Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin nəzdində Bakı Neft Energetika Kolleci

Fiziki xassələri:
Metallar gümüşü-ağ rənglidir, elektrik cərəyanını yaxşı keçirir. Qrup üzrə yuxarıdan aşağıya doğru aşağıdakı qanunauyğunluqlar müşahidə olunur.

- elementlərin atomlarının radiusu artır (xarici elektron təbəqəsində olan yeganə elektronu vermək qabiliyyəti artır).
Alınması:
Qələvilərin ərintisinin və ya uyğun qələvi metalın duzunun elektrolizi ilə:


Kimyəvi xassələri.
Qələvi metallar güclü reduksiyaedicidirlər.


Natrium-peroksid və kalium-superoksidin karbon qazı ilə reaksiyasından əleyhqazlarda, sualtı qayıqlarda və kosmik gəmilərdə havanın oksigenini bərpa etmək üçün istifadə edilir.


Plan 3: Qələvi metalların birləşmələri

Oksidlər (ümumi formulu Me₂O) – ağ rəngli bərk maddələrdir; əsasi oksidlərin bütün xassələrinə malikdir; su ilə reaksiyaya girir:

turşu oksidləri ilə reaksiyaya girir:
K₂O + H₂O → 2KOH;
turşularla reaksiyaya girir:
3K₂O + P₂O₅ → 2K₂PO₄;
Hidroksidləri (ümumi formulu - MeOH) ağ rəngli bərk maddələrdir; qələvilərin bütün xassələrinə malikdir:
turşularla reaksiyaya girir:
NaOH + HCl → NaCl + H₂O
turşu oksidləri ilə reaksiyaya girir:
2NaOH + CO₂ → Na₂CO₃ + H₂O;
halogenlərlə reaksiyaya girir:
2NaOH + Cl₂ → NaClO + NaCl + H₂O
Duzları (ümumi formulu - Me_nAc) – tamamilə ion quruluşlu bərk maddələrdir, qələvi metalların əksər duzları suda yaxşı həll olur, litiumun bəzi duzları müstəsnalıq təşkil edir, məsələn, Li₃PO₄; qələvi metalların zəif turşu ilə əmələ gətirdiyi duzlar hidrolizə uğraya bilir:
Na₂CO₃ + H₂O ↔ NaHCO₃ + NaOH.
- Hidridlər – ağ rəngli bərk maddələrdir, aşağıdakı xassələrə malikdir:
su ilə reaksiyaya girir:
NaH + H₂O → NaOH + H₂;
qızdırdıqda metal və hidrogenə parçalanır (litium hidrid müstəsna olmaqla):
2NaOH –^t→ 2Na + H₂.

İstifadə olunan ədəbiyyat siyahısı

• 
  «Ümumi və qeyri-üzvi kimya» fənnindən mühazirələr. SUMQAYIT-2020
  
• 
  https://www.nkpi.az/?page=addread&id=1388
  
• 
  H.Qurbanov-Qeyri-üzvi kimya.Bakı 2008