Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti yaxshimbekova sayyora kamalovna

3.3.1-jadval
O’smirlarning vaziyatni anglay olish ko‘nikmalari darajasi

Guruhlar Javoblar	Jаmi o’smir soni 128 nаfаr
	1-tаjribа		2-tаjribа		3-tаjribа
	46		40		42
	Nаzorаt n=45	Tаjribа n=46	Nаzorаt n=45	Tаjribа n=47	Nаzorаt n=45	Tаjribа n=47
	K^1n	K^1n	K^2n	K^2n	K^3n	K^3n
Anglay oladi	0,39	0,78	0,39	0,69	0,3	0,70
Anglay olmaydi	0,61	0,22	0,61	0,31	0,7	0,30

Izoh: Ushbu jadvaldagi 1 – tajriba Qibray tuman maktablari, 2 – Chirchiq shahar maktablari, 3-tajriba Toshkent tuman maktablari o’smirlari bilan o‘tkazildi.

3.3.1.- jadvaldan ko‘rinib turibdiki, o’smirlarning vaziyatni anglay olish ko‘nikmalari rivojining determinatori hisoblangan asosiy omillar va shart-sharoitlar (ijtimoiy, psixologik va yashash muhit)iga bog‘liq. O’smirning shaxsining yaxlit, mukammal tuzilishining asosiy tarkiblari, ularning o‘zaro aloqalari, shaxsning tashqi ta’sirlarga javobi, munosabati, taraqqiyot jarayonida ularning mustaqil ravishda takomillashuvi singari omillarga bog‘liq. Maxsus ishlab chiqilgan psixotrening dasturlari asosida ta’sir o‘tkazilgan tajriba guruhi o’smirlari yuqori, nazorat guruhi - past o‘zlashtirish ko‘rsatkichlariga ega bo‘lishgan.
Tadqiqotda keltirilgan ko‘rsatkichlar barcha o‘smirlarda stress mavjudligini isbotlaydi. Ma’lumotlar tahlili esa qizlarda stress kuchliroq namoyon bo‘lganligini ko‘rsatadi. Qizlar tabiatan ta’sirchan va hissiyotliroq ekanligi bunga sabab bo‘lgan, ammo barcha sinaluvchilarda jinsidan qat’i nazar, quyi, o‘rta va past darajadagi stress ko‘rinishlari kuzatildi. Bu stressga beriluvchanlik holati jinsga bog‘liq emasligini ko‘rsatdi.
Biz o‘smirlarda stressni yengishni muammosini tadqiq etishda asosiy diqqat-e’tiborni, eng avvalo, sub’ektga, ya’ni insonga-shaxsga qaratish maqsadga muvofiq deb hisoblaymiz. Ushbu fikrni boshqacha so‘z bilan ifodalaganda, o‘zini-o‘zi anglashni shakllantirishning manbai ong va undagi ziddiyat bo‘lmasdan, balki insonning tarkib topishi va rivojlanish jarayonlari sanaladi.