Şahlar şahbaz oğlu şƏRİfov
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gizli və açıq dəvət
- “Və ən yaxın qohumlarını qorxut. Sənə tabe olan möminləri qanadın altına al!
- “(Ya Rəsulum!) Sənə əmr olunanı (Quranı) açıq-aşkar təbliğ et və müşriklərdən üz döndər! Şübhəsiz ki, istehza edənlərə qarşı Biz sənə
23
toplum halında islama daxil olmuş, öz əqidələrini bu ilahi dinin vasitəsilə təmizə çıxarmışlar. Beləliklə 40 yaşında peyğəmbər olan Muhəmməd (s) təxminən 23 il Allahdan aldığı vəhy hesabına islam dinini təbliğ etmiş və ilahi əmrə tabe hesabına islam dinini təbliğ etmiş və ilahi əmrə tabe olaraq 63 yaşında vəfat etmişdir. Mənbələr onun vəfat tarixini müxtəlif göstərsələr də daha doğru və məşhur görüş onun Səfər ayının 28-də, hicrətin 11 ilində (miladi 632) vəfat etməsidir. 23
Quran və Əhli-beyti yadigar qoyaraq ümmətin yalnız bu iki şeyə tabe olmasını vacib buyurdu.
Hz. Peyğəmbərin (s) insanları islama təbliğ etmə mərhələləri gizli və açıq dəvət olmaqla iki qismə ayrılır. Miladi tarixi ilə 610-cu ildə Allah tərəfindən peyğəmbərlik vəzifəsi ilə yüklənən Hz. Peyğəmbər (s) üç il boyunca öz dəvətini gizli şəkildə həyata keçirmişdir. Bu üç il müddətində Xədicə, Hz. Əli, Zeyd ibn Haris, Zübeyr ibn Əvvam, Əbdürrəhman ibn Ovf, Səd ibn Əbu Vəqqas, Təlhə ibn Ubeydullah, Əbu Ubeydə əl-Cərrah, Əbu Sələmə, Ərqəm ibn Ərqəm, Abdullah ibn Məzun, Ubeydə ibn Haris, Qədamə ibn Məzun, Səid ibn Zeyd, Xəbbab ibn Zeyd, Əbu Bəkr ibn Əbu Quhafə, Osman ibn Əfvan və s. şəxslər islamı qəbul etmişdir. 24
Əbu Ərqəmin evində məskunlaşaraq islamı təbliğ etmişdir və Əmmar ibn Yasir, Süheyb ibn Sənan kimi məşhur səhabələr bu evdə islamı qəbul etmişlər. Gizli dəvət dövründə başda Əbu Süfyan ibn Hərb olmaqla Qureyş müşrikləri Hz. Peyğəmbərin (s) dəvətinə istehza ilə yanaşaraq deyirdilər: “O da tezliklə Vərəqə və Umeyyə kimi sakitləşər”. Bu müddət ərzində Hz. Peyğəmbər (s) bütləri açıq şəkildə tənqid etməyib, yalnız öz gizli dəvəti ilə məşğul olduğu üçün müşriklər də Həzrətə hörmətsizlik etməyib onun hörmətini saxlayırdılar. Lakin qohumları və camaatı İslama dəvət etməyə, bütləri, müşriklərin insanlığa zidd olan əməllərini aşkar şəkildə pislədikdən sonra müşriklər başa düşdülər ki, Hz. Peyğəmbərin (s) dəvəti əvvəlki iki nəfərdən (Vərıqə və Umeyyə) fərqlidir.
25
ayəsi nazil olduqdan sonra Hz. Peyğəmbər (s) Bəni-Haşimdən olan qırx nəfəri evinə dəvət edib, onları öz gizli dəvətindən xəbərdar etmək istəyir. Həzrət gələnlər üçün süfrə açmışdı. Yemək yeyiləndən sonra Həzrət Allahın əmirlərini Bəni-Haşim övladlarına çatdıqmaq istədikdə əmisi Əbu 23 Əyanuş-şiə, I cild 24 Cəfər Sübhahi, Həzrət Məhəmməd, səh-157 25 Şüəra surəsi, ayə-214-215
24
Ləhəb bu işə mane olduğu üçün Hz. Peyğəmbər (s) söhbətini növbəti günə saxladı. Növbəti gün yeni ziyafət təşkil edən Hz. Peyğəmbər (s) yenə də Bəni- Haşim övladlarını evinə dəvət etdi. Yeməkdən dərhal sonra söhbətə başlayan Hz. Peyğəmbər (s) belə buyurdu: “Mən bir olan Allah tərəfindən sizə və bütün bəşəriyyətə göndərilmiş bir peyğəmbərəm. Mən sizin üçün dünya və axirət xeyrini gətirmişəm. İslamı qəbul edin və doğru yola yönəlmək üçün mənə tabe olun! Bu yolda sizlərdən mənimlə qardaş olmağa, mənə kömək etməyə, məndən sonra da əhli-əyalım arasında vəsim və canişim olmağa, dinimi yaymağa kim hazırdır?” 26
Hz. Peyğəmbər (s) bu sözləri üç dəfə təkrar etsə də Hz. Əlidən (ə) başqa kimsə cavab vermədi. Hz. Əli (ə) ayağa qalxaraq buyurdu: “Ey Allahın Rəsulu, mən bu işdə sizə kömək etməyə hazıram!” Hz. Əlinin (ə) bu sözlərindən sonra üzünü qohumlarına tutan Hz. Peyğəmbər (s) buyurdu: “Bu şəxs mənim qardaşım və sizin aranızda canişinimdir. Onun sözlərinə qulaq asıb dediklərinə tabe olun!” Həzrətin bu sözlərindən sonra məclis əhli gedərkən istehza ilə Əbu Talibə belə deyirdi: “Get, oğlun Əliyə itaət et. Çünki Məhəmməd (s) onu sənin əmirin seçdi.” 27
və hədis elmində “Yavmul-inzar” adı ilə məşhurdur. Gizli dəvət dövrü başa çatdıqdan sonra Allah qatından bu ayələr nazil oldu:
28
Bu ayələrin nazil olmasından sonra Hz. Peyğəmbər (s) insanları açıq şəkildə islama dəvət etməyə başladı. Açıq dəvətdən sonra İslamı qəbul edib müsəlman olduqlarını gizlədənlər islamı qəbul edənlərlə yaxından tanış olurdular. Açıq dəvət nəticəsində müsəlmanların sayı gündən-günə çoxalmağa başladı. Bu da öz növbəsində Məkkə müşriklərini narahat etməyə bilməzdi. İslamiyyətin qarşısını almaq məqsədilə Məkkənin seçilmişlərindən olan Əbu Süfyan ibn Hərb, Əbu Cəhl, Umeyyə ibn Xələf, Mütim ibn Ədiyy və başqaları Hz. Peyğəmbərin (s) himayədarı Əbu Talibin yanına gəlib, onunla danışıqlar aparsalar da bunun heç bir nəticəsi olmadı. Əksinə, qısa müddət sonra Həmzə ibn Əbdülmüttəlib və Ömər ibn Xəttab kimi cəngavərlər də İslamı qəbul etdilər. Buna qarşılıq olaraq müşriklər müsəlmanlara əzab-əziyyət verməyə başladılar. Nəticədə Bilal Həbəşi, Əmmar ibn Yasir və ata-anası, Abdullah ibn Məsud və Əbuzər kimi məşhur səhabələr ağır işgəncələrə düçar oldular. Bu işgəncələr nəticəsində dünyasını dəyişən Əmmarın atası Yasir və anası Sümeyyə islamın ilk şəhidləri adını aldılar. Müsəlmanlara əsasən Hz. Peyğəmbərin (s) və İslamın qatı düşmənləri olan Əbu Ləhəb, Əsvəd ibn 26 Tarixi ibn Əsir, II cild, səh-40-41; Tarixi-Təbəri, II cild, səh-62-63 27 Təfsiri-Təbəri, XIX cild, səh-74; Cəfər Sübhani, Həzrət Məhəmməd, səh-160 28 əl-Hicr surəsi, ayə-94-95 Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|