Toponimika geografik nomning mazmunini yoritish izoh

Mavzu:

GEOGRAFIVA TA'LIMI
VA
TOPONIMIKA
Geografik nomning mazmunini yoritish
IZOH
□
Yozda
musson
yomg'irlari
vaqtida
irmoqlari bo'ylab oqib
keladigan suvlar biIan toshib ketadi:

• Uning havzasidagi qizil rangli tog' jinslari suv bilan yuvilib ketadi:

• Darya suvi katta miqdordagi loyqa suvi bilan loyqalanadi:

• Loyqalar unga qizil tus beradi.

• Maktab geografiya darslarida, dastur va darsliklarida joy nomlari salmoqli

o'rinni egallaydi. Geografik xaritalarni
esa joy nomlarisiz tasavvur etib bo'lmaydi. Shuning uchun maktab geografiya darslarida toponimlarga alohida e'tibor berish kerak. Quyi sinflarda o'quvchilar 50-100 tagacha, yuqori sinflarda esa bir necha yuzlab nomlarga duch keladi.

Joy nomlarini

NOMLAR O'VINI
(toponimika
savol-javob va viktorinalar)
1-savol
1. Shimoliy Amerika oralig'idagi orollar nega Vest lndiya orollari deb ataladi?
.,..
Gnxinlo.iid
OenmArk)
""'-I
...
,,,
.
iwifo:
Ocewl
2-savol
-
Elbrus, Elburs va Erebus nomlari qayerda
?
Erebus-Antar:ktidada
. :-:- .....,_ - • -· .. '.I,..,-. "'-"\ -.-,!.--;,.. ,..•
3794m
NOMLAR O"VINI
(toponimika savol-javob va viktorinalar)
3-savol
"
..., ........
J
---
,
, .
-:
.-.!
-
4-savol
- --·· ' - -

1-savol

NOMLAR O'VINI
(toponimika savol-javob va viktorinalar o'tkazish)
Viktoriya
sharsharasi
Afrikada
Viktoriya
ko'Ii
Afrikada
Viktoriya
Oroli
Sh.Amerikada
Viktoriya
cho'Ii
Avstraliyada

Masalan: qarshisida daryosining

Moskvadagi joylashgan qayiri
Kremlni Moskva o'tmishda
Hatto
botqoqlashgan bo'/gan.
botqoqlik quritilib u yerga imoratlar qurilgandan keyin ham Bolotnaya
ploshad, Bolotnaya ulitsa nomlar saqlanib qolgan. Bu
degan nomlar
faqatgina 1960 yilda bi/an kartaga
boshqa nom
kiritilgan
(Ye.M.Pospelov, 1981)
H CH

0 'zbekistonda ham geografik nomlardan foydalanib

o'tmish
landshaftni tiklash mumkinligini aks ettiradigan misollar bar.
Masalan: Shimoliy Nurota tog'Jarini bir tarmog'/ o'tmishda pista ormonlari bi/an qoplangan bo'/gab va pista tog' deb atalgan. Hozirgi vaqtda pista o'rmonlari Jandshafti ayovsiz kesilib yuborilgan
0'Jkani iqtisodiy geografiyasini o'rganishda toponimikadan kishilarni qadimiy xo'jalik faoliyatini shakllarini, savdo yo'llari geogafiyasini aniqlashda foydalaish mumkin.
kelishi,