Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
537 Anqud körfəzi olmasa idi, mənim də ekspedisiyam mühasi- rəyə düşərdi. Hindular bizim zəif yerlərimizi müəyyənləş- dirəndən sonra geniş miqyaslı hücuma keçdilər. Qraf Ferdinandın düzgün taktika seçə bilməməsi, əsgərlərimin məğlubiyyəti ilə nəticələndi. - Cənab polkovnik, mən sizi bacarıqlı bir sərkərdə kimi tanıyırdım. - deyə Onyes hüznlə dilləndi. - Öz günahınızı mənim boynuma yıxmayın. Araukaniyanın hüdudlarını mən yox, birinci olaraq sizin başçılıq etdiyiniz ekspedisiya tərk etmişdi. - Mənim ekspedisiyam lazımi qədər Araukaniyanı əldə saxlamışdır. - deyə Alonso öz hiddətini gizlədə bilmədi və kral nümayəndəsinə ötəri nəzər salaraq həmin tərzdə sözünə davam etdi. - Sadəcə olaraq, kömək gəlmədiyindən əsgərlər oranı tərk etmək məcburiyyətində olmuşdular. Şimalda yerləşən qüvvələrdən fərqli olaraq, mən öhdəmə düşən ərazini işğal edənə qədər yalnız hücum taktikasından istifadə etməmişəm. Mən həmin əraziləri işğal edəndən sonra bütün strateji mövqelərini və yaşayış obyektlərini qraf Ferdinanda təhvil vermişdim. O, isə əlavə qüvvə gəlməmişdən əvvəl, ilk növbədə peşəkar döyüşçülərin bir hissəsini ekspedisiyadan tərxis etmişdi. Müdafiə xətti hərtərəfli elə bil ki, süni şəkildə zəiflədilmişdi. Şimaldakı qüvvələrin fəaliyyətsizliyini və cənubdakı qüvvələrin
538 zəiflədiyini görən araukanlar, bütün cəbhə boyu hücuma keçirlər. Kral nümayəndəsi hiddətə gəlmiş Alonsonu dinləyəndən sonra başa düşdü ki, bütün müvəffəqiyyətsizliklərdə birbaşa general-leytenant de Loyolanın və kapitan qraf Odovaldo- nun taqsırları var. Polkovnik Alonso həqiqətən də kral II Filippin verdiyi tapşırığın öhdəsindən artıqlaması ilə gəl- mişdi. Lakin sonrakı proseslər göstərir ki, araukanlar ispanların buraxdığı səhvlərdən istifadə edərək, ildırım sürəti ilə hücuma keçir və itirilmiş mövqeləri geri qaytar- mağa müvəffəq olublar. Vəziyyəti belə görən kral nümayəndəsi, hələlik bu işdə heç kimi künahlandırmaq istəmirdi. O, hər bir idalqoya və zabitə şans verirdi ki, növbəti hərbi əməliyyat zamanı günahlarını öz qanları ilə yusunlar. Bəlkə, onlar döyüş meydanlarında göstərəcək şəxsi igidlik sayəsində kral qarşısında bəraət qazandılar. Uğurlu nəticələr əldə etmək üçün kral nümayəndəsi söz mübadiləsinə çıxan hər iki qrandı bir-biri ilə barışdırmalı, hərbi əməliyyatların müzakirəsinə keçməli və Perudan əlavə qüvvə almaq üçün Limaya yollanmalı idi. O, hər iki qrandın arasında dayanaraq ehtiramla dedi: - Mənim sizin hər ikinizə böyük hörmətim var. Keçmişdə nə baş veribsə, çalışın yaddan çıxarın. Hazırda
539 kral sizdən yalnız qələbə gözləyir. İtirilmiş mövqelər geri qaytarılmalıdır. - Tam arxayınlıqla deyə bilərəm ki, biz Araukaniyanın bütün ərazisini işğal edə bilməyəcəyik. - deyə Alonso burada baş verən bütün reallığı nəzərə alaraq aludəliklə dilləndi. - Orada yaşayan hindu tayfası, uşaqdan tutmuş qocaya kimi hamı müharibəyə qalxıbdır. Onlar vaxtı ilə alman tayfalarının Roma imperiyasının legionlarına qarşı göstərdikləri müqaviməti bizə qarşı tətbiq edirlər. Araukaniyadakı hərbi vəziyyət, heç də İspaniyada düşünül- müş kimi deyil. Düşmən həddindən artıq mübarizdir. - Əlahəzrət II Filippin yanında olan hörmətinizi yenidən qaldırmaq üçün İspaniyaya yalnız qələbə ilə qayıtmalısınız. - deyə kral nümayəndəsi onların hər ikisinə iti nəzər salaraq ciddi halda dilləndi. - Əks təqdirdə, siz kralın qəzəbindən yaxa qurtara bilməyəcəksiniz. Bizim qüdrətli kralımızın xasiyyətinə hər ikiniz bələdsiniz. Alonsodan fərqli olaraq, Çilinin hakimi bu xəbərdarlıq- dan yerindəcə büdrədi və bir anlığa dili tutuldu. Sanki II Filipp qonşu otaqda dayanaraq zəhimli baxışları ilə onu süzürdü. Doğurdan da rəzil hökmdar sayılan II Filippin qəzəbindən yaxa qurtarmaq qeyri-mümkün iş sayılırdı. Lakin Alonso öz sərbəstliyini saxlaya bildi və heç bir şeyə əhəmiyyət vermədən həqiqəti söyləmək üçün ehtirasla dedi:
540 - Qüdrətli kralımız mənim sərkərdəlik bacarığıma şəxsən bələddir və o, yaxşı bilir ki, ağzımdan çıxan sözləri elə-belə havaya söyləmirəm. Düzdür, kral Çilidə fəaliyyət göstərən ekspedisiyalardan yalnız qələbə gözləyir. Biz həmin qələ- bəni Araukaniyanın müəyyən bir ərazisini işğal etməklə əldə edə bilərik. Bütün ölkəni işğal etmək mümkün olmayacaqdır. Bunun üçün Araukaniyada yaşayan uşaqdan tutmuş qocaya kimi hamı qılıncdan keçirilməlidir. Lakin bunu da etmək mümkün deyil. Ona görə ki, onlar yaşadıq- ları ərazinin coqrafi quruluşuna tam bələddir və bilavasitə And dağlarından qalxan kimi istifadə edirlər. Əhalinin isə Araukaniyanın keçilməz yerlərində təqibi çox güman ki, bizim məğlubiyyətimiz ilə nəticələnəcəkdir. - Don Alonso, bəs çıxış yolunu nədə görürsünüz? - deyə kralın göndərdiyi nümayəndə xüsusilə maraqlandı. - Döyüş əməliyyatlarında müvəffəqiyyətlər əldə etmək üçün biz hökmən, vaxtı ilə Pedro Valdiviyanın araukaniya müharibəsində düşmənə qarşı tətbiq etdiyi taktikadan istifadə etməliyik. - deyə Alonso dərindən nəfəsini alaraq tələsmədən dilləndi. - Çaşdırıcı manevrdən istifadə edərək əsas mobil qüvvələrlə şimal tərəfdən Araukaniyaya daxil olmalı və bir-birindən uzaq məsafədə yerləşməyən qala- istehkamlar tikdirməliyik. Yalnız həmin hərbi məntəqələrin vasitəsi ilə biz ölkənin şimal hissəsində kök salmalı və
Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|