ahmedalhasan313.wordpress.com
56
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1057. Təhzib, cild 1/bab 59, hədis: 165. İstibsar, cild 1/bab 59,
hədis: 175
Sual 38: Bəs başa məsh çəkməyi unudan şəxsin saqqalı olmasa saqqalında
nəmlik qalmasa unudan şəxs qadındırsa, nə etməlidir?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Qaşlarındakı və kirpiklərindəki yaş ilə
məsh etsin.”
Qeyd: Bu məsələlər bir daha göstərir ki, başı və ayaqları məsh etmək üçün, əlimizi
krantın altına tutub yaş edərək məsh çəkə bilmərik!
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1057. Təhzib, cild 1/bab 59, hədis: 165. İstibsar, cild 1/bab 59,
hədis: 175
Sual 39: Əgər dəstəmaz alarkən başıma məsh çəkməyi unutsam və başımı məsh
etmək üçün saqqalımda nəmlik qalmasa və heç qaş və kipriklərimdə də nəmlik
qalmasa, bəs onda nə edim?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Onda dəstəmazı yenidən al.”
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1064. Fəqih, cild 1/bab 36, hədis: 134
Sual 40: Əgər bir nəfərin məsh çəkilən yerlərinə dərman sürtülübsə və ya xına
qoyubsa, bu şəxs dəstəmaz alarkən məsh çəkəndə neyləsin?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Onun üzərindən məsh çəksin.”
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1203.Təhzib, cild 1/bab 364, hədis: 1105. İstibsar, cild 1/bab 76,
hədis: 235. Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1204. Təhzib, cild 1/bab 359, hədis: 1079. İstibsar, cild
1/bab 75, hədis: 232
Təbii ki, hədisdəki icazədən məqsəd, məsh yerlərinə çəkilən məshin nəmliyin
dəriyə çatmasına aiddir. Çünki, əgər məsh yerlərində xına, dərman, gel və ya ağıla
gələ biləcək istənilən bir şey varsa və həmin şey elə dərəcədə olsa ki, məsh çəkilən
zaman nəmliyin dəriyə çatmasına maneə yaratsa, dəstəmaz pozulmuş olar.
Çünki, İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) məsh yerində olan və dəstəmaz zamanı nəmliyin
məsh yerinə çatmasına imkan verməyən istənilən şey haqqında bu cür buyurmuş-
dur:
“İcazəli deyil (maneə yaradan şey olmaz) ta ki, başın (və ya ayaqdakı məsh yerinin)
dərisinə su yetişməlidir.”
ahmedalhasan313.wordpress.com
57
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1202. Təhzib, cild 1/bab 359, hədis: 1080. Kafi, cild 3/bab 31,
hədis: 12
Sual 41: Sünnilər deyir ki, dəstəmazda ayaqları yumaq lazımdır, şiələr isə deyir
ki, məsh çəkmək lazımdır. Bəs ayaqlara məsh çəkməyin hökmü haradandır?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Ayaqlara məsh çəkmə sözünü
(hökmünü) Allahın Rəsulu (s.ə.v.v) deyib və onu Allah öz kitabında nazil edib,
çünki həqiqətən Uca Allah deyir: “Və qollarınızı da dirsəklərə qədər” və qolların
dirsəklərdən yuyulmasını, üzün yuyulması ilə birləşdirdi. Bəs buradan belə başa
düşürük ki, qolların ikisini də gərək dirsəklərdən yuyasan. Sonra Uca Allah
cümlələri bir-birindən ayırıb deyir: “Məsh edin başlarınıza (bir hissəsinə)” Bəs
buradan belə başa düşürük ki, o zaman Uca Allah deyirsə “bi-ru-u-sikum” onda
“bi” şəkilçisinin dərəcəsinə görə, başın bir hissəsinə məsh çəkilməlidir (bi şəkilçisi
bəzən ismin əvvəlində gəlib bəzisi, bir hissəsi mənasında tərcümə olunur) “Və
sonra ayaqları” sözü ilə baş sözünün arasını birləşdirir necə ki, “üz” sözü ilə
“qollar” sözünü birləşdirmişdi. Və Uca Allah deyir: “Qədəmlərinizi də topuqlara
qədər” - bəs buradan belə düşülür ki, “qədəmlər” sözü “baş” sözü ilə birləşibsə,
onda həqiqətən qədəmlərə də məsh çəkmək onun bəzi hissəsinə aiddir (hamısına
aid deyil) Bəs Allahın Rəsulu (s.ə.v.v) bu təfsiri (izahı, açıqlamanı) bütün
səhabələri üçün demişdi, amma onlar bu hökmü zay etdilər (əldən verdilər)”
- Vəsailuş-Şiə, hədis: 1073. Fəqih, cild 1/bab 56, hədis: 212. Kafi, cild 3/bab 30, hədis: 4.
Təhzib, cild 1/bab 61, hədis: 168. İstibsar, cild 1/bab 62, hədis: 186
Digər bir hədisdə deyilir:
İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Həqiqətən Allahın kitabında olan dəstəmaz
hökmündə ayaqların hökmü məshdir. Lakin insanların çoxu bu hökmdən üz
çevirərək ayaqları yumağı xoşlayarlar.”
- Vəsailuş-Şiə, hədis: 1094; Təhzib, cild 1/bab 63, hədis: 174
Digər bir hədisdə isə deyilir:
İmam Riza (ə.s) buyurur: “Allahın öz kitabında fərz etdiyi (təyin etdiyi)
dəstəmazdan ayaqların hökmü məsh etməkdir. Lakin ayaqları dəstəmazdan qabaq
yumaq təmizlik üçün olmalıdır.”
- Vəsailuş-Şiə, hədis 1098; Təhzib, cild 1/bab 64, hədis 181; İstibsar, cild 1/bab64, hədis 193
ahmedalhasan313.wordpress.com
58
Xuffeyn üzərindən məsh çəkməyin hökmü
Sual 42: Bir şəxs təqiyyə məqsədi ilə möminin öz ayağına coraba oxşayan,
dəridən düzəldilmiş və “xuffeyn” adlanan bir şey geyinərək dəstəmaz alanda
onun üzərinə məsh çəkməsində bir güzəşt varmı?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “3 şey var ki, sizə (Əhli-beyt (ə.s) ardıcıl-
larına) onlara əməl etməkdə təqiyyə yoxdur: Birincisi məstedici içkiləri içməkdə
(yəni təqiyyə edirəm deyib məstedici içki içə bilməzsən), ikincisi Xuffeynə məsh
çəkməkdə, üçüncüsü Həcc mütəsində (yəni həcc mərasimində olarkən Məkkənin
dul qadınları ilə evlənməyi təqiyyə məqsədilə inkar etmək olmaz)”
Qeyd: “Təqiyyə etmək” Əhli-beytin (ə.s) düşmənlərinin, mala və cana ziyan
vurma-sından ehtiyat edərək bir müsəlmanın öz əqidəsini və əməllərini gizlətməsi
və özünü zahirdə düşmənlərinə oxşatması deməkdir.
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1207
Sual 43: Bəs bir şəxs xəstə olsa, xuffeynin (coraba bənzər ayaq geyiminin) üzə-
rindən məsh çəkə bilərmi?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Xeyr.”
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1208
Sual 44: Bəs ayağı örtən bir şeyin üzərindən və ya elə xuffeynin üzərindən məsh
çəkməyə niyə icazə verilmir?
Cavab: İmam Cəfəri Sadiq (ə.s) buyurur: “Çünki, Qiyamət günü olanda Allah hər
bir şeyi özünə aid olan şeyin yanına qaytarar və (xuffeynin) dərisini də qoyuna
qaytarar (və ya hansı heyvanın dərisindən düzəldilibsə o heyvana qaytarar) O vaxt
xuffeynə məsh çəkənlər görərlər ki, onların dəstəmazı hara gedər! ”
Qeyd: İmam (ə.s) bu sözləri kinayə ilə deyir ki, insan düşünməlidir ki, ayağına
geyindiyi dəri çorab insanın bədən üzvü deyildir ki, dəstəmaz üzvü sayılsın və
qiyamət günündə bu cür edənlər öz ağılsızlıqlarına görə peşman olacaqlar.
- Vəsailuş-Şiə, cild 1/hədis: 1210
Digər bir hədisdə isə deyilir: