Universiteti ro’yxatga olindi №

Qiziqarli fakt: Kembrij universiteti sirtdan va dissertatsiya himoya qilmasdan Chaykovskiyga musiqa doktori unvoni berildi va Parij tasviriy san'at akademiyasi uni muxbir a'zosi etib sayladi.
5. Nikolay Andreevich RIMSKY-KORSAKOV (1844-1908)
Nikolay Andreevich Rimskiy-Korsakov - rus musiqasi tarixidagi eng muhim shaxslardan biri.
Novgorod viloyatida Tixvin shahridagi zodagonlar oilasida tug'ilgan. Oilaviy an'analarga ko'ra, u dengiz zobitiga aylandi, harbiy kemada Evropa va Amerikaning ko'plab mamlakatlarida aylanib chiqdi.
U birinchi navbatda onasi bilan musiqa o'rgangan, keyin pianinochi F. Kanildan shaxsiy darslar olgan. Keyinchalik "Qudratli hovuch" tashkilotchisi M.A.Balakirev Rimskiy-Korsakovni musiqa jamoatchiligiga tanitdi va uning ishiga ta'sir qildi.
Sankt-Peterburg konservatoriyasida fortepiano va bastakorlik bo'yicha kasbiy musiqiy ma'lumotni oldi. U o'zining birinchi simfoniyasini o'n to'qqiz yoshida yozgan. Biroq, Rimskiy-Korsakov o'z taqdirini darhol musiqa bilan bog'lamadi. Bir necha yil davomida u dengiz flotida xizmat qildi, u erda ofitser unvonini oldi. Shu bilan birga u ijodiy faoliyat bilan shug'ullangan va 1871 yilda Peterburg konservatoriyasida asbobsozlik professori unvoniga sazovor bo'lgan. Keyin kompozitsiya klassi unga o'tadi. Shu bilan birga, u musiqa maktabining direktori va Rossiya dengiz orkestrlarining musiqa inspektori etib tayinlandi.
Rimskiy-Korsakov merosining markaziy qismidir. Bastakor ijodini ikkita asosiy yo'nalish ajratib turadi: birinchisi - rus tarixi, ikkinchisi - "ertakchi" laqabini olgan ertaklar va eposlar dunyosi.
Mustaqil ijodiy faoliyatdan tashqari N.A.Rimskiy-Korsakov publitsist, xalq qo'shiqlari to'plamlarini tuzuvchisi, shuningdek uning do'stlari Dargomijskiy, Musussorgskiy va Borodin asarlarining finalisti sifatida tanilgan.
"Qudratli hovuch" bastakorlari orasida u eng katta ijodiy ixtirochilik va eng mukammal texnikaga ega edi. Uning eng muhim ijodiy yutuqlari orkestr lazzati sohasida.
U dunyoga mashhur "Sadko", "Qorqiz", "Oltin xo'roz" va boshqa operalarni yozgan, shuningdek, uchta simfoniya, "Shaxerazoda" ajoyib simfonik suite, ruscha Pasxa uverturasi, "Ispaniyaning Capriccio" operalarini yozgan. , "Sadko" simfonik she'ri (shu nomdagi operadan tashqari), ko'plab qo'shiqlar, shuningdek xor va kamer asarlari. Uning neo-romantizm uslubida davom etgan barcha ishlari "rus ruhi" bilan chuqur singib ketgan.
Rimskiy-Korsakov asbobsozlikning eng katta ustasi hisoblanadi. "Orkestratsiya asoslari" darsligi bu boradagi eng yaxshi darsliklardan biri bo'lib, o'quvchilar uning darsligidan bizning zamonda hamjihatlik haqida foydalanmoqdalar.
Rimskiy-Korsakov bastakorlar maktabining asoschisi, o'qituvchi va Sankt-Peterburg konservatoriyasining rahbari sifatida u ikki yuzga yaqin bastakor, dirijyor, musiqashunosni, shu jumladan Prokofiev va Stravinskiyni bitirgan.
Mussorgskiyning orkestr va opera durdonalarini yakunlashda Rimskiy-Korsakovning fidokorona mehnati ularning kontsert sahnasida va opera sahnasida paydo bo'lishida hal qiluvchi rol o'ynadi.
Musiqiy fanni tushunishda fanatik qat'iyatlilik uni patriarx-despotga aylantirdi.
Rimskiy-Korsakov - rus musiqasining "temir Feliksi". O'zining xatosizligiga ishonch hosil qilib, u o'zining musiqiy didi zonasiga tushmagan yosh bastakorlar uchun g'ildirakni qo'yish uchun ikkilanmadi. Masalan, u Evropaning Berlin, Parij, Vena va Praga singari yirik musiqa markazlarida zafarli muvaffaqiyat bilan ijro etilganidan keyin ham, Kalinnikovning Birinchi simfoniyasini Sankt-Peterburg sahnasiga kirib kelishiga to'sqinlik qildi.
19-asr oxiri - 20-asrning birinchi yarmidagi rus bastakorlarining ijodi rus maktabi an'analarining ajralmas davomidir. Shu bilan birga, u yoki bu musiqaning "milliy" mansubligiga yondashuv kontseptsiyasi o'zgardi, xalq kuylarining to'g'ridan-to'g'ri kotirovkalari mavjud emas, ammo intonatsion rus asosi, rus qalbi saqlanib qolmoqda.

19-asr oxiri va 20-asrning boshlari rus musiqasi uchun murosasiz va bir-birini inkor etadigan antagonistik tendentsiyalar to'qnashuvida davom etdi. "Kumush asr" ning madaniy tendentsiyalari musiqa san'ati qiyofasini tubdan o'zgartirdi. Kumush asrning "an'anaviychilari" bastakorlari A.K.Glazunov (1865-1936) va A.K.Lyadov (1855-1914), S.I.Taneev (1856-1915), shuningdek unchalik mashhur bo'lmagan, ammo iqtidorli mualliflar edi. - A.S. Arenskiy, V.S. Kalinnikov, M.M. Ippolitov-Ivanov.

"Kumush asr" ning yosh bastakorlari-novatorlari simvolist A.N.Skryabin, neoklassikist N.K.Metner, neo-romantist S.V. Raxmaninov, neo-folklorshunos I.F. Stravinskiy, kubo-futurist S.S. Prokofiev.
Ularning tartib, uyg'unlik va shakl sohasidagi kashfiyotlari 20-asr musiqasida yangi obrazlar va badiiy ifoda vositalarining shakllanishiga hissa qo'shdi.
Rus cherkov musiqasi sohasida sezilarli o'zgarishlar yuz berdi. Sankt-Peterburg va Moskva bastakor maktablari bastakorlari znamenny ashulasining asl qadimiy musiqalaridan foydalanganlar. Ularning asarlari ham ibodat uchun, ham konsert uchun mo'ljallangan edi. Muqaddas musiqaning yangi uslubi tez va samarali rivojlandi. Bastakorlar eski ashulalarni sinchkovlik bilan o'rganib chiqdilar va ularning asosida cherkov kuylarini uyg'unlashtirish tamoyillarini ta'kidlashga harakat qildilar.
O'sha davrdagi cherkov musiqasining yirik vakillari S.V. Smolenskiy, S.V.Raxmaninov, A.T.Grexaninov, A.D.Kastalskiy va boshqalar. Ular "Sinodal maktab maktabi" deb nomlangan.


Xulosa
XIX asrning 60-70 yillaridagi rus musiqa madaniyati misli korilmagan darajada rivojlandi. Bu davrda qator, dunyoga mashhur bolgan kompozitorlarning guruhi yuzaga keldi. Musiqa fani, ijrochiligi, oqitilishi keng quloch yoydi.
M.Glinka va A.Dargomijskiy asos solgan ananalarga sodiq qolgan holda M.Balakirev, M.Musorgskiy, N.Rimskiy-Korsakovlar davom ettirdilar. Mashhur dirijyor va pianist aka-uka Anton va Nikolay Rubenshteyn, opera ijrochilari M.Melnikov, Yu.Platonova va boshqalar xonandalik sanatini yanada keng targibot qildilar.
60-70 yillarda Rossiyaning musiqiy konsert ijrochilik formasi qaytadan korib chiqildi. Aynan shu yillarning boshlarida Rus musiqa jamiyati tashkil etildi. Bularning asosiy maqsadi musiqa madaniyatini keng targibot qilish, oquv muassasalarini tashkil etish, qobiliyatli talabalarga etibor berish va h.z.
1862 yil Peterburgda, 1866 yili Moskvada konservatoriya ochildi. Har ikkala jamoa RMJ va konservatoriya, bepul musiqa maktablari rus musiqa madaniyatini targibot qilishda ulkan hissa qoshdi. Adabiyot sohasida Turgenev, Ostrovskiy, rassomlar Repin, Perov, boshqa sohalarda esa Mendeleev, Timiryazov, Sechenov va boshqalar ijod qildilar.
60-70 yillardagi rus kompozitorlari har xil musiqiy janrlarga murojaat qildilar. M.Glinka va A.Dargomijskiylarning ananalariga sodiq qolgan holda yangi avlod ijodkorlari bu janrlarda barakali ijod qildilar. Aynan romans janri shu davrning yetakchi musiqali teatr hamda opera janri bilan bogliq edi.
60-70 yillarda A.Rubinshteyn, P.Chaykovskiy, A.Borodin va N.Rimskiy-Korsakovlar rus musiqasiga tort qismli simfonik janrni kiritdilar. Shu bilan birga yangi korinishlar, yani bir qismli simfonik asarlar: fantaziya, uvertyura va simfonik kartinalardir. Peterburg sanat ustalari tomonidan tuzilgan guruh shu davrda musiqaning rivojlanish taraqqiyotida katta tasir krsatdi. Bu guruhning nomi “Qudratli toda” bolib, uni M.Balakirev boshqarar edi. Chet elda bu guruhni Beshlik deb atashdi, chunki bunda M.Balakirev, Kyui, M.Musorgskiy, A.Borodin va N.Rimskiy-Korsakovlar azo edilar. Barcha ijodkorlarning asosiy maqsadi Vatanga muhabbat, xalqqa va rus manzarasiga bolgan hissiyotlarni namoyon etishdan iborat edi.
FOYDALANGAN ADABIYOTLAR
1. Мирзиёев Ш. М. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. - Тошкент: Ўзбекистон, 2017.
2. Мирзиёев Ш. М. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан қурамиз. – Тошкент: Ўзбекистон, 2017.
3. Мирзиёев Ш. М. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо қиламиз. Ўзбекистон Републикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқ. – Т.: Ўзбекистон, 2016.
4. Мирзиёев Ш. М. Эркин ва фаровон, демократии Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Тошкент: «Ўзбекистон» НМИУ, 2016.
5. . Karimov I. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari / I.A.Karimov. – T: O’zbekiston, 2009. – 56 b.
6. .Karimov I. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish kontseptsiyasi. – T., O’zbekiston, 2010. – 56 bet.
7. Karimov I . O’zbekiston Respublikasi mustaqilligining 19 yilligiga bag’ishlangan tantanali marosimdagi so’zi, “O’zbekiston ovozi” gazetasi, 2010 yil 1 sentyabr.
8. Karimov I “Mamlakatimizni modernizatsiya qilish yo’lini izchil davom ettirish – taraqqiyotimizning muhim omilidir”, “Ishonch” gazetasi, 2010 yil 8 dekabrь.
9. Karimov I. “Barcha reja va dasturlarimiz Vatanimiz taraqqi yotini yuksaltirish, xalqimiz farovonligini oshirishga xizmat qiladi”, “Xalq so’zi” gazetasi, 2011 yil 22 yanvar.
Asosiy adabiyotlar:.
10.O.A.Ibrohimov, G.M. Xudoyev Musiqa tarixi Toshkent 2018- yil.
11.Lola Urmanova, Rus musiqa tarixi Toshkent 2011- yil
12. Istoriya uzbekskoy sovetskoy muziki. Vip.1. - Tashkent: izd.im. G.Gulyama, 1972. - 210 s.
13. O’zbek musiqa tarixi Bahrom Madrimov
14. To‘raev F.J. Buxoro muqanniylari. - Toshkent: Fan, 2009. - 323 b.
15. Yunusov R.Yu. O’zbek xalq musiqa ijodi. 2-qism. (o‘quv-uslubiy qo‘llanma) T.: Ziyo chashma, 2000. - 56 b.
16. O’zbek musiqasi tarixi. Tuzuvchilar: T.E.Solomonova, T.B.Gʻofurbekov. Toshkent: O’qituvchi, 1981. - 131 b.
17. Komiljon HAShIMOV, Sanobar NIShONOVA. PEDAGOGIKA TARIXI 8. "Maqomot" китоби, Otanazar Matyokubov
18. O’zbek xalq musiqasi. III tom. T.1954 y.
19. Nurmatov H., Ibrohimov. O.musiqa VI sinf darsligi. T. 1997 y.
20. Ibrohimov O.O’zbek xalq musiqasi ijodi. I qism. T. 1994 y.
21. Yunusov R. O’zbek xalq musiqa ijodi. (ilmiy – usluby tavsilar) II qism. T. 2000 y.