Talab va taklif qonuniga ko’ra narx belgilash usullari

TALAB VA TAKLIF QONUNIGA KO’RA NARX BELGILASH USULLARI

REJA:

• 1.Talab tushunchasiga ta’rif bering.
• 2.Talab qonuni nima?
• 3.Talab – iste`molchi ma`lum vaqtda narxlarning har bir darajasida.
• 4.XULOSA
• 5.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

KIRISH

• Talab qonuni – tovarlar narxi bilan uning sotib olinadigan miqdori wrtasidagi teskari yoki qarama –qarshi bog`liqlikni ifodalaydi.
• Biz ehtiyoj tushunchasi haqida dastlabki bobda gapirgan edik. Ehtiyoj kishilarning hayotiy vositalariga bwlgan zaruriyatini ifodalovchi ilmiy kategoriya sifatida taraqqiyotning hamma bosqichlari uchun umumiy va doimiydir. Uning bozor iqtisodiyoti sharoitidagi tarixiy kwrinishi talab tushunchasidir. Talab ehtiyojdan farq qilib, mustaqil iqtisodiy kategoriya (ilmiy tushuncha) sifatida amal qiladi. Ehtiyojning faqat pul bilan ta`minlangan qismi talabga aylanadi. Demak, talab – bu pul bilan ta`minlangan ehtiyojdir. Ehtiyoj zarur miqdordagi pul bilan ta`minlanmasa, u «xohish», «istak» bwlib qolaveradi.

Talabning qanday turlari bor?

• 2. Talablar turlicha bwlib, odatda bir xil tovar yoki xizmatlarga bwlgan talabning ikki turi farq qilinadi: yakka talab va bozor talabi. Har bir iste`molchining, ya`ni alohida shaxs, oila, korxona, firmaning tovarning shu turiga bwlgan talabi yakka talab deyiladi. Bir qancha (kwpchilik) iste`molchilarning shu turdagi tovar yoki xizmatga bwlgan talablari yig`indisi bozor talabi deyiladi. Hozirda iqtisodiy adabiyotlarda talabning turli kwrinishlari ajratishga alohida e`tibor qaratilmoqda. Jumladan, ishlab chiqarish omillariga talab (ishlab chiqarish talabi) va iste`mol buyumlariga talab (aholi talabi) farqlanadi. Shuningdek, haqiqiy (tovar va xizmatlarga haqiqatda namoyon bwluvchi), qondirilgan (haqiqiy talabning bozorda tovar va xizmat sotib olish orqali qondirilgan qismi) va qondirilmagan (haqiqiy talabning bozorda zarur tovarlarning ywqligi yoki ular assortimenti va sifatining xaridor talabiga javob bermasligi sababli qondirilmagan qismi) talablar farqlanadi. Qondirilmagan talab turli shakllarda namoyon bwlishi mumkin: yashirin, joriy, harakatchan, twplangan talab.