma, həm də kütləvilik nəzərəçarpmaqdadır. Liberallaşma olara hiss
olunur ki, kommersiya bankları zaman keçdikcə, həm faiz dərəclərini aşağı salır,
həm də kreditin təminatlılığı sahəsində girovun faiz nisbətini orta hesabla
minimumlaşdırırlar. Bu da bamk sektorundakı rəqabətləəlaqədar olaraq,
bankların müştəriləri cəlb etmək istəyi ilə başlıdır, həm də artıq yerli müəsisələrin
beynəlxalq səviyyədə işlərin görülməsiləəlaqədardır.
Son dövrlərdə bankın vəasitlərinin formalaşması və yerləşdirilməsi sahəsində
də bir sıra nəaliyyətlər əldə edilmişdir. Bu ilk öncəəhali arasında banklara qarşı
itirilmiş etibarın qaytarılması, beynəlxalq təşkilatların Azərbaycan
iqtisadiyyatının inkişafı iləəlaqədar olaraq, respublika banklarının kreditə olan
81
tələbatınıödəmək məqsədilə kredit xətləri ayırması iləəlaqədardır. Yəni artıq
əhalinin kommerisya banklarında yerləşdirdikləri ərtımı nəzərəçarpacaq
dərəcədə artmışdır və həmçinin beynəlxalq təşkilatların aşağı faizlə yerli
kommerisya banklarına ayırdıqları kredit xətləri geniş vüsət almışdır. Kredit
əməliyyatları ilə bərabər digər aktiv əməliyyatlarda da inkişaf nəzərəçarpır. Bu
inkişafı istər hesablaşmalar(xüsusilə də beynəlxalq hesablaşmalar), istərsə də
investisiya sahəsindəözünü biruzə verir.
Müasir iqtisadiyyatda kommersiya banklarının aktiv əməliyyatlarının
inkişafı sahəsində aparılan təhlillərin nəticəsi olaraq, mövcud olan problemlərin
aradan qaldırılmasıüçün aşağıdakıların həyata keçirilməsini təklif edirəm:
1.
Kredit bazarında faizlərin yüksək olması keçid dövründə fəaliyyət göstərən
müəssisələr üçün böyük problemlər yaratdığından onlar kreditəçox maraq
göstərmirlər. Bunun da nəticəsində həm bankların gəlirlərinin strukturunda
kreditin xüsusi çəkisi çox olduğundan bankların gəlirləri artım səviyyəvi zəifləyir,
həm də müəssislər çatışmayan vəsaitlərinin maliyyələşdirilməsi üçün kredti kimi
mənbədən məhrum olurlar. Buna görə də kreditə görə faizlərin aşağı salınması
məqsədə uyğundur. Buna depozitlərə görə verilən faizlərin aşağı salınması
hesabına nail olunması vəsaitlərin cəlb olunması prosesini zəiflətdiyi üçün, bu
üsulun səmərəsiz olduğunu hesab edirəm. Buna görə də ilk növbədə Mərkəzi
Bankın Kommersiya banklarına verdikləri kreditlərə görə uçot dərəcələri və
banklararası kredit bazarında faizlər azaldılmalıdır.
2.
Kreditləşmə prosesi zamanı kreditin təminatlılığı kimi müəssisələrdən tələb
olunan girov yox, müəsissələrin maliyyə fəaliyyəti əsas göstərici kimi
araşdırılmalıdır. Çünki, bəzən girov məbləğinin çox yüksək olması müştəriləri kredit
götürməkdən uzaqlaşdırır. Kreditin təminatlılığının digər mənbəyi kimi, kommersiya
banklarının verdikləri kreditləri sahəsində yaranan risklərinm Mərkəzi Bank
tərəfindən sığortalanması da ola bilər.
3.
Kommersiya banklarıçox vaxt kiçik biznesə maraq göstərmir, presprktivdə
daha böyük və sabir müştəri ilə işləməyəüstünlük verirlər. Lakin Azərbaycanda
82
iri sərbəst kapitala malik olan bankların sayının azlığı vəölkə iqtisadiyyatının
inkişafıüçün kiçik sahibkarlığın inkişafının zəruri olduğunu nəzərə alaraq,
komerisya banklarının kiçik və orta biznesə maraq göstərməlidirlər.
4.
Kommersiya banklarının həyata keçirdiyi əməliyyatların çeşidi
artırılmalıdır. Məsələn, Azərbaycan respublikasında bank müştəriləri trast,
françayzinq, faktorinq əməliyyatından demək olar ki məhrumdular və ya bu
əməliyyatların həyata keçirilməsi proseduru mürəkkəb olması və yetəri qədər
reklam olunmaması iləəlaqədar müştərilər bu əməliyyatlara maraq göstərmirlər.
5.
Banklarda fəaliyyət göstərən kadrların təhsilinin təkmilləşdirilməsinə
xüsusi diqqət yetirilməlidir. Kadrların dünyanın qabaqcıl universitetlərində
magistratura pilləsində bilik və bacarıqlarının artırılmasıüçün, onların bank
sistemi cəhətdən qabaqcıl ölkələrdə təcrübə keçmələri, iztisas artırma kurslarına
göndərilmələri üçün vəsait ayrılmalıdır. Bu vəsaiti ayırmağa maliyyə imkanı
olmayan banklar isə, ən azından, banklarda xarici mütəxəssislərin rəhbərliyi
altında treyninqlər təşkil etməlidirlər.
6.
İnzibati amirlik üsullarından fərqli olaraq, bazar iqtisadiyyatında banklar
aktiv əməliyyatlarının elə optimal üsuları seçilməlidirlər ki, bu əməliyyatlar
nəticəsində banklar səmərəəldə edə bilsin. Yəni hər bir bank səfərbər etdiyi pul
resurslarından işgüzar surətdə istifadə edərək həm öz gəlirini artırmalı, həm də
bütün fəaliyyət sferalarının işinə hərtərəfli maliyyə köməkliyi etməlidir. Xüsusilə,
bankların fəaliyyətinin daha da artırılması yolu ilə kredit resurslan bazarının
forrnalaşmasına şərait yaradılmalıdır.
83
İST İFAD ƏOLUNMU Ş ƏD ƏB İYYAT
Azərbaycanca ədəbiyyatlar:
1.
M.M.Bağırov- “Bank və bank əməliyyatları” (Ali məktəblər üçün dərslik),
Bakı-2003
2.
Z.Məmmədov- “Pul,Kredit və banklar”(Dərslik), Bakı-2006
3.
R.A.Bəşirov- “Bank işi”, Bakı-2007
4.
R.Əsgərova- “Pul, Kredit və Banklar”, Bakı-2007
5.
Z.Məmmədov, Ə.Abbasov, R.Rzayev. Ş.Həmişəyevə.-“Bank işi və
elektron bankçılıq”, Bakı-2003
6.
Z.Məmmədov- “Beynəlxalq valyuta-kredit münasibətləri və xarici ölkələrin
pul-kredit sistemi”, Bakı-2001
7.
M.M.Sadıqov, E.Ə.Balayeva, Ş.Ü.Həmişəyeva –“Beynəlxalq valyuta-
kredit münasibətləri və xarici ölkələrin pul-kredit sistemi”, Bakı-2003
8.
Tağıyev və başqaları-“Maliyyə, pul tədavülü və kredit”, Bakı-1999
9.
D. Vəliyev –“ Beynəlxalq Maliyyə”, Bakı-2000
10.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi “Azərbaycanın statistik
göstəriciləri” Bakı-2007
11.
Məmmədov S.M. –“Bank işi.Bankirin stolüstü kitabı”, Bakı-1997
12.
Aslanov A.M –“Maliyyə və bank statistikası”, Bakı-2002
13.
Qurbanov.C. –“Kommerisya banklarının mühasibat uçotu”
14.
N.Məmmədov -“Bank və maliyyə terminləri lüğəti”, Bakı-1996
15.
A.Ağayev –“Maliyyə terminləri lüğəti”,Bakı-2005
İngilisc əəd əbiyyatlar:
1.
Lovett, William Anthony- "Banking and financial institutions law in a
nutshell", St. Paul, Minn-1997
2.
Richard S.Thorn –“Introduction to money and banking”,Harper Collins
& Row, International -1976
3.
Chandler V.Lester, Goldfeld N.Stephen –“The economics of money and
banking”, Harper, International -1977
Jurnal və bülletenlər
1.
“Maliyyə və Uçot”
2.
“İqtisadi elmləri:Nəzəriyyə və Praktika”
3.
“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi bankı” Statistik bülleten N4/12-
2012
4.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsi ”Azərbaycan rəqəmlərdə” Bakı-
2007
Qanun, sərəncamlar və təlimatlar.
1.
“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında” Azərbaycan
Respublikasının qanunu. (24 aprel 2015)
84
2.
“Banklar haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunu(28 oktyabr
2014)
3.
“Azərbaycan Respublikasında banklar və bank fəaliyyəti haqqında"
Azərbaycan Respublikasının qanunu
4.
2013-cü ilin yekunlarıüzrə pul siyasətinin yerinə yetirilməsi vəziyyəti
haqqında
5.
Banklarda kreditlərin verilməsinin daxili Prosedurları və uçotu haqqında
qaydalar
6.
Azərbaycan respublikasinin kredit təşkilatlarinda Kassa əməliyyatlarinin
aparilmasi və qiymətlilərin inkassasiyasinin təşkili qaydaları(10 aprel 2002-ci il)
7.
Azərbaycan respublikasinda Nağdsiz hesablaşmalar və Pul köçürmələri
haqqında Təlimat(19 sentyabr 2002-ci il)
8.
Bаnklаrın
əsаs
vəsаitlərlə
(əmlаklа)
apаrdıqlаrıəməliyyаtlаrın
tənzimlənməsi qaydaları(16 avqust 2002-cı ıl)
9.
Kredit ittifaqına bank əməliyyatı aparmaq üçün xüsusi razılıq
(lisenziya) verilməsi qaydaları(27 yanvar 2001-cı ıl)
10.
Bank lisenziyalarinin və icazələrin alınmasi üçün müraciət qaydaları
haqqı nda Təlimat
İnternet saytlar ı:
1.
www.cbar.az
2.
www.azstat.org
3.
http://www.worldbank.org.az
4.
www.wikipedia.org
5.
http://www.bankofcanada.ca/en/hr/banking_e.html
6.
http://money.aol.com/news/articles/banking/_a/lost-bank-tapes-may-
expose-millions/20080521193009990001
7.
http://www.lewrockwell.com/rothbard/frb.html
8.
http://www.piaohaoreport.sampasite.com/china-financial-
markets/blog/The-informal-banking-sector-is-g.htm
9.
http://gateway.az/cgi-bin/cl2_gw/browse.cgi?lang=az&topic=000c04
10.
http://www.adb.org/Documents/Translations/Azeri/AZE-final-report.pdf
11.
http://www.ifc.org/ifcext/aldp.nsf/Content/LeasingInformation_a
85
Аннотация к магистерской диссертации Мамедовой А.Т. на тему
«Активные операции банка и их развитие»
Руководитель: к.э.н Багиров M.M
Работа содержит 82 страниц, 46 использованных литературных
источников, 3 приложения. Работа выполнена на кафедре «Банковское дело»
АГЭУ.
Актуальность данной темы заключается в том, что активные операции,
проводимые банком – это главный инструмент размещения имеющихся в их
распоряжении ресурсов, способствующий получению прибыли и поддержания
ликвидности. Активные операции банка разнородны как по экономическому
содержанию, так и с точки зрения их доходности и качества. Часть активных
операций банка представляет собой безальтернативное размещение своих
средств, например, в фонд гарантирования вкладов, где денежные средства не
могут обращаться, а следовательно приносить прибыль. Другие виды
размещения могут оказаться высокодоходными, но очень рискованными.
Именно поэтому каждый банк должен точно определять свои рыночные
приоритеты и специализацию в любой временной период своей деятельности.
Целью данной магистерской диссертации является изучение
теоретических и практических основ организации проведения активных
операций .
При написании работы использовались нормативно-правовые документы,
учебные пособия и статьи по исследуемой проблеме.
В процессе подготовки работы использовался системный подход,
применялся метод аналитический анализ, сравнительный, графический и др.
Магистрант: МамедовaA.T
Руководитель: Багиров M.M
86
ABSTRACT OF THE DISSERT
"THE ACTİVE OPERATİONS OF THE BANK AND THEİR
DEVELOPMENT" by MAMMADOVA AZADA TAHİR gizi
Dissertation Supervisor:
Mubariz Bagirov
The work contains 82 pages, 46 used literature sources, 3 chapters. Work performed
at the Department of "Banking" of ASEU.
The relevance of this topic is that the active operations conducted by the bank - this is
the main tool of accommodation available to them resources, contributing to profit
and to maintain liquidity. The active operations of the bank are diverse both in
economic content and in terms of yield and quality. Part of the active operations of
the bank is no alternative placement of their funds, such as the deposit guarantee
fund, where the money can not handle, and thus make a profit. Other accommodation
can be highly profitable, but very risky. That is why every bank must accurately
identify their market priorities and specialization at any time during the activity.
The purpose of this master's thesis is to study the theoretical and practical bases of the
organization of active operations.
When writing the work used legal documents, manuals, and articles on the researched
topic.
In preparation for the work, a systematic, analytical analysis method was used,
comparative, graphic and others.
Master: Mamedova A.T
Dissertation Supervisor: Bagirov M.M
Dostları ilə paylaş: |