ŞİMALİ
AMERİKA
AVROPA
NAMƏLUM
CƏNUBİ ƏRAZİ
NAMƏLUM
CƏNUBİ ƏRAZİ
AFRİKA
CƏNUBİ
AMERİKA
ŞƏRQ
DƏNİZİ
ASİYA
ŞİMAL
DƏNİZİ
CƏNUB
DƏNİZİ
F.Magellan
Elkano
San-Lukar
Palos
Fäaliyy t
ä
Fäaliyy t
ä
13
12
3.
AVSTRALİYA VƏ ANTARKTİDANIN KƏŞFİ
Amerika
kəşf olunduqdan sonra da
avropalılar yeni torpaqlar axtarışında
idilər.
Onlar hesab edirdilər ki, cənubda
Cənubi Amerikadan başqa, şimaldakı
quru sahələrinə tarazlıq yarada biləcək
böyük quru sahəsi olmalıdır.
· XVII əsrdə hansı materiklər hələ kəşf olunmamışdı?
Avropada mövcud olan – İrlandiya,
Britaniya,
Zelandiya, Kaledoniya coğrafi ob-
yektlərinin adlarını daşıyan adaları xəritədə tapın.
Müzakirə edək: Avropadakı bu adların Okeaniya adalarında təkrarlanması nə ilə
əlaqədardır ?
Cənub yarımkürəsində olan böyük quru sahəsinin axtarışı məqsədi ilə avro-
palılar çoxlu sayda ekspedisiyalar təşkil etmişdilər. Sakit okeanda yeni-yeni
adalar kəşf olunsa da, böyük quru tapılmamışdı.
XVII əsrin əvvəllərində holland səyyahı
V.Yanson Avstraliya
sahillərində
olmuş, lakin buranı ada hesab etmişdir. 1642-ci ildə digər hollandiyalı səyyah
A.Tasman Avstraliyanın şərq,
, cənub sahillərini və hazırkı Yeni Ze-
landiya və Tasmaniya adalarını kəşf etmişdir. Həmin dövrdə avropalılar kəşf
etdikləri yeni ərazilərə öz vətənlərindəki adları verirdilər.
şimal-şərq
Nəhayət, XVIII əsrin ikinci yarısında ingilis səyyahı
Ceyms Kuk Avstra-
liyanın materik olduğunu sübut etdi.
Cənub qütb sahəsində yerləşən Antarktida materikinin kəşfi də maraqlı
olmuşdur. Bu ərazilərə səyahət etmək barədə heç kim düşünmürdü. Yalnız
C.Kuk cənuba doğru daha çox irəliləmiş, lakin soyuq hava və ucsuz-bucaqsız
buzlar onun Antarktidaya çatmasına imkan verməmişdi.
Antarktida materiki 1820-ci ilin yanvarında rus səyyahları
F. Bellins-
hauzen və
M.Lazarev tərəfindən kəşf edilmişdir. Materikdə yerləşən cənub
qütbündə isə ilk dəfə
R.Amundsen (1911) və
R.Skott (1912) olmuşdur.
Beləliklə Avstraliya, Antarktida materikləri və həmçinin də, Sakit oke-
andakı çoxlu adalar qrupu –
Okeaniya kəşf olundu. Həmin ərazilərin öyrə-
nilməsi və məskunlaşması coğrafi biliklərin inkişafında yeni bir mərhələ oldu.
Öyrändìklärìnìzì tätbìq edìn
1. Amerikanın kəşfi
2. Avstraliyanın
öyrənilməsi
3. İlk dünya səyahəti
4. Antarktidanın kəşfi
5. Cənub coğrafi qütbünə ilk səyahət
6. Hindistana
dəniz yolunun kəşf edilməsi
a)
Qama
b) X. Kolumb
c) F. Bellinshauzen və M.
Lazarev
d) C.Kuk
e) R.Amundsen və R. Skott
f) F.Magellan
Vasko da
Sxemi dəftərinizə çəkin. Əlaqəni xətlərlə qurun.
Xidməti olmuş səyyahlar
Kəşflər
C.Kuk __ materik olduğunu sübut etdi. __ ilk dəfə
R.Amundsen və R.Skott tərəfindən fəth edilmişdir.
Materiklər içərisində ən sonuncu __ kəşf olunmuşdur.
AÇAR SÖZLÄR
Avstraliya
Antarktida
Cənub qütbü
Nä öyrändìnìz
Xronoloji ardıcıllığı müəyyən edin.
1.
Amerikanın kəşfi.
2.
Hindistana su yolunun kəşfi.
3.
Cənub qütbünün fəth edilməsi.
4.
Antarktidanın kəşfi.
5.
Avstraliyanın kəşfi.
6.
İlk dünya səyahəti.
Öyrändìklärìnìzì yoxlayın
Öyrändìklärìnìzì yoxlayın
Y
eni Kaledoniya