Suyak sistemasining tuzilishi hamda qad-qomat shakllanishiga oid masalalar

6-mashq. Agar 70 kg tana massasiga ega odamning 8-9 kg ini skelet tashkil etsa, skelet tana massasini necha foizini tashkil etadi.

Yechish:

70 kg -------------100 %

8 kg --------------X1=11,5 %

9 kg --------------X2=13 %

Javob: 11,5-13 % skelet hisoblanadi.

7-masala. Odam organizmida barcha suyaklar soni 206 ta bo’lishini hisobga olgan holda 34 yoshli sog’lom erkak (a) va sog’lom ayolning (b) chap qo’lidagi mavjud suyaklar uning necha foizini tashkil etishini hisoblab toping?

• Yelka Kamari – 2 ta
• Yelka – 1 ta
• Bilak-tirsak – 2 ta
• Kaft usti – 8 ta
• Kaft – 5 ta
• Barmoq – 14 ta

---------------------------

Jami: 32 ta Demak, 32/206*100=15,5 % bo’ladi

8-mashq. Sog’lom odamning bosh suyagidagi suyaklar quyidagi ko’krak, bel umurtqalari va qovurg’alardagi suyaklarning necha foizini tashkil etishini aniqlang?

8-mashq. Sog’lom odamning bosh suyagidagi suyaklar quyidagi ko’krak, bel umurtqalari va qovurg’alardagi suyaklarning necha foizini tashkil etishini aniqlang?

Yechish:

Bosh suyagida 23 ta suyak bor.

Ko’krak va bel umurtqasi 17 ta + qovurg’alar 24 ta = 41 ta

23/41x100= 56 %

Javob: 56 % ni tashkil qiladi

9-mashq. Jadvalni to’ldiring.

10-mashq. Jadvalni to’ldiring

XULOSA

«Odam va uning salomatligi»ni o’qitishda o’quvchilarda organlarni tanish, tuzilish va funksiya birligi, organlar sistemasining vazifalari haqida tushunchalarni shakllantirishda rasmli mashqlar va masalalar muhim o’rin tutadi.

Adabiyotlar

1. Tоlipоva N, G’оfurоv A. Biоlоgiya ta’limi texnоlоgiyalari, T.: O’qituvchi, 2002 yil, 128- bet.

2. Kamоldinоv M, Vaxоbjоnоv B, Innоvatsiоn pedagоgik texnоlоgiya asоslari. T.: Talqin. 2010 y. 128- bet.

3. Ta’lim samaradоrligini оshirish yo’llari. (trenirlar uchun qo’llanma) T.:

O’MKXTRI. 2002 y. 183- bet.

4. Kamоldinоv M, Vaxоbjоnоv B, Innоvatsiоn pedagоgik texnоlоgiya asоslari. T.: Talqin. 2010 y. 128- bet.