14
denir.
Dalga kılavuzları yüksek geçiren filtre gibi davranarak kılavuz boyutlarının belirlediği
kritik bir değerden veya bir kesim değerinden daha düşük frekanslı dalgaları iletmezler.
Bunun sonucu o
larak ancak yüksek frekanslarda bir anlam taşırlar.
Dalga kılavuzunda farklı modlar farklı dalga boylarına sahip olduğundan, kılavuzu birden
fazla mod için ayarlamak genellikle mümkün değildir. Ayrıca kılavuz içindeki herhangi bir
kesinti ya da köşe, başka
modların ortaya çıkmasına neden olacağından en düşük modu
iletecek kılavuzun seçilmesi uygundur
[13].
1.2.3 Mikrodalga ile Isıl ĠĢlem Uygulamasının Ġnsan Sağlığı Açısından
Güvenilirliği
Elektromanyetik dalgalar, iyonize ve iyonize olmayan radyasyon olarak iki ana gruba
ayrılmaktadır. İyonize tipte olan x
-
ışınları ve gamma ışınlarının materyal ile etkileşimleri
sonunda, enerjilerini moleküllere aktararak, moleküllerin fonksiyonunu değiştirebilmekte veya
kimyasal bağları kırarak kuvvetli oksidan OH radikalleri oluşturabilmektedir. Ancak
mikrodalga, enerji seviyesi daha düşük iyonize olmayan radyasyondur. Böylece mikrodalga,
moleküllerin fonksiyonunu değiştirebilmek veya kimyasal bağları kırabilmek için yeterli enerji
seviyesine sahip değildir. Bu açıdan, mikrodalga ile işlem gören gıdaların sağlık açısından
risk oluşturmasının söz konusu olmadığı belirtilmiştir. Ancak, insan vücudunun mikrodalga ile
etkileşimi sonucunda, yüksek oranda su ve tuzun bulunması nedeniyle dokuların sıcaklık
derecesi yükselmektedir. Böylece sağlık sorunlarının oluştuğu belirtilmiştir. Bu nedenle, yasal
düzenlemelerde yeni üretilen fırınlar için, 5 cm uzaklıktaki sızıntı miktarının 1 mW/cm
2
yi,
fırının kullanımı süresincede 5 mW/cm
2
yi aşmaması gerektiği açıklanmıştır
[2].
1.2.4
Mikrodalga Uygulamasının Avantajları
İşlem geleneksel yöntemlere göre hızlıdır. Mikrodalga uygulamasının en önemli
özelliği ısı üretiminin moleküler düzeyde başlaması ve bu sayede hem zamandan
hem de enerjiden çok büyük oranda tasarruf sağlanmasıdır.
Isıl işlem süresinin çok kısa olması nedeniyle ısıya duyarlı besin öğelerinde daha az
kayıp meydana gelmektedir.
Temizdir.
Mikrodalga fırınlar, geleneksel sistemlere göre
daha az yer kaplar, kullanımı ve
bakımı kolaydır.
Gıda
daralması ve kayıplar azdır.
Özel ambalajlar kullanıldığı takdirde, ambalajlı gıdalara mi
krodalga uygulanabilir.
Mikrodalga enerjisinin ısıya dönüşüm verimi oldukça yüksektir. Geleneksel işlemlerde
% 7
–14 arası değişen ısı verimi mikrodalga ekipmanlarda % 40‟a kadar çıkmaktadır.
1.2.5 M
ikrodalga Uygulamasının Dezavantajları
İnsan sağlığı açısından radyasyon sızıntısının önlenmesi gerektiğinden tamamen
kapalı bir sistem olması zorunludur.
Mikrodalgalar gıda maddelerini kızartamaz, kahverengileştiremez ve gıda yüzeyini
çatlatamaz.
Mikrodalga fırınlar, geleneksel fırınlara göre farklı emniyet tedbirleri gerektirir.
15
Mikrodalgaların teknolojileri daha karmaşıktır, bu da eğitimsiz insanlar için bakımda
zorluk oluşturur.
Tekrar ısıtılması gereken ve mikrobiyolojik yönden hassas ürünlerde
(et, süt ürünleri
gibi) işlem süresinin kısa olması nedeniyle yeterli ve güvenli mikrobiyal inaktivasyonu
sağlamak zor olabilmektedir. Mikrodalga ısıl işlemde sıcak ve soğuk noktaların belli
olmaması ve saptanmasının zor olması mikrobiyolojik kontrolü zorlaştırmaktadır.
Kullanılan kapların, ambalaj malzemelerinin mikrodalga ortamına uygun olması
gerekmektedir. İletken maddeler mikrodalga etkisi ile ark oluşmasına neden olmakta
ürün ve ekipmana hasar verebilmektedir. Cam, porselen, plastik, kâğıt mikrodalga için
uygun malzemeler olarak bilinmektedir.
1.2.6 Güvenli Kullanım Ġçin Ne Gerekmektedir?
Diğer elektrikli ev cihazları için olduğu gibi mikrodalga fırınların güvenli kullanımı için de
aşağıdaki noktalara uyulması önerilmektedir:
Üretici uyarıları eksiks
iz yerine getirilmelidir.
Fırının çalıştırılmadan önce kapağının kapalı olduğu kontrol edilmelidir.
Fırın boş iken çalıştırılmamalıdır.
Fırının içi sık sık temizlenmelidir.
Çocukların fırını kullanmasına izin verilmemelidir.
Fırın çalışırken
fırın
ka
pağına çok yaklaşılmamalıdır
.
Herhangi bir endişeli durum
oluştuğunda fırınlara kaçak testi yaptırılmalıdır.
Mikrodalgaların önemli üç özelliğini ifade etmek gerekir.
Mikrodalgalar; Metalden
yansırlar.
C
am, kağıt, plastik ve benzeri maddelerden geçerler
.
Besinler içindeki su
molekülleri tarafından absorbe edilirler(soğurulurlar)
.
Mikrodalga fırın içinde kullanılacak kapların mikrodalgaları soğuran ya da yansıtan
kaplar olmamasına ve içinde bulundurduğu besin maddesinde oluşabilecek yüksek
sıcaklıklara dayanıklı olmasına dikkat edilmelidir. En uygun kaplar plastikler, camlar
ve su ihtiva etmeyen seramiklerdir.
Fırın içinde metal kap kullanılmamalıdır. Mikrodalgalar metalden yansıyacağından
fırın içerisinde mikrodalga yoğunluğunu artırır, bu arada bazı mikrodalgaların
magnetrona geri dönmesi ve zarar vermesi olasılığı artar.
Paketlerin ağız kısmındaki metal tellerin pişirmeden önce çıkarılması gerekmektedir
.
Yine metalden yansıyan mikrodalgaların yoğunluğu nedeni ile o bölgede aşırı
ısınmalar meydana gelip paketin yanmaya başlamasına neden olabilir.