Reja: Kapital bozori va kapital qo`yilmalar

Toshkent - 2023

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM
FAN VA INOVATSIYALAR VAZIRLIGI
Mikro Iqtisodiyot fanidan
TAQDIMOT

Reja:

Kapital bozori va kapital qo`yilmalar

Mavzu: Yakka (individual) va bozor talabi
1
Uzoq muddatli oraliqdagi investitsiya
Yer bozori
3
2
Bajardi: B.Xomidov
Kapital bozori va kapital qo`yilmalar
Kapital
Bu uzoq muddatli oraliqda ishlatiladigan ishlab chiqarish resursi bo`lib, uning yordamida uzoq vaqt davomida mahsulot ishlab chiqariladi.
Kapitalning ikki xil turi mavjud
Aylanma kapital
Asosiy kapital
Ssuda foizi
Kapital egasiga uning kapitalidan ma`lum muddat oralig`ida foydalanganligi uchun to`lanadigan narxdir
Diskontirlash
Xarajat va daromadlarni bir xil boshlang`ich vaqtga keltirish hisob-kitoblari
Foiz stavkasi 10 foiz bo`lgani uchun chekli investitsiya 100000 so`mga, to`lanadigan mablag` 10000 so`mga teng. Har bir 100000 so`mlik chekli investitsiyadan olinadigan chekli daromad bir xil bo`lib, u 120000 so`mga teng. Sotish quvvati 1000 kg bo`lganda, chekli umumiy xarajat (chekli investitsiya plyus kapitalga to`lanadigan chekli foiz plyus chekli sotish xarajati) 115000 so`m bo`ladi va chekli foyda 120000-115000=5000 so`mni tashkil etadi. Sotish quvvati 2000 kg bo`lgan do`kon uchun ushbu ko`rsatkichlar mos ravishda 117500 va 2500 so`mga teng bo`ladi.
Uzoq muddatli oraliqdagi investitsiya
Asosiy kapitalga qo`yilgan investitsiyalar asosan uzoq muddatli bo`ladi. Asosiy kapitalning xizmat qilish, ya′ni undan foydalanish muddati mavjud bo`lib, u chegaralangan bo`ladi. Asosiy kapital xizmat ko`rsatish muddati davomida firma uchun daromad keltiradi.
Uzoq muddatli oraliqdagi kapital qo`yilmadan olinadigan foydani hisoblash uchun asosiy kapitalning xizmat ko`rsatish muddatini va undan foydalanish davomida har yilda olinadigan daromadni bilish kerak bo`ladi.
Quyidagi jadvalda daromadlarning ikkala turi bo`yicha foizlar stavkasi 5, 10, 15, 20% bo`lgandagi keltirilgan qiymatlari ko`rsatilgan.
Yer bozor
Iqtisodiy nazariyada yer deganda, uning tabiiy resurslari tushuniladi, ya′ni: yerning hosildorligi, undagi foydali qazilma boyliklar va hokazolar. Bunda biz yerning ustki qatlamini qaraymiz, ya′ni uning ustki qatlamidan qishloq xo`jaligi mahsulotlari etishtirishda yoki qurilishda (uy-joy, maktab, korxona va hokazo) foydalanish mumkin.
Yerning o`ziga xos xususiyatlaridan biri, u har doim cheklangan va uni u joydan boshqa joyga, ya′ni kapitalni ko`chirganday ko`chirib bo`lmaydi.
Yer taklifiga ta′sir etuvchi asosiy omillar - bu uning hosildorligi va qulay joylashganligidir. Ma`lumki, sifatli yerlar har doim va har yerda cheklangan bo`ladi. Sifatli, shaharlarga yaqin bo`lgan yerlar yanada ko`proq cheklangan bo`ladi.
Yer taklifi
Yer taklifining cheklanganligi shuni ko`rsatadiki, uning taklif chizig`i absolyut elastik emas. Shuning uchun yerning taklif chizig`i grafikda vertikal ko`rinishga ega bo`ladi
Iqtisodiy renta
Yer rentasi
Absolyut renta
1
2
3
Renta
E’tiboringiz uchun
Raxmat