O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XV asr boshlarigacha)

“shod” 
deb yuritilgan.
VI asr
da Chirchiq, Zarafshon, Qashqadaryo va Amudaryo 
hav zalarida 
o‘ndan ortiq voha hokimliklari 
mavjud edi. Ularning 
iqti 
sodiy va siyosiy boshqaruvi mahalliy sulola hukmdorlari 
qo‘lida qoldirilib, turklar ulardan faqat boj va yasoq undirib 
olish bilan cheklanadilar.
* Budun – chorvador aholi
* Xoqon – buyuk hukmdor, podshoh, imperator
* Yabg‘u xoqon – xoqon urug‘idan bo‘lgan yurt hokimi
* Shod – o‘n ming qo‘shin qo‘mondoni
* Yasoq – dehqonlar va chorvadorlardan olinadigan soliq

---

16
Xoqonlikning bo‘linishi.
 
Katta-katta qabilalar yoki qabilalar 
ittifoqi markaziy hokimiyatga bo‘ysunmaslikka intilganlar. Turk 
xoqonligi  tasarrufida  bo‘lgan  hududlardagi  hokimlar  mustaqil 
bo‘lishni istar edilar. Bu omillar xoqonlikning mustahkam 
mar kazlashgan davlatga aylanishiga imkon bermagan.
Bo‘ysundirilgan hududlarni mahalliy hokimlar orqali 
bosh qaruv  tartibi  xoqonlikni  tobora  zaiflashtira  borgan. 
Buning ustiga, Vizantiya, Xitoy va eron bilan doimiy 
raqobat xoqonlik ahvolini yanada og‘irlashtirgan. Oqibatda, 
Turk xoqonligi