1
S
ə
lim Yolçiyev
EMPAT Psixologiya M
ə
rk
ə
zi
İlkin Depressiya
Klient
: Laura 5 aydır ki, işsizdir və iki yeniyetmə qızı var və 43 yaşlı tək anadır. O, iqtisadi
tənəzzül nəticəsində bağlanılan böyük bir tikinti şirkətində mühasib kimi çalışırdı. Laura işini
itirdiyinə görə heç bir maddi təzminat təklif edilməyib və indi hər hansı ixtisar ödənişlərinin
olub-olmayacağını eşitməyi gözləyir. O hal-hazırda işsizlik müavinəti və altı ildir ki boşandığı
ərindən kiçik uşaq müavinəti alır. Boşanma "mehriban" olmuşdu. 11 və 13 yaşlı qızları həftə
ərzində onunla yaşayır və yerli məktəbdə oxuyurlar. Onlar hər həftə sonu atalarını görürlər.
Laura getdikcə daha aşağı və çarəsiz hiss edir və kömək axtarmaq üçün həkiminə baş çəkmək
qərarına gəlir. O, tez-tez göz yaşları, yorğunluq, motivasiya olmaması və yeməyə marağın
azalması ilə nəticələnən aşağı əhval-ruhiyyəni təsvir edir. Qızları anasındakı dəyişikliklərdən
xəbərdar oldular və Laura "ana kimi uğursuz olduğuna" görə özünü günahkar hiss edir. Qızları
əhəmiyyətsiz hesab etdiyi mövzularda mübahisə etdikdə tez-tez özünü itirir. O,
günün çox
hissəsini tək keçirir və iş axtarmaq üçün özünü motivasiya etməkdə çətinlik çəkir. O, divanda
uzanıb yatmağa üstünlük verir, çox vaxt qızları məktəbdən qayıdanda oyanır. Onun əvvəlki
depressiya tarixçəsindən xəbəri yoxdur.
Qiymətləndirmə Sessiyası
Lauranın cari vəziyyətinin ümumi icmalını onun baş həimi tərəfindən
təqdim edildiyi kimi
təsdiqlədikdən sonra, qiymətləndirmə hər depressiya pozuntusuna xas olan risk potensialına
yönəldi. Risk xüsusilə ağır depressiya epizodları keçirənlərdə artır, xəstəxanaya yerləşdirilən
müştərilərin 6%-ə qədəri intihara meyllidir (Inskip və digərləri, 1998). Əksər psixi sağlamlıq
xidmətləri öz xüsusi prosedurlarından istifadə etsə də, Cooper-Patrick, Crum və Ford (1994) -
un sadə dörd sualdan ibarət intihar ideasiyası testinin Laura ilə istifadə edildikdə hər hansı bir
intihar düşüncəsi və ya niyyətinin olmaması ortaya çıxmışdır.
Depressiyanın ilkin qiymətləndirilməsində istifadə oluna bilən çoxlu sayda psixometrik sorğu
vərəqələri var və klinik müsahibəni tamamlamaq üçün Lauradan Xəstə Sağlamlığı Anketini
(PHQ-9; Kroenke, 2002) və Xəstəxana Təşviş Depressiya Şkalasını doldurması istəndi
(HADS; Zigmond, 1963), hansı ki, təşviş və depressiyanın komorbidliyini ölçür. Hər ikisinin
depressiyanın adekvat ölçüləri olduğu göstərilmişdir (Cameron et al., 2008). Aşağıdakı
cədvəldə göstərildiyi kimi ballar yüngül və orta dərəcəli depressiyanı göstərir.