Stutz & Warf; The World Economy, 6th Edition
© 2012 Pearson Education, Inc.
Müqayisəli üstünlük
(davamı)
• Ticarət nəzəriyyələrinin yetərsizlikləri
– Çox vaxt universallıqlarını məhdudlaşdıran fərziyyələrə əsaslanırlar
– Çox vaxt miqyas iqtisadiyyatları və nəqliyyat xərcləri kimi amilləri nəzərə
almırlar
– Beynəlxalq ticarət imkanlarının mükəmməl formada bilindiyini fərz edirlər
– Məhsulların homogenliyini, rəqabətin mükəmməlliyini, istehsal
faktorlarının qeyri-mobilliyini və hökumət təsirlərinin olmamasını fərz
edilər
– Ən mühüm yetərsizlik Transmilli Korporasiyaları (TMK) açıqlaya
bilməmələridir
•
Ticarət qərarları mikro səviyyədə TMK menecerləri tərəfindən alınır,
makro səviyyədə hökumət tərəfindən deyil
•
TMK-lar milli deyil, transmilli perspektivlə hərəkət edirlər
•
Firmalararası ticarət:
eyni ölkənin müxtəlif firmaları arasında baş verən
beynəlxalq ticarət
14
Stutz & Warf; The World Economy, 6th Edition
© 2012 Pearson Education, Inc.
Müqayisəli üstünlük
(davamı)
• Azad ticarətin ədalətliliyi
– Azad ticarət səmərəlilik baxımından ən yaxşıdır
– İnkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında qeyri-
bərabər ticarət münasibətləri nəzərə alındıqda azad ticarətin
ədalətliliyindən danışmaq olar mı?
• İngilis koloniyalizmi ədalətsiz qlobal əmək bölgüsü yaratdı:
“İngiltərə üçün yaxşı olan, dünya üçün də yaxşıdır.”
– Sənayeləşmə liderliyindən irəli gələrək İngiltərənin ilkin üstünlüyü vardı
– İngiltərə 1849-cu ildə bazarlarını açdı və digər ölkələri də buna təşviq etdi
» İngiltərə manufaktura məhsulları istehsal etdi; digərləri xammal və
yarımfabrikat istehsal etdi
» İngiltərə daha çox qazandı
• ABŞ, Almaniya, Fransa körpə sənayelərini inkişaf etdirmək
məqsədilə 1870-ci illərdə proteksionist siyasətlər yürütdü
• II Dünya müharibəsindən sonra bəzi zəif inkişaf etmiş ölkələr ixrac
yönümlü sənayeləşməyə başladılar (orta inkişaf etməkdə olan
ölkələr üçün məhsul istehsalı)
|
