24
premature infant skin. J Obstet Gynecol Neonatal Nurs
2005;34(6):741-6.
6.
Lin RL, Tinkle LL, Janniger CK. Skin care of the healthy
newborn. Cutis 2005;75(1):25-30.
7.
Anoint them with oil: cheap and easy treatment cuts infection
rates in premature infants. Available at:
http://www.findarticles,com\ p \articles\ mi_m 1200\
is_n13596090#continue
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
25
PROTOKOL №7
Yenidoğulmuş uşağın yetişkənlik dərəcəsinin təyini
(Ballard üzrə müayinə)
1. Məqsəd:
yenidoğulmuşun hestasiya yaşının təyini
2. Vasitələr:
isti, yaxşı işıqlandırılan yer
Ballard şkalası
uşağın fiziki inkişafının hestasiya yaşına uyğunluğunu
göstərən kartlar
santimetr lenti və boyölçən
tərəzi
3. Prosedurlar:
proseduranın aparılma vaxtı: həyatın ikinci günü
əlləri yumalı
uşağı stolun üstünə qoymalı
Ballard şkalasından istifadə edərək, fiziki və sinir-əzələ
yetişkənliyi əlamətlərini qiymətləndirməli
alınan balları müvafiq sütuna yazmalı. Fiziki və sinir-əzələ
yetişkənliyi ballarını toplamaqla hestasiya yaşını müəyyən
etməli
uşağın fiziki yetişkənliyini cədvələ görə təyin etməli (Cədvəl
2-yə bax)
sinir əzələ yetişkənliyini təyin edərkən əlamətlərin təsvirini
əsas tutaraq cədvəldən istifadə etməli (
Cədvəl 3-ə bax)
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
26
1. POZA – uşağa baxarkən pozasının xarakterini müəyyənləşdirin
2. KVADRAT PƏNCƏRƏ – baş və şəhadət barmağın köməyi ilə
uşağın biləyini saidə doğru bükməli. Hipotenarın hündürlüyü ilə
saidin daxili səthi arasındakı bucaq gözlə təyin edilir.
3. ƏLLƏRİN QAYTARILMASI – uşağın qolunu dirsək oynağında
5 saniyə müddətinə qatlayın; sonra biləyindən tutub tam açın və
buraxın. Əgər said yenidən qatlanırsa, 4 bal verilir. Az qiymət
diaqrama uyğun verilir.
4. DİZALTI BUCAQ – dizi baş barmaqla saxlamaqla, sol şəhadət
barmaqla uşağın budunu döşünə doğru sıxın. Topuğun arxa səthi
üzərində yerləşdirilmiş sağ əlin şəhadət barmağı ilə az güclə ayağı
açın. Dizaltında bucağı ölçün və aldığınız balı kartdakı sütuna yazın.
5. "ŞƏRF" ƏLAMƏTİ – uşağın biləyindən tutub astaca əks çiyinə
doğru və boyun ətrafına mümkün olan qədər dartmalı. Alınan balı
diaqrama uyğun olaraq, sütuna yazmalı.
6. DABAN QULAĞA – uşağın çanağını stol üzərində saxlamaqla,
güc sərf etmədən pəncəni mümkün qədər başa yaxınlaşdırmağa
çalışmalı.
yenidoğulmuş uşağın fiziki inkişaf parametrləri (boy, başın
dairəsi, bədən kütləsi) və Ballarda görə təyin olunmuş
hestasiya yaşı standart əyrilərə qeyd olunur (Cədvəl 2 və 3-ə
bax)
parametrlərin uyğunluğunu təyin etməli
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.
Cədvəl 2. FİZİKİ İNKİŞAF
Fiziki
inkişaf
göstəriciləri
-1 0 1 2 3 4 5
Ballar
Dəri
yapışqan,
şəffaf,
asan cırılır
həlməşik,
qırmızı,
şəffaf
hamar,
çəhrayı,
venalar
görünür
səthi
qabıqlanma,
və/və ya
bir az vena
şırımlılıq,
avazımış
zonalar,
seyrək venalar
perqament,
dərin şırımlar,
damarlar
görünmür
kobud,
şırımlı,
qırışmış
yoxdur
Çox
seyrək
Döl tükü/
azdır, nizamsız
tüksüz
demək olar ki,
27
lanuqo
səpələnib
sahələr
yoxdur
Ayaqaltı səthi
pəncə-daban
40-50 mm: - 1,
<40 mm : -2
50 mm-dən
çox, qırışsız
aydın olmayan
qırmızı
zolaqlar
yalnız bir qırış
ön köndələn
səthin 2/3-də
qırışlar öndə
bütün səthdə
qırışlar
Döş
bilinməyən
çətin bilinən
areola yastı,
areola
areola bir az areola dolğun,
giləsiz
qovuqlu,
gilə 1-2 mm
hündür, gilə gilə 5-10 mm
3-4 mm
Gözlər/
qulaqlar
göz qapaqları
yapışıb:
yüngül -1
sıx -2
göz qapaqları
açıq, qulaq
seyvanı yastı,
qatlanmış qalır
qulaq seyvanı
az əyilib,
yumşaqdır
qulaq seyvanı
yaxşı əyilib,
asan düzəlir
qulaq seyvanı
formalaşıb,
kompaktdır,
dərhal düzəlir
sərt qığırdaq,
qulaq bərkdir
Cinsiyyət
xayalıq
xayalıq
xayalar
xayalar
xayalar düşüb,
xayalar
üzvləri
(oğlanlar)
hamar, düz
boşdur, xırda
qırışlar
kanalın yuxarı
hissəsindədir,
qırışlar azdır
düşmək üzrədir,
qırışlar daha
çoxdur
nəzərəçarpan
sallanır,
qırışlar
qırışlar
dərindir
Cinsiyyət
üzvləri
(qızlar)
nəzərəçarpan
klitor, cinsiyyət
dodaqları
görünmür
nəzərəçarpan
klitor və kiçik
daxili cinsiyyət
dodağı
nəzərəçarpan
klitor və enli
daxili cinsiyyət
dodağı
xarici və
daxili
dodaqlar eyni
çıxır
xarici dodaq
böyükdür,
daxili kiçikdir
xarici dodaq
klitoru və
daxili dodağı
örtür
Döl tüklərinin inkişafı arxada (kürək sümükləri arası və daha yuxarı) qiymətləndirilir
.
BALLARIN CƏMİ
:
Klinik protokol Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin
İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzində hazırlanmışdır.