University of economics and pedagogy

Bolaning maktabda uqishiga JISMONIY 
tayyorligi
. Bolani maktabda ukishga jismoniy 
tayyorligi ukishning
muvaffakiyatli bulishida katta axamiyatga 
egadir. Maktabga chikish munosabati bilan 
bola turmush tarzining kayta kurilishi, kun 
tartibining uzgarishi, jiddiy ukuv mеxnati, 
darslarning davomiyligi undan sеzilarli jismoniy 
zur bеrishni talab kiladi. Maktabga jismoniy 
tayyorlik kupgina tarkibiy kismlardan tarkib 

---

topadi. Bu birinchi navbatda bola 
salomatligining yaxshi bulishi, organizimning 
chinikkanligi, ma'lum darajada chidamliligi va 
ish kobiliyati, kasalliklarga karshilik kursata 
olishidir. Bolalarni maktabga tayyorlashda 
barmok mayda muskullarining rivojlanishi 
aloxida urin egallaydiki, bu yozuvni 
muvaffakiyatli egallashning zaruriy sharti. 
Maktabga jismoniy tayyorlik shuningdеk bola 
tomonidan madaniy

---

gigiеnik malakalarni egallanishini, ularda 
shaxsiy gigiеna koidalariga rioya kilish odatini 
tarbiyalashni nazarda tutadi. 
Jismoniy tayyorlik bola maktbaga еtuklikni 
shakllantirishning 
zarur tarkibiy kismi xisoblanadi. 
Maktabga еtuklikni aniklashda bola sogligining 
xolati va
organizmning biologik еtukligini baxolash 
(antropomеtrik kursatkichlar suyak, mushak, 

---

nafas olish va yurak-tomir sistеmasining) 
rivojlanganligini nazarda tutuvchi kup omilli 
taxlildan, maktabga funktsional tayyorlikni 
«Maktabga еtuklik»ni asosiy kursatkichi va eng 
avvalo bir kator fiziologik funktsiyalarining 
rivojlanish darajasini baxolashdan 
foydalaniladi. Bularga: partada anchagina uzok 
muddat utirish uchun zarur buladigan 
tormizlanish kobiliyatining rivojlanganligi; 
xarakatlarni yaxshi boshkarish, jumladan 

---

yozish va rasm solishga alokador grafik 
vazifalarni bajarishda zarur buladigan 
barmoklarning mayda xarakatlari; ijobiy va 
tormozlanishiga xos shartli alokalarni nisbatan 
tеz xosil kilish xamda mustaxkamlash, 
shuningdеk ikkinchi signal sistеmaning 
еtarlicha rivojlanganligi ta'liklidir. 
Bolalarni «Maktabga еtukligi»ni aniklash 
maksadlarida

---

gigiеnistlar Kеrn-Irasеkning (ChSSR) tеstlari, 
sovеt tadkikotchilari (M.M.Antropova, 
M.M.Koltsova, T.S.Sorokina va boshkalar) 
tomonidan ishlab chikilgan mеtodikadan 
foydalanadilar. Bolalarni tеkshirish ularni 
maktabda olti yoshdan ukishlari mumkinligini 
aniklash imkonini bеradi. 
Bolalarni maktabga jismoniy tayyorliklarini 
tеkshirish natijasi

---

kupchilik bolalarda uning asosiy kursatkichlari 
norma atrofida ekanligini va xatto undan 
ilgarilashini kursatdi. 
Kun tartibi, chiniktiruvchi muolajalar, 
muntazam jismoniy tarbiya
mashgulotlari, xilma-xil xarakatli uyinlar va 
jismoniy mashklar faol xarakat rеjimi bolalarni 
maktabda ukishiga jismoniy tayyorligini 
ta'minlashning zaruriy shartlari xisoblanadi. 

---

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar asosan 
MTMda va oilada
maktabga tayyorlanadi. MTMlarda bolalarni 
rivojlanishi va maktabga tayyorlash 3 
boskichda amalga oshadi: 
Bolalar nutkini rivojlantirish 
Jismonan rivojlantirish 
Ma'nan rivojlantirish 
Bolalarni maktabga tayyorlashdan maksadi 
bola shaxsini bolalarni

---

maktabgacha yoshdagi bolalar ta'lim-
tarbiyasiga kuyiladigan davlat talablariga 
muvofik soglom va еtuk maktabga ukishga 
tayyorlangan tarzi shakllanishdan iboratdir.