Toshkent moliya instituti

Ekonometrik modellashtirish bosqichlari (spetsifikatsiyalash, identifikatsiya qilish, verifikatsiya qilish, prognoz qilish).

2. 
   Trend modellar (dinamik qatorlar, trend modellar, prognozlash).
   

3. Korxonalarning yillik tovar oborot va muomila xarajatlarining nisbiy darajasi bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Yillik tovar oborot, mln.so‘m	5,0	6,0	7,0	8,0	9,0	10,0	11
Muomila xarajatlarining nisbiy darajasi %	25,0	23,0	22,0	22,5	22,2	22,0	22,5

1.Y bilan x orasidagi bog‘lanishni tavsiflash uchun teng tomonli giperbola funksiya parametrlarini hisoblang:

2.Modelning approsimatsiyaning o‘rtacha xatoligi -  va Fisher F-kriteriyasi yordamida baholang.


4. Berilgan ma’lumotlar asosida:
1. Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a₀-a₁P
2. Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b₀-b₁P.
3. Muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmi aniqlansin
4. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari aniqlansin

Qd	20	16	15	14	12	11	11
P	4	5	8	9	10	13	15
Qs	8	12	15	16	18	22	25

“Statistika va ekonometrika” kafedrasi mudiri: Utanov B.Q.

18-variant

1. 
   Ekonometrik modellarni tahlilida Fisher mezonini qo’llanishi (iqtisodiy ma’nosi, formulasi, bajarilish shartlari).
   

2. 
   Ekonometrikani paydo bo‘lishi tarixi haqida nimalarni bilasiz? Ekonometrika qanday fanlar bilan bog‘langan?
   

3. Berilgan ma’lumotlar asosida:
1. Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a₀+a₁P
2. Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b₀+b₁P.
3. Muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmi aniqlansin
4. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari aniqlansin

t	Qd	P	Qs
1	30	8	16
2	25	15	18
3	20	16	22
4	15	19	25
5	13	24	28
6	11	24	31
7	8	26	34

4. Korxonalar bo’yicha mahsulot sotishdan tushgan tushum va sof foyda to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Mahsulot sotishdan tushgan tushum, mln. so’m	21	25	8	19	10	20	12	18	11	8
Sof foyda, mln. so’m	145	176	50	76	44	81	40	73	41	30

Bu ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang:

1) Regressiya tenglamasi parametrlari, korrelyatsiya indeksini.
2) Hosil qilingan model va uning parametrlarini 5% muhimlik darajasi bo’yicha mohiyatliligini tekshiring. Xulosalar bering.

“Statistika va ekonometrika” kafedrasi mudiri: Utanov B.Q.

19-variant

1. 
   Chiziqli regressiya tenglamasining ishonchliligi va uning parametrlarini muhumligi qanday baholanadi?
   

2. “Eng kichik kvadratlar usuli” ning mohiyatini tushuntirib bering.
3. Viloyat bo’yicha ishlab chiqarilgan sabzavot mahsulotlari hajmi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (min tonna):

Yillar	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Sabzavot	75,4	86,8	92,6	106,5	115,1	122,2	133,8	142,7

Berilgan ma’lumotlar asosida:

1) to’rt yillik sirg’anchiq o’rtachalarni aniqlang;
2) darajali funktsiya bo’yicha analitik tekislang;
3) approksimatsiya o’rtacha xatosini aniqlang;


4. Berilgan ma’lumotlar asosida:
1. Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a₀-a₁P
2. Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b_{0 +}b₁P.
3. Muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmi aniqlansin
4. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari aniqlansin

t	Qd	P	Qs
1	23	3	6
2	20	5	8
3	16	6	12
4	15	9	15
5	13	14	18
6	10	18	21
7	8	20	24

“Statistika va ekonometrika” kafedrasi mudiri: Utanov B.Q.

20-variant


1.Chiziqli bo’lmagan regressiya to’g’risida nimalarni bilasiz?

2. 
   Ekonometrik modelni Styudent mezoni bo’yicha baqolash metodikasi (mezonni mazmuni, qisoblash formulasi, qo’yiladigan talablar).
   

3.Korxonalar sotish hajmi va rentabellik darajalari to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan:

Sotish hajmi, mln so’m	700	715	662	408	455	409	343	402	355	380
Rentabellik darajasi, %	21	25	8	19	10	20	12	18	11	8

Bu ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang:

1) Regressiya tenglamasi parametrlari, korrelyatsiya indeksini.
2) Hosil qilingan model va uning parametrlarini 5% muhimlik darajasi bo’yicha mohiyatliligini tekshiring. Xulosalar bering.

4. Berilgan ma’lumotlar asosida:

1. Talab hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qd=a₀-a₁P
2. Taklif hajmining narhga nisbatan ekonometrik modeli tuzilsin Qs=b_{0 +}b₁P.
3. Muvozanat narh, muvozanat talab va taklif hajmi aniqlansin
4. Talab va taklif hajmi uchun elastiklik koeffitsientlari aniqlansin

t	Qd	P	Qs
1	21	3	6
2	20	5	8
3	16	6	12
4	15	9	15
5	13	14	18
6	10	18	21
7	9	20	22

“Statistika va ekonometrika” kafedrasi mudiri: Utanov B.Q.
21-variant


1.Ekonometrik tadqiqotlarda juft regressiya va korrelyatsiya.


2. Regressiya tenglamasi parametrlarining statistik ma’nodorligi qanday baholanadi?
3.Bir turdagi mahsulot ishlab chiqarish korxonalar guruhi bo’yicha quyidagi ma’lumotlar berilgan: ma’lumotlar asosida ishlab chiqarish fuktsiyasini tuzing.

Korxona raqami	1	2	3	4	5	6	7	Jami
Ishlab chiqargan maxsulot hajmi ming. bir	1	2	4	3	5	3	4	22
Ishlab chiqarishga harajatlar mln.so’m	30	70	150	100	170	100	150	770

Bu ma’lumotlar asosida quyidagilarni aniqlang:

1. 
   Regressiya tenglamasi parametrlari, korrelyatsiya indeksini.
   
2. 
   Hosil qilingan model va uning parametrlarini 5% muhimlik darajasi bo’yicha mohiyatliligini tekshiring. Xulosalar bering.
   

4. Viloyat bo’yicha ishlab chiqarilgan sabzavot maxsulotlari xajmi to’g’risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (min tonna):

Yillar	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020
Sabzavot	175,4	186,8	192,6	206,5	215,1	222,2	233,8	242,7

Berilgan ma’lumotlar asosida:

1) to’rt yillik sirg’anchiq o’rtachalarni aniqlang;
2) darajali funktsiya bo’yicha analitik tekislang;
3) approksimatsiya o’rtacha xatosini aniqlang;

“Statistika va ekonometrika” kafedrasi mudiri: Utanov B.Q.

22-variant

1.