|
O‘zbekistonda fanlararo innovatsiyalar va 9- son ilmiy tadqiqotlar jurnaliYulchiboyeva Dilfuza Ergashevna –O‘ZBEKISTONDA
FANLARARO
INNOVATSIYALAR
VA
9-
SON
ILMIY
TADQIQOTLAR
JURNALI
20.06.2022
212
Tashqi regulyatsiya ( boshqaruv, nazorat ) ikki xil ko’rinishda ko’rib chiqilishi
mumkin:
1) kayfiyat, intensiya, motivatsiyaning kommunikativ tarkibi;
2) baho, o’zlashtirish va internalizatsiyaning tarkibi.
Shu bilan bir qatorda yuqorida keltirib o’tilgan jihatlar bilan birga hayajonlanish,
xavotirlanish omili muhim ahamiyat kasb etadi.
«Hayajonlanish» (his-kechinmalar) omili psixologiyada uch xil ko’rinishda
o’rganiladi: 1) sub’yekt tomonidan his etiladigan, hozirgi vaqtda aynan sodir
bo’layotgan, bevosita ongda tasavvur qilingan va u uchun o’z hayotida sodir
bo’layotgan hodisalar sifatida ko’rinadigan emotsional bo’yoq berilgan holatdir; 2)
intilish, hohish va istaklarning mavjudligi, individual ong jarayonida sub’yekt
tomonidan tanlanadigan motivlar va uning faoliyati maqsadlari va shu bilan bir
qatorda shaxsning hayotida bo’layotgan voqea va hodisalarga nisbatan ongli
munosabat bildirishga ta’sir ko’rsatadi; 3) sub’yekt tomonidan hayotidagi yetakchi
motivlarga yetish jarayonida qiyinchiliklar tug’ilganda, qadriyatlar tizimi buzilgandagi
faollik turidir va shu bilan bir qatorda u shaxsning psixologik olamining o’zgarishi,
mavjudligining sababini qayta ko’rib chiqishga ham o’z ta’sirini ko’rsatadi.
Birinchi tushunchada e’tibor bevosita sub’yektning ongiga qaratiladi. Bu affektiv
holatning hozirgi vaqtga oid bilimlarning mavjudligi bilan o’zaro zich bog’liqligini
anglatadi. Ikkinchi tushuncha his-kechinmalarning motivatsion rolini ko’rsatib beradi,
u emotsiyalarning shaxsning ehtiyojlar sohasi bilan aloqadorligini isbatlab beradi.
Tushunchaning uchinchi ma’nosi faollikning alohida shakli sifatida ko’riladi, u hayot
davomidagi qaltis vaziyatlarda og’ir hodisalarni boshdan kechirishga, hayotda
yashashdan ma’noni topishga yordam beradi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|