2. хўжалик маблағларининг туркумланиши.
Таянч сўзлар: асосий маблағлар, айланма маблағлар, пул маблағлари, ҳисоб китобдаги маблағлар.
3.хўжалик маблағларининг ташкил топиш манбалариниг туркумланиши.
Таянч сўзлар: ўзлик маблағларининг манбалари, мажбуриятлар, кредиторлар, ижтимоий суғурта мажбуриятлари, корхонанинг юридик ва ижтимоий шахслардан қарзи.
4. Бухгалтерия ҳисобининг функциялари ва усуллари.
Таянч сўзлар: баланс, икки ёқлама ёзув, ҳисоб-варақлар тизими, калькуляция, баҳолаш, ҳужжатлаштириш, инвентаризация.
1. Axborot (boshqaruv tizimini axborot bilaD ta'minlash)
fUDksiyasi. Buxgalteriya hisobining boshqaruv tizimi va bozor
munosabatlarini rivojlantirishdagi asosiy funksiyalaridan biri axborot
bilan ta'rninlash funksiyasi hisoblanadi.
2. Nazorat funksiyasi - iqtisodiy islohotlami chuqurlashtirish va
bozor munosabatlarini erkinlashtirish, turIi mulkchilik shakllarining
mavjudligi sharoitlarida buxgalteriya hisobining nazorat qilish funksi-yasi kuchaymoqda. BuxgaIteriya hisobining maxsus usullari va amallari yordarnida
nazoratning uchta turi yuritiladi: dastlabki nazorat - xo'jalik muomalasi
sodir bo'lgungacha; joriy nazorat - xo'jalik muomalasini amalga
oshirish; keying nazorat - muomala sodir bo'lganidan so'nggi.
3. Mulkning saqlanishini ta'minlash funksiyasi. Bu funksiya
buxgalteriya hisobi tizimini takomillashtirish va uning nazorat
funksiyasini kuchaytirish bilan chambarchas bog'liq. Shuni alohida
ta'kidlash zarurki, ushbu funksiyani amalga oshirish uchun quyidagi
shart-sharoitlar zarur: jihozlangan omborxona binolari, nazorat va
o'ichash asboblari, o'ichagich idishlar va boshqalar.
4. Uzviy aloqa funksiyasi. Buxgalteriya hisobining uzviy aloqa
funksiyasi alohida ahamiyatga ega bo'lib, busiz boshqaruv tizimining
faoliyati ma'nosini YO'qotadi. Ko'rsatkichlaming haqiqiy miqdorini aks ettiradigan buxgalteriya
axborotlari yordamida uzviy aloqadan foydalangan holda biznes reja
kO'rsatkichlari, standartlar, norma va normativlar, smetalar bajarilishi,
barcha turdagi resurslardan oqilona foydalanish ustidan nazorat
o'matiladi, har xii kamchiliklar bartaraf etiladi.
5. Tablil funksiyasi xo'jalik yurituvchi subyektlar rnoliya-xo'jalik
faoliyatini va uning natijalarini tahlil qilishdan iborat. Axborotdan
foydalanuvchilar (ichki va tashqi) hisob-iqtisodiy axborotlarga asosan
xo'jalik yurituvchi subyektning rnulkiy holati, to'lov layoqati, chetdan
kapital jalb qilishi, ichki va tashqi rnunosabatlari, faoliyat sarnaradorligi,
rivojlantirish istiqbollari va hokazolar to'g'risida zarur rna'lumotlami
olishga intiladilar.
6. Tarbiyaviy funksiyasi. Buxgalteriya his obi chuqur nazariya,
rne'yoriy-huquqiy baza, puxta uslubiy ta'rninot bilan birga axloqiy
jihatlariga (buxgalterlik etikasi) ham asoslanadi. Shu bois, xalqaro
amaliyotda «professional buxgalterlaming axloq kodeksi» amal qiladi.
Buxgalterlar o'z faoliyatida ushbu kodeks normalariga rioya qilishlari
lozim.
Dostları ilə paylaş: | 
