17
tüketilen yem miktarı 149-144 g ortalama yumurta ağırlığı 62.43g -62.53 g Haugh
birimi 88.9 -89.01 Ortalama ölüm % 4.58 -%3.75 ve diğer yumurta kalite kriterlerinde
önemli fark bulunmamıştır (Kralik vd. 1997).
β-glukanaz ve ksilanaz katılan arpa ve buğdaya dayalı rasyonlarla beslenen yumurta
tavuklarında çeşitli verim özelliklerine bakılmıştır (Oloffs vd. 1998). Deneme 12 hafta
yürütülmüştür. Deneme serbest yemleme ve kısıntılı yemleme şeklinde yapılmıştır.
Deneme sonunda enzimlerin gerek serbest yemlemede gerekse kısıtlı yemlemede
performans üzerine önemli etkisi olmamıştır. Kirli yumurta miktarında az miktarda da
olsa azalma tespit edilmiştir.
Çiftçi vd. (2003a), yumurta tavuğu karma yemlerinde mısır (% 60) yerine buğdayın (%
60) enzimli veya enzimsiz olarak 2 farklı enerji seviyesinde (2750 ve 2640 kcal/kg ME)
kullanımının etkilerini inceledikleri araştırmada, buğdaya dayalı yemlere enzim
ilavesinin yumurta verimi, yumurta kütlesi, yem tüketimi, yem değerlendirme ve
yumurta sarı rengini arttırdığını (P<0.05), canlı ağırlık, yumurta şekil indeksi, kırılma
mukavemeti, kabuk kalınlığı ve kirli yumurta oranını değiştirmediğini tespit
etmişlerdir. Araştırmacılar buğdaya dayalı yumurta tavuğu karma yemlerinin enzim ve
renk maddesi ilavesi yapılarak başarılı bir şekilde kullanılabileceğini bildirmişlerdir.
Çiftçi vd. (2003b), buğday ve tritikalenin değişik düzeylerde (% 60 veya % 30+30)
enzimli veya enzimsiz kullanımının, mısır ağırlıklı (% 60) yemle karşılaştırıldığında
yumurta verimi, yumurta ağırlığı, yem tüketimi, yemden yararlanma, kabuk kalınlığı
üzerinde istatistiksel olarak farklılık yaratmadığını (P>0.05), enzim kullanımının
etkisine bakıldığında, enzim ilavesi ile sayısal olarak gübre neminin ve kirli yumurta
oranının azaldığını, şekil indeksinin arttığını (P>0.05), önemli düzeyde yemin ekstrat
viskozite ve ince bağırsak içeriği viskozite değerlerinin azaldığını (P<0.01)
bildirmişlerdir.
Halle (2003), tarafından yapılan araştırmada buğdaya dayalı yumurta tavuğu
rasyonlarında ksilanaz ve β-glukanaz enzimi etkisini incelemek üzere 22- 42 haftalık
dönemde iki çalışma yürütülmüştür. Araştırmada çeşitli verim kriterleri ile kirli yumurta
oranı ve protein ve organik madde sindirilebilirliği üzerinde durulmuştur. 1. çalışmada
18
% 60 stveart buğday, % 55 kaliteli buğday, % 5 buğday kepeği ve % 50 kaliteli buğday,
% 10 buğday kepeği olmak üzere rasyonlar oluşturulmuştur. 2. çalışmada % 55 buğday
ve % 5 buğday kepeği kullanılmıştır. 1 denemede 1 ve 3 rasyonla beslenen gruplarda
yem tüketimi miktarı artmıştır. Enzim yem tüketimini ve yemden yararlanmayı önemli
olarak etkilemiştir. Her iki çalışmadada Kirli yumurta oranında ve organik madde
sindiriminde farklılık görülmemiştir.
Bir başka araştırmada tahıla dayalı yumurta tavuğu rasyonlarında β-glukanaz ve
ksilanaz enzim kompleksi kullanılarak performans yumurta kalitesi, bağırsak viskozitesi
ve sindirim kriterleri üzerinde durulmuştur. 4 enzim düzeyi (0, 250, 1250, 2500 mg/kg)
ve 3 tahıl türü (500 g/kg arpa veya buğday ve 350 g/kg çavdar) olmak üzere faktöriyel
deneme deseninde 12 grupta çalışma yürütülmüştür. Bunlara ek olarak mısıra dayalı bir
kontrol grubu kullanılmıştır. Deneme sonunda tahıl gruplarının kontrol grubuna göre
yumurta verimi ve yem tüketiminde bir farklılık görülmemiştir. Fakat tahıl grubunun
yumurtalarındaki kirlilik oranında artış görülmüştür (% 8.6 kontrol grubu ise % 4.6
P<00.1). Enzim katılan gruplardaki yumurta verimi enzim katılmayanlara oranla daha
yüksek olmuştur (% 2.5 P<0.05). Enzim katılan gruplardaki bağırsak viskozitesinde ve
kirli yumurtalarda azalma görülmüştür. Bağırsak viskozite azalışı en çok arpa grubunda
görülmüştür. Enzim ilave edilen gruplarda besinlerin sindirilebilirliğinde kuru maddede
% 3.1, yağda % 4.4, NOP’da % 83.3 artış olmuştur (Lazaro vd. 2003).
Arpa buğday ve mısır soya ağırlıklı yumurta tavuğu rasyonlarında enzim ilaveli iki
farklı çalışma yürütülmüş ve ksilanaz ve β-glukanaz içeren (Quatrazyme HP) adlı enzim
kullanılmıştır. Birinci çalışmada arpa, buğdaya dayanan ve enzim katılmamış kontrol
grubu ve kg yeme 20 mg 560 IU ksilanaz ve 2800 IU β-glukanaz etkinliğine sahip
(Quatrazyme HP) enzim ilavesinin etkileri denenmiştir.. Denemede 28 haftalık yaşta 90
adet ISA Brown yumurtacı tavuk kullanılmıştır. 2. Denemede ise mısır soyaya dayanan
ve enzim katılmamış kontrol grubu ve kg 20 mg katılan 560 ksilanaz ve 2800 IU β-
glukanaz etkinliğine sahip (Quatrazyme HP) enzimin etkileri denenmiştir. Denemede 45
haftalık yaşta 66 adet ISA Brown yumurtacı tavuk kullanılmıştır 9 hafta sürdürülen
denemede yumurta verimi, yumurta ağırlığı, yumurta kütlesi, yem değerlendirme oranı
ve canlı ağırlık kazancı kriterleri üzerinde durulmuştur. Enzim kullanımı yem
değerlendirme oranını iyileştirirken yumurta verimi, ağırlığı ve yumurta kütlesinde
19
mısır soyalı gruba göre etkili olmamıştır. Canlı ağırlık artışında da farklılık
görülmemiştir. Bağırsak viskozitesinde de enzim katılan gruplarda azalma olmuştur
(Mathlouthi vd. 2003).
Yörük ve Bolat (2003), mısır ve arpaya dayalı yumurta tavuğu rasyonlarına farklı enzim
katkılarının çeşitli verim özelliklerine etkisini araştırmak üzere yaptıkları çalışmada
mısır yerine enerji kaynağı olarak % 50 oranında katılan arpanın değişik enzim
katkılarıyla yumurta tavuğu rasyonlarında kullanılma olanaklarını incelemek amacıyla
yapılmıştır. Araştırmada toplam 300 adet 22 haftalık yaşta yumurtacı tavuk
kullanılmıştır. Araştırma, her birinde 60 tavuk bulunan 2’si kontrol (% 60 mısır, % 30
mısır + % 30 arpa) toplam 5 grupta yürütülmüştür. Ayrıca her grup kendi içinde 6 alt
gruba ayrılmıştır. Araştırmada beta-glukanaz (Allzyme BG), ksilenaz (Allzyme PT) ve
amilaz (Allzyme AB) etkinliğine sahip enzimler, her birinden % 0.05 düzeyinde olmak
üzere, β glukanaz, β glukanaz + Ksilenaz ve β glukanaz + ksilenaz + amilaz düzeninde
% 50 arpa kapsayan grupların her birine ayrı ayrı katılmıştır. Araştırma 135 gün sürmüş
ve araştırmanın tamamı dikkate alındığında, gruplar arasında canlı ağırlık artışı, yem
tüketimi, yumurta verimi, yemden yararlanma, yumurta kalitesi (yumurta ağırlığı, kabuk
kalınlığı, Haugh birimi) bakımından önemli bir farklılık görülmemiştir.
Freitas vd. (2005), tarafından yumurta tavuğu rasyonlarında seviye ile enzim ilişkisinin
etkilerinin incelendiği bir denemede enzim kompleksi olarak selülaz, ksilanaz, ve β
glukanaz kullanılmıştır. Araştırmada 160 adet kahverengi yumurtacı kullanılmıştır.
Buğday düzeyinin % 0, 16, 32, 48 oranları kullanılmıştır. Araştırma 19-38 haftalar
arasında yürülmüştür. Araştırmada buğday düzeyine bağlı olarak yumurta ağırlığında
azalma meydana gelmiştir. Yumurta veriminde, Haugh biriminde, yem tüketiminde ve
yem değerlendirme sayısında gruplar arasında önemli farklılık tespit edilmediği
bildirilmiştir. Ayrıca deneme sonunda gruplar arasında yem tüketimi, canlı ağırlık ve
diğer verim özelliklerinde bir farklılık görülmemiştir.
Ticari yumurta tavukların yemlerinde kullanılan enzimlerin yumurta verimi ve kalitesi
üzerine etkilerini incelemek üzere yapılan araştırmada ticari stveart tavuk yemlerine
dört farklı ticari enzim kullanılmıştır. Denemede 4 farklı ticari yumurtacı tavuktan ( sa
Brown, Hyline CB, Tegel SB2 ve Tegel Hisex) 300 tavuk kullanılmıştır. Kontrol
Dostları ilə paylaş: |