White Creative Doodle Brainstorming Presentation

---

1-Mustaqil ish
Mahamadiyev Ibrohim
Mikroiqtisodiyot

---

Reja
Zamonaviy bozor iqtisodiyoti
muammolarini yechishda
“Mikroiqtisodiyot” fanining
ahamiyati
T
а
l
а
b v
а
 t
ак
lif tahlili
asoslari
Bozor
muvozanati 

---

Mikroiqtisodiyot (yunoncha “mikro” kichik) so’zidan olingan bo’lib, iqtisodiyotning
dastlabki hal qiluvchi bo’g’ini bo’lgan firma, korxona, mikrofirma, turli xil xalq xo’jaligi
sohalaridagi xizmat ishlarini bajaruvchi xo’jalik va tashkilotlarda bozor qonunlari ta’sirida
sodir bo’ladigan iqtisodiy jarayonlar , hodisalarni, ularni namoyon bo’lish shart
sharoitlarini, oqibatlarini tahlil qiladi va xulosalar yasaydi.
Fanni o’rganishdan maqsad - talabalarda zamonaviy bozor iqtisodiyotining ishlashi va
rivojlanishining ham nazariy, ham amaliy tomonlarini o’rgatishdan iborat. U xo’jalik
yurituvchi sub’ektlarning bozor sharoitida harakatini tahlil etadi, iqtisodiyotda vujudga
keladigan amaliy muammolrni yechish yo’larini bartaraf etishda qo’l keladi.
Fanning vazifasi - noyob ishlab chiqarish resurslarini, iste’mol tovarlarini bozor
sharoitida taqsimlash tamoyillarini o’rgatish, talab va taklif nazariyasiini korxona
faoliyatidagi ahamiyati to’g’risida tushuncha berish, raqobatlashgan va
raqobatlashmagan bozorlar to’g’risida hamda ularda narxni shakllanishi bo’yicha bilimga
ega bo’lish, bozor strukturasi sharoitida firmalarning harakatini tahlil etish, davlatni
bozor iqtisodiyotiga aralashuvi va buning oqibatlari to’g’risida tushunchaga ega bo’lish.
“Mikroiqtisodiyot” fani barcha iqtisodiy fanlar bilan uzviy bog’langan holda amal qiluvchi
fan bo’lib, tarmoq iqtisodiyotiga taalluqli bo’lgan fanlar bilan ham aloqada bo’ladi.Bular
jumlasiga: “Sanoat iqtisodiyoti”, “Qishloq xo’jaligi iqtisodiyoti”, “Fermer xo’jaliklari
iqtisodiyoti” kabi fanlarni kiritish mumkin.
Zamonaviy bozor iqtisodiyoti muammolarini yechishda
“Mikroiqtisodiyot” fanining ahamiyati

---

Tovarlar dunyosidagi xilma-xillikka moye
ravishda talab hosil bo
ʻ
ladi. Masalan,
oziqovqat tovarlari, sanoat mollari,
maishiy va ijtimoiy xizmatlarga bo
ʻ
lgan
talablar tovarlarga talab tuzilmasini tashkil
etadi. Mazmuni va harakati jihatidan
haqiqiy, o
ʻ
sayotgan, barqaror qondirilgan,
qondirilishi kechiktirilgan, qondirilmagan,
me
ʼ
yordagi va boshqa talablarga bo
ʻ
linadi. 
Har bir iste
ʼ
molchining, ya
ʼ
ni alohida
shaxs, oila, korxona, firmaning biror
tovar to
ʻ
plamiga yoki tovarlarga
bildirilgan talablari yakka talab deyiladi.
Muayyan tovarga yoki tovarlar
to
ʻ
plamiga barcha xaridorlar bildirgan
talab yig
ʻ
indisi bozor talabi, barcha
bozorlarda barcha tovarlarga jamiyat
miqiyosida bildirilgan ijtimoiy talab
yalpi talab deyiladi. 
Tаlаb vа tакlif
tahlili asoslari
Talab va taklif — bozor iqtisodiyotining
fundamental tushunchalari. Talab
(tovarlar va xizmatlarga talab) — xaridor,
iste
ʼ
molchining bozorda muayyan
tovarlarni, ne
ʼ
matlarni sotib olish istagi;
bozorga chiqqan va pul imkoniyatlari
bilan ta
ʼ
minlangan ehtiyojlari. Ehtiyoj pul
va narx vositasida talabga aylanadi.
Rasman olganda talab iste
ʼ
mol kattaligi
miqdoridir. 

---

Bozor muvozanati — bozordagi talab va taklifning miqdoran va tarkib jihatidan bir-biriga
muvofiq kelishi. Bozor muvozanati bir lahzalik (o
ʻ
zgarmas taklifda), qisqa muddatli (tashkilot
yoki firmalarning o
ʻ
zgarmas miqdori va ishlab chiqarish hajmining o
ʻ
zgarishi) va uzoq
muddatli (iqtisodiy shartsharoit tashkilot, firmalar va mavjud talabning zamonaviy
darajasiga muvofiq kelganda) bo
ʻ
lishi mumkin. Talab va taklif uzoq vaqt bir-biridan ajralib
qolsa, Bozor muvozanati buziladi. Umuman olganda Bozor muvozanati hamma tovarlarga
nisbatan va uzok, vaqt bo
ʻ
lishi mumkin. Ammo juz
ʼ
iy va ayrim tovarlarga nisbatan moslikning
buzilishi muqarrar. Chunki ehtiyojning yuksalishi bilan yangi talab paydo bo
ʻ
ladi va u darhol
qondirilmaydi. Bozor muvozanati ni ta
ʼ
minlashning asosiy yo
ʻ
llari: tovar ishlab chiqarishni
talab darajasiga yetkazish orqali bozorni to
ʻ
ydirish; yetarli tovarlar zaxirasini barpo etish;
talabgir tovarlar narxini oshirish, o
ʻ
tmay turgan tovarlar narxini pasaytirish; eksport va
importning ortishi yoki kamayishi; aholi daromadlarining tovarlar va xizmatlar ko
ʻ
payishiga
qarab ortib borishi; mehnat unumdorligining ish haqiga nisbatan tezroq o
ʻ
sishi. Bozor
muvozanati ma
ʼ
rifatli jamiyatda narxlar bilan bozorni tartibga solish orqali ta
ʼ
minlanadi.
Bozor muvozanati