18 – MAVZU: ISO 9000 SERIYASIDAGI XALQARO STANDARTLAR BO’YICHA ISHLARNI TASHKIL ETISH.
Reja:
Sifat tushunchasi va sifatni shakllantirish.
ISO 9000 seriyali xalqaro standartlar to’g’risida ma’lumotlar.
ISO 9001 xalqaro standari talablariga muvofiq sifat menejmenti tizimini ishlab chiqish va joriy etish.
Birinchi standartlashtirish milliy tashkiloti - Britaniya Assotsiatsiyasi
/Britich Enginezing Standards Accociation/ 1901 yilda tashkil etilgan bo’lib, biroz keyinroq, birinchi jahon urushi davrida Daniya byurosi, Germaniya qo’mitasi (1918 y.), Amerika qo’mitasi (1918 y.) va boshqalar tashkil topdi.
Standartlashtirish sohasidagi ishlar xalqaro markaz kerakligini taqazo qildi. SHu maqsadda 1926 yili standartlashtirish bo’yicha milliy tashkilotlarning Xalqaro Assotsiatsiyasi (ISA) paydo bo’ldi. ISA ning tarkibiga 20 mamlakat vakillari kirdi. 1938 yili Berlin shahrida standartlashtirish bo’yicha Xalqaro s’ezd ochildi.
Uning tarkibi turli texnika sohalari bo’yicha 32 ta qo’mita va kichik qo’mitalardan tashkil topdi. 1939 yili boshlangan ikkinchi jahon urushi ISA ning faoliyatini to’xtatib qo’ydi.
Hozirgi Xalqaro standartlashtirish tashkiloti (International Standards Organization) 1946-1947 yillari tashkil topdi, uni qisqacha ISO deb yuritiladi. Bu nufuzli tashkilot Birlashgan Millatlar Bosh Assambleyasi tarkibida faoliyat ko’rsatib, rivoj topmoqda.
ISO ning tuzilishidan ko’zda tutilgan asosiy maqsad - xalqaro miqyosdagi mol almashinuvida va o’zaro yordamni engillashtirish uchun dunyo ko’lamida standartlashtirishni rivojlantirishga ko’maklashish
hamda aqliy, ilmiy, texnikaviy va iqtisodiy faoliyatlar sohasida hamdo’stlikni rivojlantirishdir.
Bu maqsadlarni amalga oshirish uchun:
dunyo ko’lamida standartlarni va ular bilan bog’liq bo’lgan sohalarda uyg’unlashtirishni engillashtirish uchun choralar ko’rish;
xalqaro standartlarni ishlab chiqish va chop etish (agar har bir standart uchun uning faol tashkiliy va kichik qo’mitalarining ikkidan uch qismi ma’qullab ovoz bersa va umumiy ovoz beruvchilarning to’rtdan uch qismi yoqlab chiqsa, standart ma’qullanishi mumkin);
o’z qo’mita a’zolarining va texnikaviy qo’mitalarning ishlari haqida axborotlar almashinuvini tashkil qilish;
sohaviy masalalar bo’yicha manfaatdor bo’lgan boshqa xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik qilish ko’zda tutiladi.
ISO rahbar va ishchi qo’mita idoralaridan tashkil topgan. Rahbar idoralari tarkibiga Kengashning yuqori idorasi - Bosh Assambleya, Kengash,
ijroiya byurosi, texnikaviy byuro, kengashning texnikaviy qo’mitalari va markaziy sekretariati kiradi.