Talab va taklif elastikligi

TALAB VA TAKLIF ELASTIKLIGI.

TALAB ELASTIKLIGI

TALAB ELASTIKLIGI
KESISHGAN TALAB ELASTIKLIGI
TALAB
Talab (tovarlar va xizmatlarga talab) — xaridor, isteʼmolchining bozorda muayyan tovarlarni, neʼmatlarni sotib olish istagi; bozorga chiqqan va pul imkoniyatlari bilan taʼminlangan ehtiyojlari. Ehtiyoj pul va narx vositasida talabga aylanadi
YALPI TALAB
Har bir isteʼmolchining, yaʼni alohida shaxs, oila, korxona, firmaning biror tovar toʻplamiga yoki tovarlarga bildirilgan talablari yakka talab deyiladi. Muayyan tovarga yoki tovarlar toʻplamiga barcha xaridorlar bildirgan talab yigʻindisi bozor talabi, barcha bozorlarda barcha tovarlarga jamiyat miqiyosida bildirilgan ijtimoiy talab yalpi talab deyiladi.
ELASTIKLIK
Iqtisodiyotda elastiklik — maʼlum bir x qiymatining oʻzgarishi oqibatida y qiymatiga boʻlgan oʻzgarilish nisbati.
Masalan, narx yoki daromadning 1 foizga oʻzgarishi talab va taklifning necha foizga oʻzgarishini koʻrsatilib berilishidir[Elastiklik ishlab chiqaruvchilarning foydasini maksimallashtirishda va davlatning ichki ijtimoiy-iqtisodiy ahvolini belgilashda muhim rol oʻynaydi. 

NARXGA BOG’LIQ ELASTIKLIK:

Narxga bogʻliq talab elastikligi tovar narxining bir foizga oʻzgarishi unga boʻlgan talabning necha foizga oʻzgarishini koʻrsatadi. Agar tovar narxining 10 foizga kamayishi sotuv hajmini 20 foizga oshirsa, bunday tovar elastik hisoblanadi. Narxga bogʻliq talab elastikligi deyarli har doim musbat va manfiy qiymatni qabul qilganligi uchun elastiklik darajasi ham manfiy hisoblanadi.

Omil	Past elastiklik	Yuqori elastiklik
Mahsulot turi	1-oʻrinda kerakli tovarlar	Hashamat tovarlari
Oʻrinbosar tovarlar mavjudligi	Kam	Koʻp
Budjet xarajatlaridagi ulushi	Past	Yuqori
Vaqt oraligʻi	Qisqa muddatda	Uzoq muddatda

Omillar asosida elastiklik darajalari