Sumqayıt Dövlət Texniki Kolleci Tələbə: Nurcan İbrahimova
Yüklə 2,08 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Re = Məsələn, Reynolds ədədinin böhran qiyməti 1200 olduqda su laminar axından turbulent axına keçir.
Sumqayıt Dövlət Texniki KolleciTələbə: Nurcan İbrahimovaİxtisas: Ətraf mühitin mühafizəsi və bərpasıQrup: 518Fənn: FizikaMüəllim: Könül M.Mövzu: Mayelərin laminar və turbulent axınıReal (özlü) mayenin hərəkəti Təbəqələri arasında sürtünmə qüvvəsi olan maye real, və ya özlü maye adlanır. İdeal cərəyan borusunda verilmiş en kəsiyin bütün nöqtələrində axın sürəti eyni olur Real mayedə isə axının sürəti borunun radiusu boyunca olan məsafədən asılıdır: maye özlü olduğu üçün borunun divarına yaxın təbəqə divara yapışır, onun sürəti sıfır olur, borunun simmetriya oxuna yaxınlaşdıqca sürəti artır, simmetriya oxunda axın sürəti ən böyük olur. Borunun simmetriya oxundan uzaqlaşdıqca sürətin azalması təbəqələr arasında sürtünmə qüvvəsinin olması ilə izah olunur. Bu sürtünmə qüvvəsi aşağıdakı düsturla hesablanır:Real mayedə isə axının sürəti borunun radiusu boyunca olan məsafədən asılıdır: maye özlü olduğu üçün borunun divarına yaxın təbəqə divara yapışır, onun sürəti sıfır olur, borunun simmetriya oxuna yaxınlaşdıqca sürəti artır, simmetriya oxunda axın sürəti ən böyük olur. Borunun simmetriya oxundan uzaqlaşdıqca sürətin azalması təbəqələr arasında sürtünmə qüvvəsinin olması ilə izah olunur. Bu sürtünmə qüvvəsi aşağıdakı düsturla hesablanır:Burada – borunun mərkəzindən hesablanaraq radiusun dəyişməsi – məsafədə sürətin dəyişməsi - sürət qradiyenti S – sürtünən təbəqələrin sahəsi ε – i isə özlülük əmsalı, və ya daxili sürtünmə əmsalı adlanır. Mayenin temperaturu artdıqca özlülük azalır, qazlarda isə artır. Mayenin temperaturunu azaltmaqla elə hal əldə etmək olar ki, maye təbəqələri arasında sürtünmə olmasın. Bu hal ifrat axıcılıq adlanır. Maddənin bərk və qaz hallarından fərqli olaraq, maye halında qonşu molekullar arasında cazibə qüvvəsi itələmə qüvvəsinə nəzərən çox böyük olur və bu səbəbə görə maye axıcılıq xassəsi kəsb edir. Mayelərin axını xaraktercə 2 cür olur:Maddənin bərk və qaz hallarından fərqli olaraq, maye halında qonşu molekullar arasında cazibə qüvvəsi itələmə qüvvəsinə nəzərən çox böyük olur və bu səbəbə görə maye axıcılıq xassəsi kəsb edir. Mayelərin axını xaraktercə 2 cür olur:Təbəqəli axın laminar axındır. Belə axında maye hissəcikləri bir təbəqədən digərinə keçmirlər, sürətin cərəyan borusunun oxuna perpendikulyar proyeksiyası sıfır olur Axın elə ola bilər ki, sürətin göstərilən proyeksiyası sıfırdan fərqli olsun. Onda mayenin hissəcikləri bir təbəqədən digərinə keçərək qanşacaq, təbəqəli hərəkət pozulacaqdır. Belə hərəkət turbulent hərəkət adlanır. Laminar Turbulent Laminar hərəkətdən turbulent hərəkətə keçid Reynolds ədədinin böhran qiyməti ilə xarakterizə olunur. Reynolds ədadi axında götürülmüş müəyyən kütlənin kinetik enerjisinin onun özü boyda yerini dəyişməsi zamanı sürtünmə qüvvəsinə qarşı görülən işə nisbətinə barəbərdir. Re ilə işarə olunur və aşağıdakı düsturla hesablanır:Laminar hərəkətdən turbulent hərəkətə keçid Reynolds ədədinin böhran qiyməti ilə xarakterizə olunur. Reynolds ədadi axında götürülmüş müəyyən kütlənin kinetik enerjisinin onun özü boyda yerini dəyişməsi zamanı sürtünmə qüvvəsinə qarşı görülən işə nisbətinə barəbərdir. Re ilə işarə olunur və aşağıdakı düsturla hesablanır:Re =Məsələn, Reynolds ədədinin böhran qiyməti 1200 olduqda su laminar axından turbulent axına keçir.Re Turbulent axın Keçid axın Laminar axın Laminar Keçid Turbulent Ədəbiyyat
Yüklə 2,08 Mb. Dostları ilə paylaş:
|