Reja: Xitoyda sanoat rivojlanishining qisqacha tarixi



Yüklə 9,16 Mb.
tarix30.05.2023
ölçüsü9,16 Mb.
#114207
Xalqaro iqtisodiy aloqalar. MT 2

Xitoy sanoat siyosati


Bajardi: Norqulov A
Tekshirdi: Ismailova M

Reja:

1. Xitoyda sanoat rivojlanishining qisqacha tarixi

2. Sanoatning rivojlanish yo'nalishlari

3. Xulosa

4. Foydalanilgan adabiyotlar

Xitoyda sanoat rivojlanishining qisqacha tarixi


Xitoy sanoatining jadal rivojlanishi 1978 yilda boshlangan. O'shanda hukumat liberal iqtisodiy islohotlarni faol amalga oshira boshladi. Birinchidan, ular eksport uchun asosiy tarmoqlarni yo'naltirish, xorijiy investitsiyalarni jalb qilish va iqtisodiy zonalarni qulay soliq va ma'muriy iqlim bilan tashkil qilishdan manfaatdor edi. Natijada, bugungi kunda bu mamlakat deyarli barcha tovarlar guruhlarini ishlab chiqarish bo'yicha dunyodagi etakchi kompaniyalardan biridir.

Xitoyda sanoat rivojlanishining qisqacha tarixi


Shunga qaramasdan, XX asrning o'rtalariga kelib, Xitoy rivojlanmagan iqtisodiyot va ishlab chiqarish bilan yarim feodal tizimning davlati bo'lgan. Sanoatlashtirish nuqtai nazaridan, u rivojlangan mamlakatlarning bir asrdan ortiq vaqtdan beri orqasida qolib, faqat xom ashyo va qishloq xo'jaligini kengaytirishga aylandi. Vaziyat 1949 yildan keyin, XXR e'lon qilinganidan keyin o'zgarib bordi. Sanoatlashtirishning nisbatan qisqa muddatidan keyin Xitoy sanoat va qishloq xo'jaligi jadal rivojlana boshladi. Davlatning ellik yil ichida 370 mingga yaqin yangi korxonaning paydo bo'lishi haqiqatan ham bunga misol bo'la oladi.

GAZ VA NEFTNI QAZIB OLISH

Xitoyning qayta ishlash sanoati konlarni hisoblashdan ko'ra ancha yaxshi rivojlangan . Qanday bo'lmasin, respublikaning janubiy va sharqiy hududlarida joylashgan tabiiy gaz zahiralarining hajmi, tadqiqotchilarning fikricha, 4 milliard tonnadan ziyod. Bugungi kunga kelib ularning 4 foizdan kamrog'i qidiruv ishlari olib borilmoqda. Yog'-moy ishlab chiqarishga keladigan bo'lsak, bu samoviy imperiyaning yoqilg'i-energetika resurslari ishlab chiqarishning beshdan bir qismiga to'g'ri keladi. Qora oltin zaxiralari eksport valyuta tushumining 16 foizini ta'minlab, 64 milliard tonnani tashkil etadi.

YENGIL SANOAT


Hatto inqilobgacha bo'lgan davrda ham Xitoyning engil sanoati iqtisodiyotning tarkibida etakchi o'rinni egalladi. Ushbu soha mamlakatni rivojlantirish uchun hali ham muhim ahamiyatga ega. Haqiqatan ham, oziq-ovqat va to'qimachilik sanoati davlatda ishlab chiqarilayotgan sanoat mahsulotlarining qariyb 21 foizini tashkil qiladi. Uni ishlab chiqaruvchi etakchi korxona butun mamlakat bo'ylab tarqalib ketgan. Oziq-ovqat sanoati eng samoviy imperiyaning janubi-g'arbiy qismida rivojlangan.

OG'IR SANOAT


Iqtisodiyotning boshqa tarmoqlarida bo'lgani kabi, Xitoyning og'ir sanoatida ham yuqori darajada rivojlanmoqda. Unda ixtisoslashgan kompaniyalar uchun so'nggi bir necha yillar mobaynida uzoq muddat tiklanishdan so'ng ishlab chiqarish hajmining sezilarli pasayishi xarakterli bo'lib qoldi. Shu bilan bir qatorda, jahonning ko'plab tahlilchilarining fikriga ko'ra, bu mahsulot sifati va narxlanishiga hech qanday aloqasi yo'q.

KIMYO SANOATI


Katta gaz, ko'mir va fosfatlar zaxiralariga qaramasdan, O'rta Shohlikda ko'plab sohalarga uzoq vaqt davomida e'tibor berilmadi. Ulardan ba'zilari inqilobdan so'ng oddiygina qayta yaratildi. Xitoyning kimyo sanoati istisno emas edi. O'tgan asrning 50-yillarning birinchi yarmida bu sohada ixtisoslashgan 33 yirik korxona bor edi. Shu qisqa vaqt ichida mahsulot qatori o'n barobar ortdi va 900 nomdagi belgiga aylandi

QISHLOQ XO'JALIGI


Odamlar sonining doimiy o'sishi oziq-ovqat mahsulotlarini iste'mol qilish hajmini oshirishga olib keladi. Shu munosabat bilan Xitoy hukumati Xitoyning oziq-ovqat sanoati va qishloq xo'jaligi kabi tarmoqlarni yanada faol rivojlantirishga qaratilgan ustuvor vazifalardan biri ekanini ta'kidladi. Mamlakatda kambag'allarning turmush darajasini yaxshilash va ekin o'simliklari hosildorligini oshirish maqsadida ko'p tomonlama qo'llab-quvvatlash siyosati amalga oshiriladi.

Xulosa


Ushbu maqolada faqat Xitoyning asosiy tarmoqlari qisqacha bayon etilgan. Shubhasiz, samoviy imperiya iqtisodiy faoliyatning boshqa sohalarida katta muvaffaqiyatlarga erishdi. Ular orasida axborot va biologik texnologiyalar, farmatsevtika, chiqindisiz sanoat, kommunikatsiyalar, kompyuter texnikasini takomillashtirish, yangi energiya manbalarini ishlab chiqish, ifloslanish darajasini pasaytirish va boshqa ko'plab sohalar kiradi.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
  • S.K.Xudoyqulov. Soliq tizimi. Kasb-hunar kollejlari uchun o‗quv qo‗llanma. –T.: ―Ilm Ziyo‖ nashriyoti, 2013. 279 b.
  • V.S.Nuritdinova, M.A.Sharapova. Moliyaviy nazorat. -T.: ―IQTISOD-MOLIYA‖ nashriyoti, 2014. –380 b.
  • X.Shennayev, I.K.Ochilov, I.G‗.Kenjayev, S.E.Shirinov. Sug‗urta ishi. -T.: ―IQTISOD-MOLIYA‖ nashriyoti, 2014. –248 b.
  • Yoldoshev. Soliq va soliqqa tortish. –T.: «Fan va texnologiya», 2007. 128 bet.
  • Alimardonov M.I., Toxsonov Q.N. Soliq nazariyasi. O‗quv qo‗llanma, – T.: O‗zbyokiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg‗armasi nashriyoti, 2005. 168 b.
  • Gadoyev E.F., Qurbonov X.A. Moliya. - T. O`zbekiston Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamg`armasi nashriyoti, 2005.- 189 b

Thanks
Yüklə 9,16 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə