Toshkent amaliy fanlar universiteti
Yüklə 19,01 Kb.
|
|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGi TOSHKENT AMALIY FANLAR UNIVERSITETI Iqtisodiyot yo’nalishi MUSTAQIL ISH Mavzu: Biznes-rejaning mohiyati va maqsadi Bajardi: Ahmadjonov Asadbek Tekshirdi: Tojimamatova Mashxura Toshent-2022 Mavzu : Biznes-rejaning mohiyati va maqsadi Reja:
Biznes-rejaning mohiyati va maqsadining umumiy tushunchasini ta'riflash. Biznes-reja mohiyati: Biznes-reja maqsadi Biznes-reja tuzilishi Biznes-reja amalga oshirish Natijaviy qism (qisqa xulosa): 1. Biznes-reja mohiyati va maqsadi, bir korxona yoki shaxsiy biznesning asosiy tushunchalarini va maqsadlarini ifodalayadi. Ushbu tushunchalar, biznesning xususiyatlari, identifikatsiyasi, brendi, iste'molchilar bilan bog'liq maqsadlar va biznesning o'ziga xos mohiyati bilan bog'liqdir. Biznes-reja mohiyati, kompaniyaning unikal xususiyatlarini, brendini, iste'molchilar bilan bog'liq maqsadlarini va ta'kidlashlarini belgilaydi. Mohiyatning tushunchasi, biznesning o'zining yo'nalishi, sifati, g'oyalarini va qat'iy tuyg'ularini ifodalaydi. Bu biznesning tanlovida va foydalanuvchilar bilan boqishishda muhim bir faktor hisoblanadi. Biznes-reja maqsadi esa, biznesning boshlang'ich, o'rta va uzoq muddatli maqsadlarini aniqlashni o'z ichiga oladi. Bu maqsadlar, kompaniyaning rivojlanishi, daromad olishi, bozor bo'yicha o'rinlari, foydali natijalar olishi va kompaniya bozor bo'yicha muvaffaqiyatli bo'lishini ta'minlashga yo'l qo'yadi. Uzoq muddatli maqsadlar, kompaniyaning strategik tashkilotlari va rivojlanishi uchun kritik ko'rsatkichlardir. Biznes-reja mohiyati va maqsadi, kompaniyaning identifikatsiyasini, brendini belgilash, unikal huquqiy vaqfnomalar, iste'molchilar bilan bog'liq maqsadlarni ta'kidlash va kompaniyaning rivojlanishi uchun tarixiy qarorlarni ko'rsatadi. Ushbu tushunchalar, biznesning strategik yo'nalishini belgilashda muhim asosiy faktorlardir va biznesning muvaffaqiyati uchun qo'llaniladi. 2. Biznes-reja mohiyati, bir korxona yoki shaxsiy biznesning xususiyatlari, identifikatsiyasi, brendi, unikal huquqiy vaqfnomalar, iste'molchilar bilan bog'liq maqsadlar va biznesning o'ziga xos mohiyati bilan bog'liqdir. Ushbu mohiyatning tushunchasi, biznesning tanlovida va foydalanuvchilar bilan boqishishda muhim bir faktor hisoblanadi. Quyida biznes-reja mohiyatining asosiy tushunchalarini tavsiflashga harakat qilaman: Identifikatsiya: Biznes-reja mohiyati, korxonani aniqlaydigan belgilashlarni ta'riflaydi. Bu identifikatsiya elementlari kompaniyani unikal qiladi va boshqalardan ajratadi. Misol uchun, kompaniyaning nomi, logo va brend imkoniyatlari, tarz va kimyo tizimi identifikatsiya elementlari sifatida kiritilishi mumkin. Xususiyatlar: Biznes-reja mohiyati, kompaniyani tanlovda ajratuvchi xususiyatlarni tushuntiradi. Bu xususiyatlar kompaniyani tanlanadigan bozorni, yo'nalishni va o'ziga xosliklarni ifodalaydi. Misol uchun, texnologik innovatsiyalar, sifatli xizmatlar, bozor bo'yicha rivojlanish va yetakchi xodimlar bu xususiyatlar orasida bo'lishi mumkin. Brend va imidj: Biznes-reja mohiyati, kompaniya brendining tushunchasini ta'riflaydi. Bu brend imidjining tasviri, xususiyatlari, turli mediyalardagi tajriba va biznesning ahamiyatli mavzulari bilan bog'liq maqsadlarni ifodalaydi. Misol uchun, kompaniyaning markasi, xizmat sifati, brending tanlovi, foydalanuvchilar bilan bog'lanish shakllari, reklama strategiyalari bu tushunchalar orasida bo'lishi mumkin. Huquqiy vaqfnomalar: Biznes-reja mohiyati, kompaniyaning unikal huquqiy vaqfnomalarini ifodalaydi. Bu, kompaniyaga muxim foydalanish tajribasini va boshqa tashkilotlardan ajratish imkonini ta'minlayadigan intellektual mulk va boshqa huquqiy asoslar bo'lishi mumkin. Iste'molchilar bilan bog'liq maqsadlar: Biznes-reja mohiyati, kompaniyaning iste'molchilari bilan bog'liq maqsadlarini tushuntiradi. Bu, foydalanuvchilar uchun qanday unikal foydalan 3. Biznes-reja maqsadi, bir korxona yoki shaxsiy biznesning boshlang'ich, o'rta va uzoq muddatli maqsadlarini ifodalayadi. Ushbu maqsadlar, biznesning rivojlanishi, daromad olishi, bozor bo'yicha o'rinlari, foydali natijalar olishi va kompaniya bozor bo'yicha muvaffaqiyatli bo'lishini ta'minlashga yo'l qo'yadi. Quyida biznes-reja maqsadlarining asosiy tushunchalarini tavsiflashga harakat qilaman: Boshlang'ich maqsadlar: Bu maqsadlar biznesning boshlash jarayonida, asosiy tashkilotlash va yutuqlarni olishni maqsad qiladi. Boshlang'ich maqsadlar, kompaniya tashkil etishidan keyin birinchi bir necha yillik davrda erishilishi kerak bo'lgan natijalarni ko'rsatadi. Misol uchun, boshlang'ich maqsadlar yangi bozorlarda ommaboplik yaratish, kerakli resurslarni tashkil etish va iste'mol etish, brendni tanlab olganlik va daromad olishni o'z ichiga oladi. O'rta muddatli maqsadlar: Ushbu maqsadlar, biznesning o'rtacha vaqt davomida rivojlanishini va bozor bo'yicha o'rinini mustahkamlashni maqsad qiladi. O'rta muddatli maqsadlar, daromadni oshirish, bozor segmentida liderlikni ta'minlash, xizmatlarni kengaytirish, yangi bozorlarga kirishni o'z ichiga oladi. Misol uchun, o'rta muddatli maqsadlar yangi filiallar ochish, xorijiy bozorlarga kengayish, korporativ mijozlar bazasini o'stirish va brend tanlovi va tanini oshirishni o'z ichiga oladi. Uzoq muddatli maqsadlar: Bu maqsadlar, biznesning uzun muddatli strategiyasini va rivojlanishini ta'minlashni maqsad qiladi. Uzoq muddatli maqsadlar, kompaniyaning xalqaro bozorlarda muvaffaqiyatli bo'lishini, innovatsiyalar yaratishni, bozor segmentlarini kengaytirishni o'z ichiga oladi. Misol uchun, uzoq muddatli maqsadlar kompaniya hisob-kitob tizmini avtomatlashtirish, yangi mahsulotlar va xizmatlarni ishlab chiqarish, xalqaro hamkorliklarni o'rnatish va bozor segmentlarini egallashni o'z ichiga oladi. 4. Biznes-reja tuzilishi, bir korxona yoki shaxsiy biznesning tashkil etilish va boshqarilish jarayonini ifodalayadi. Ushbu tuzilish biznesning o'ziga xos strukturasi, boshqaruv tizimi va vazifalarning tashkilini o'z ichiga oladi. Quyida biznes-reja tuzilishining asosiy tushunchalarini tavsiflashga harakat qilaman: Biznesning tashkil etilishi: Biznes-reja tuzilishi, kompaniyaning tashkil etilish jarayonini belgilayadi. Bu jarayon, biznesni yaratishni, to'lovlar tizimini, huquqiy holatlarni, tijorat omillarini va biznesning qonun boshqarish organlariga ro'y berishini o'z ichiga oladi. Biznesning strukturasining belgilanishi: Tuzilish, biznesning strukturasini belgilayadi va tashkil etadi. Bu struktura, biznesning boshqarish organlarini, bo'limlarini va departamentlarini ifodalaydi. Misol uchun, biznesning rahbariyat qismi, moliyaviy bo'limi, sotish bo'limi, xodimlar va kadrlar bo'limi, xizmat ko'rsatish bo'limi va boshqalar bu struktura tarkibiga kirishi mumkin. Boshqaruv tizimi: Biznes-reja tuzilishi, boshqaruv tizimini belgilayadi. Bu tizim, kompaniyaning boshqaruv organlari, vazifalar va javobgarliklarni tashkil etadi. Boshqaruv tizimi biznesning qaror qabul qilish jarayonini, amalga oshirishni, monitoringni va hisobot beringini o'z ichiga oladi. Vazifalar va javobgarliklar: Tuzilish, biznesning har bir tashkiliy birlikning vazifalarini va javobgarliklarini ta'riflaydi. Bu vazifalar va javobgarliklar biznesning maqsadlarini erishishga yordam beradi va har bir bo'limning o'ziga xos vazifalarni ifodalaydi. Misol uchun, sotish bo'limining sotish va marketing strategiyalarini tuzish, moliyaviy bo'limning hisob-kitobni amalga oshirish, xodimlar bo'limining xodimlarni ishga qabul qilish va kadrlarni rivojlantirish vazifalari bu tuzilish tarkibiga kirishi mumkin. Kommunikatsiya va ma'lumot almashish: Biznes-reja tuzilishi, kompaniyaning ichki va tashqi kommunikatsiya va ma'lumot almashish jarayonlarini belgilayadi Tashkilot shakli: Biznes-reja tuzilishi, tashkil etilgan korxona yoki shaxsiy biznesning shaklini tasvirlayadi. Bu shaklga qarab, biznesning yuridik holati, tashkil etuvchilar, ularga tegishli huquqiy va moliyaviy tadbirlar, boshqaruv organlari va tashkil etilganlik shakli kabi ma'lumotlar kiritiladi. Boshqaruv tizimi: Biznes-reja tuzilishida boshqaruv tizimi, biznesning boshqaruv organlarini, vazifalarni va javobgarliklarni tavsiflayadi. Bu tizimda korporativ boshqaruvning o'rni, boshqaruv qo'llanmasi, o'zaro aloqalar, qarorlar qabul qilish jarayonlari va tashkil etilganlikning boshqaruv holatiga oid ma'lumotlar beriladi. Tarkibiy bo'limlar: Biznes-reja tuzilishida biznesning tarkibiy bo'limlari va ularning vazifalari, faoliyati, tashkil etilishi va muvaffaqiyatini ta'minlashga o'xshash ma'lumotlar kiritiladi. Bu bo'limlar, mas'uliyatlar, ta'sis etilganliklar, hodimlar soni va ularga tegishli tadbirlar haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Tegishli huquqiy masalalar: Biznes-reja tuzilishi, biznesning tegishli huquqiy holatini ta'riflayadi. Bu qismda biznesning yuridik shaxslik, huquqiy manbalari, muomalalar, litsenziyalashganlik, intellektual mulk huquqlari, savdo shartnomalari va boshqa huquqiy masalalar haqidagi ma'lumotlar kiritiladi. Moliyaviy tadbirlar: Biznes-reja tuzilishida biznesning moliyaviy holatiga doir ma'lumotlar beriladi. Bu tadbirlar biznesning moliyaviy resurslarni ta'minlash, moliyaviy hisobotlar, to'lov tartiblari, hisob-kitob va boshqa moliyaviy jarayonlar haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. 5. Biznes-reja amalga oshirish, bir korxona yoki shaxsiy biznesning biznes-rejasini haqiqiy amalga oshirish jarayonini ifodalayadi. Ushbu jarayon, biznes-rejaning qo'llanilishi, amaliyotga tatbik etilishi va maqsadlarni erishishga qaratilgan harakatlarni o'z ichiga oladi. Biznes-reja amalga oshirish jarayoni ko'plab bosqichlardan iborat bo'lib, quyida ba'zi asosiy tushunchalarni tavsiflash mumkin: Qo'llanilishning to'g'rilashishi: Biznes-reja amalga oshirishning birinchi qadamidir. Ushbu qadamda biznes-reja tashkil etilgan maqsadlar va strategiyalarni amalga oshirishga qaratilgan amaliyotlarni o'z ichiga oladi. Bu jarayonda kompaniya ichida zarur o'zgarishlarni amalga oshirish, tashkilotning resurslarini raqobatbardosh va samarali shaklda qo'llab-quvvatlash va boshqarish tizimini o'zgartirish mumkin bo'ladi. Xodimlarni tashkil etish va tayinlash: Biznes-reja amalga oshirishda, to'g'ri xodimlarni tashkil etish va ularga vazifalar va javobgarliklar tayinlash juda muhimdir. Bu jarayonda barcha xodimlar doimiy ravishda maqsadlarga muvofiq tashkil etilgan tizimga joylashtiriladi. Xodimlar o'z vazifalarini tashkil etish, ishga qabul qilish, xodimlarni rivojlantirish va motivatsiyalashni o'z ichiga oladigan jarayonlarni amalga oshirish bilan bog'liq bo'ladi. Resurslarni ta'minlash: Biznes-reja amalga oshirishda, biznesning muvaffaqiyati uchun zarur bo'lgan resurslarni ta'minlash katta ahamiyatga ega. Bu resurslar moliyaviy mablag'lar, materiallar, xizmatlar, texnologiyalar, tashkilotning manbalaridan foydalanish va boshqa tashkilotlardan xizmatlarni olishni o'z ichiga oladi. Resurslarni ta'minlash va ularni samarali shaklda boshqarish, biznes-reja amalga oshirishning muhim qismlaridan biridir. Boshqaruv va monitoring: Biznes-reja amalga oshirishda, biznesning boshqaruv tizimi va monitoring jarayonlari katta muhim ahamiyatga ega. Boshqaruv tizimi biznesning har bir qismida amaliyotni boshqarish va javobgarliklarni ta'minlash uchun kerak bo'ladi. Monitoring esa biznesning harakatlarini, natijalarini va maqsadlarni yaxshi tahlil qilish va o'zgarishlarni qabul qilishga imkon beradi. Natijalar va o'zgarishlarni baholash: Biznes-reja amalga oshirishning natijalar va o'zgarishlarni baholash bosqichida, biznesning maqsadlari va strategiyalari bilan muvofiq qo'llanilishni baholash talab qilinadi. Bu baholash kompaniya daromadini, foydalanuvchilar bilan hamkorlikni, bozor bo'yicha o'rnini va biznesning umumiy muvaffaqiyatini qisqartirib aytadi. Natijalar va o'zgarishlarni baholash, biznes-reja amalga oshirishning keyingi bosqichlari uchun qarorlar va strategiyalar olishda muhim ahamiyatga ega bo'ladi. Biznes-reja amalga oshirish, biznesning strategiyalarini haqiqiy jarayonlarga aylantirish va maqsadlarni erishishga yo'l qo'yishda katta muhim ahamiyatga ega bo'ladi. Bu jarayonlar biznesning qayta tiklanishi, rivojlanishi va mustahkamlanishi uchun muhim bir qadam hisoblanadi. 6. Natijaviy qism biznes-rejani amalga oshirishdan olgan o'tkazmalar va ko'rsatilgan faoliyatning asosida erishilgan natijalarni tavsiflash uchun ishlatiladi. Bu qism biznes-rejaning maqsadlarini haqiqiy yoki hozirgi holatda qayerga yetkazishni va qanday muvaffaqiyat olishishni baholashga imkon beradi. Biznes-reja natijaviy qismi quyidagi asosiy tushunchalarni o'z ichiga oladi: Maqsadlar: Natijaviy qismda biznesning o'zini belgilangan maqsadlariga qarab, ularni erishish darajasini baholash talab qilinadi. Bu maqsadlar kompaniyaning daromad olishi, bozorda o'z o'rni saqlashi, foydalanuvchilarga yaxshi xizmat ko'rsatish, bozor bo'yicha raqobatlashish va boshqalar kabi maqsadlarga yo'naltirilishi mumkin. Muvaffaqiyat ko'rsatkichlari: Biznes-reja amalga oshirilgandan so'ng biznesning muvaffaqiyat darajasini baholash uchun ko'rsatkichlar belgilanadi. Bu ko'rsatkichlar daromad, foizlar, foydalanuvchilar soni, bozorda qo'yilgan o'rni, bozor qo'llanishi va boshqalar bilan aylanadi. Ko'rsatkichlar o'zaro taqsimlanadi va har birining yaxshi natijalarga erishishga qaratilgan ma'lum bir qiymati bo'ladi. O'zgarishlar va takliflar: Natijaviy qismda biznesning jarayonlarda yuzaga kelgan o'zgarishlarni va takliflarni ta'riflash ham muhimdir. Bu o'zgarishlar biznesning ko'zdan kechiriladigan muammo va zaruratlarini hal qilish, yangi ideya va strategiyalarni kiritish, xizmat yoki mahsulotlar portfeli o'zgartirish va boshqalar bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Qo'llanish tartibi: Natijaviy qism biznesning qo'llanish tartibini ifodalaydi. Bu tartib biznes-rejani amalga oshirish, boshqarish va monitoring qilish jarayonlarini o'z ichiga oladi. Biznesning qo'llanish tartibi uning o'z faoliyatini tashkil etish va qo'llab-quvvatlash uchun muhimdir. Natijaviy qism biznesning amalga oshirish jarayonida o'zgarishlarni baholash, maqsadlar va ko'rsatkichlarga erishishni hisobga oladi. Ushbu qism biznesning holati va muvaffaqiyat darajasini tushuntiradi va keyingi qadam va harakatlarni belgilashda yordam beradi. Yüklə 19,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|