Aim.uz
Ayrim narsalar o`rtasida murakkab munosabatlarning aks ettirilishi intellektual harakatlarning asosini
tashqil etadi. Quyidagi tajriba intellektual harakatga misol bo`la oladi. Qarg`aning ko`zi o`ngida bitta ichi
bo`sh trubaga ipga bog`langan ovqatni, ya`ni bir parcha go`sht kiritilgan.
Qush ovqatning truba ichiga
kirganini, keyin ikki truba o`rtasidagi ochiq joydan o`tib, ikkinchi trubaga o`tib ketganini ko`rib turgan.
Shundan keyin qarg`a darhol trubaning oxiriga yugurib borib, ovqatning trubadan chiqishini kutib turgan.
Bu misol yuksak taraqqiy etgan hayvonlar narsalar o`rtasidagi munosabatlarni payqay olishini va mazkur
vaziyatga qarab, ular natijasini oldindan, ya`ni harakat qilayotgan narsalarning qaerda paydo bo`lishi
mumkinligini hisobga ola bilishini ko`rsatuvchi dalildir. Maymunlar intellekti (aql) ularning murakkab
masalalarni echa
olishlari bilan ajralib qolmay, balki ular faoliyati yo`nalishi bilan ham ahamiyatlidir.
(chunki ular 81 xil ovkat turi bilan ovqatlanadi). Instinktlar va ko`nikmalar tashqi ta`surotlarga bir xil
javob qaytarish mexanizmi sifatida hayvon organizmini ortiqcha zo`r berishdan saqlaydi. Hayvon bir
necha marta muvaffaqiyatsizlikka uchragan vaziyatlardagina masalani hal qilishning eng yuksak
darajadagi
usullariga, ya`ni intellekt bilan ish ko`rish usullariga murojaat qiladi. Maymunlarda har qanday
narsani sinab ko`raverish jarayonida konkret amaliy tafakkur sodir bo`ladi. YUksak taraqqiy etgan
hayvonlar to`dasida o`zaro munosabatning ma`lum shakli mavjuddir. Hayvonlarning to`daga birlashuvi
o`z navbatida shu to`da a`zolarining o`zaro aloqa bog`lashlari uchun zarur “til”
ni albatta keltirib
chiqaradi. Hayvonlarnin
g qiyofa, suykalish va tovush signallari shaklidagi “tili” mavjud.
Dostları ilə paylaş: