Əlyazması hüququnda
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
62
Prezidentin müvafiq sərəncamı əsasında hazırlanmış “Azərbaycanın 2014-2023 cü illərdə sosial iqtisadi inkişafı” konsepsiyası və Azərbaycanın 2014-2018 ci illərdə Sosial-İqtisadi inkişafı üzrə Dövlət Proqramı iqtisadiyyatın çoxşaxəli, davamlı, innovasiya yönümlü səmərəli inkişafına nail olmaq, rəqabət qabiliyyətli ,keyfiyyətli məhsul istehsal etmək və xidmət göstərmək məqsədlərini nəzərdə tutur. Azərbaycan iqtisadiyyatında innovasiya yönümlülüyün yüksəlməsi və innovasiya yönümlü yeni məhsullar istehsalının mənimsənilməsinə dövlətin texniki,kadr ,maliyyə dəstəyinin güclənməsinə də ehtiyac vardır.Elmi müəssisə və təşkilatların sayına görə Azərbaycan keçmiş SSRİ respublikaları arasında beşinci yer tutur. Son 11 ildə dövlət büdcəsindən elmin inkişafına yönəldilən maliyyə vəsaitləri təqribən 14 dəfə artmişdır. Lakin onun ümumi məbləği cəmi 120 milyon manata yaxın olmaqla ÜDM-də kifayət qədər xüsusi çəkiyə malik deyil.Respublikamızda elmə çəkilən xərclərin ÜDM-də xüsusi çəkisi 2010-2013-cü illərdə 0,2% olduğu halda bu göstərici Rusiyada 1,4%,Ukraynada 1,1%,düyanın inkişaf etmiş ölkələrində təqribən 2,4%,ümumilikdə dünya üzrə 2,2% təşkil edir.Beləliklə,dövlət büdcəsindən elmə çəkilən xərclərin xeyli artırılmasına xeyli ehtiyac vardır.Eyni zamanda Respublikamızda kifayət qədər güclü elmi-texniki işçi potensialı yaranmışdır.2012-ci ildə Respublikamızda təqdqiqat və işləmələrlə məşğul olanların sayı 21,573min nəfərə çatmışdır ki,bu da keçmiş SSRİ məkanında Rusiya,Ukrayna və Belarusiyadan sonra dördüncü yer deməkdir. Regionlarda iqtisadiyyatın innovasiya yönümlü inkişafının ən vacib məsələlərindən biri onun Regional təşkilati infrastrukturunun (Texniki parklar,Elmi-texniki mərkəzlər,biznes inkubatorları,texnoparkların filialları və i.a) və idarə edilməsi formalarının müəyyənləşdirilməsidir Azərbaycanın hazırda üstünlük verdiyi sabitləşmə və modernləşmə strategiyasının tədqiqi baxımından da əhəmiyyətlidir.İqtisadiyyatın modernləşdirilməsi üçün ümumi prinsiplərlə yanaşı, iqtisadiyyatın davamlı,qeyri-neft sektorunun sürətli inkişafının təmin edilməsi prinsiplərini də əldə rəhbər tuttaraq Respublika hökuməti tərəfindən iqtisadiyyatın modernləşdirilməsinin beş əsas istiqaməti müəyyənləşdirilmişdir: 63
1.Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı innovativ inkişafı.Bu istiqamət Azərbaycan şirkətləri tərəfindən müasir texnologiyaların mənimsənilməsini,rəqabətə davamlı məhsul istehsal edilməsini və ixrac bazarlarının bazarlarının genişləndirilməsini nəzərdə tutur. 2.Bazar təsisatlarının dinamik inkişafının davam etdirilməsi,möhkəmlənməsi və rəqabətinin təmin edilməsi.Bu istiqamət sahibkarlığın inkişaf etdirlməsi və ölkə iqtisadiyyatına investisiyalar cəlb edilməsini nəzərdə tutur. 3.Milli iqtisadiyyatın daha da şaxələnməsini,müasir texnologiyaların tətbiqi ilə məhsul istehsalının genişləndiriməsi, “emal sənayesinin” və bilik iqtisadiyyatıın rəqabət qabiliyyətinin artırılması.Bunun üçün innovativ inkişafın hüquqi və iqtisadi əsaslarının təkmilləşdirilməsi üzrə də işlər aparılır. 4.İnsan kapitalının yeni keyfiyyətinə nail olmaq,yaradıcı ,düşünə bilən kadrlar yetişdirmək,onların hazırlıq səviyyəsini kreativ iqtisadiyyatın tələblərinə uyğunlaşdırmaq.Bu məqsədlə ölkədə təhsil sisteminin bütün formalarının keyfiyyətcə yeniləşməsi üzrə yaradıcı iş aparılır. 5.İqtisadi artımın yeni mənbələrinin yaradılması işi davam etməkdədir 14 .
innovasiya yönümlü inkişafa çox böyük diqqət yetirilir. Konsepsiyada ümumi daxili məhsulun iki dəfə artımına qarşı informasiya-kommunikasiya texnologiyaları məhsulunun 3-4 dəfə artımının nəzərdə tutulması də bunun əyani göstəricsidir. Ümumiyyətlə, Azərbaycan iqtisadiyyatı üzrə dəyişikliklərin strukturunda əsas məqsədlərdən biri də ölkə iqtisadiyyatının sosial yönümlülyünü təmin etməkdir. Azərbaycan iqtisadiyyatının sosial yönümlülüyünü təmin etmək məqsədilə bir sıra proqramlar təmin olunmuşdur.Bunlardan biri də Regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramıdır. Regionların sosial iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin ,sahibkarlığın ayrı-ayrı formalarının proqramlar
14 Atakişiyev M. Azərbaycan sosyal iqtisadi tərəqqi yolunda. Səh.140-142 64
vasitəsi ilə idarə olunmasından bütövlükdə respublika iqtisadiyyatının və regionların sosial iqtisadi inkişafının vahid strateji plan və məqsədli proqram vasitəsi ilə idarə olunmasına keçiddir.Bu proqramın əsas məqsədi Azərbaycan Respublikası rayonlarında mövcud potensialdan səmərəli istifadə etməklə iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin inkişafına ,istehsal müəssisələrinin fəaliyyətinin daha da
genişləndirilməsinə,ixrac yönümlü məhsul istehsalının stimullaşdırılmasına,yerli sahibkarlığın inkişafı yolu ilə əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yaxşılaşdırılmasına ,məşğulluq səviyyəsinin ,xüsusilə gənclərin faydalı əməklə məşğulluğunun artmasına və ölkə iqtisadiyyatının dinamik inkişafına nail olmaqdır. Regionların sosial iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət proqramında digər nəzərdə tutulan istiqamətlər aşağıdakılardır: 1)Mövcud potensialdan səmərəli istifadə edilməsi üçün rayonlar qrupuna diferensial formada yanaşılması , iqtisadiyyatı geri qalmış rayonların daha sürətlə inkişafının nəzərdə tutulması ; 2). İqtisadiyyatın inkişaf səviyyəsi böyük təbii resurslarına ,işçi qüvvəsinə nisbətən aşağı olan iqtisadi rayonların daha sürətlə və kompleks inkişafı; 3). Dövlətin investisya siyasətinin dağlıq və dağətəyi rayonlarda istehsal sahələrinin bərpasına,sonra infrastruktur və kommunal müəssisələrinin,sosial obyektlərin bərpası və tikintisinə yönəldilməsi və s. Dövlət proqramına əsasən , kəndlərdə 10 minlərlə yeni iş yerlərinin açılması nəzərdə tutulmuşdur ki, buda kənddən şəhərə işçi qüvvəsi axının qarşısını əhəmiyyətli dərəcədə almalıdır.Ümumiyyətlə bu proqramda orta aylıq əmək haqqının 3,1 dəfə artması da nəzərdə tutulmuşdur. Əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılmasının davam etdirilməsi ,habelə yoxsulluq səviyyəsinin daha da azaldılması,BMT-nin qəbul etdiyi “Minilliyin Inkişaf Məqsədləri”-ndən irəli gələn vəzifələrin ölkəmizin xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq yerinə yetirilməsini təmin etmək məqsədilə “2008-2015-ci illərdə Azərbaycan Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|