O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim maxsus ta`lim vazirligi

Mehnatni ilmiy asosda tashkil etish
Mehnatni ilmiy asosda tashkil etishning asosiy yo`nalishlari quyidagilardan iborat:
I. Gigienik yo`nalishda:
-salomatlik va ish qobiliyatiga ta`sir qiladigan ishlab chiqarish muhiti omillarini me`yorlash;
-ishlab chiqarish muhitidagi zararli omillarni kamaytirish va yo`qotish yo`li bilan mehnat sharoitlarini yaxshilash.
II. Fiziologik yo`nalishda:
-ish joyi, asboblar, mashina va jihozlarni fiziologik talablarga muvofiq holda bo`lishiga erishish;
- mehnat va dam olish rejalarini joriy etish;
-mehnatni jismoniy og’irligini kamaytirish , fiziologik jihatdan etarlicha harakat faolligini ta`minlash;
-mehnatning aqliy va emotsional toliqtirishini kamaytirish.
III. Psixologik yo`nalish:
- pul’tlar va mashinalar, jihozlar tizimlarini boshqarish uchun boshqa vositalar ixtiro qilishda ruhiy talablarni hisobga olish (muhandislik ruhiyati);
-kasb tanlashda va kasbiy talablarga muvofiq holda shaxsiy ruhiyatlarni hisobga olish;
-jamoalarda qulay ruhiy kayfiyat yaratish, ishlovchilarning mehnat va uning natijalaridan yuqori manfaatdor bo`lishlarini ta`minlash bo`yicha tadbirlar ishlab chiqish va joriy qilish.
IV. estetik yo`nalish:
-intererlarni bezatishda, uskunalarni joylashtirishda, ranglar bilan bezatishda va boshqalarda ishlab chiqarish estetikasi talablariga rioya qilish;
-texnik estetika talablarini bajarish, mashinalar, asboblar, pul’tlar singari boshqaruv vositalarini ixtiro qilish.
Qurilishi lozim bo`lgan ishlab chiqarish korxonalarini loyihalash va qurilish jarayonida sanitariya-gigiena, yong’in xavfsizligi bo`yicha ma`lum maxsus talablar qo`yiladi.
Qurilayotgan korxonaning ish joylaridagi havoning tozaligi, mehnat fiziologiyasi talablarining bajarilishi, meteorologik sharoitlarga doir sanitariya me`yorlari, ish joylarining yoritilishi, ishlab chiqarishda shikastlanishning oldini olish bo`yicha choralar qo`llanilishi ustidan nazorat qilib boradilar. Bu ma`lumotlar tahlili va ishchilarning salomatligi to`g’risidagi ma`lumotlar, korxonada xavfsiz mehnatni to`g’ri tashkil qilishga ilmiy va amaliy asos yaratadi .


XULOSA

Ishlab chiqarish korxonalaridagi ish joylarida iqlim sharoitlarida me`yor darajasida ta`minlash uchun uning barcha ko`rsatkichlari o`zaro mutanosib holda bog’langan bulishi kerak. Ya`ni havoning harorati pasayib yoki ko`tarilib ketsa, uning harakat tezligi ham unga bog’langan holda pasayishi (yoki ko`tarilishi) maqsadga muvofiq buladi, aksincha, agar havoning harorati past bulsayu, havoning harakat tezligi me`yoridan oshib ketsa, odam tanasi bilan muhit o`rtasidagi harorat almashish jarayoni tezlashib ketadi va natijada havoning harorati tez tushadi.

Agar havoning harorati yuqori bulsayu, havoning harakat tezligi past bulsa bu jarayon sekinlashadi, natijada issiq havoning inson organizmiga ta`siri kuchayadi.
Havoning harorati, nisbiy namligi va tezlik o`lchamlarini inson uchun eng ma`qul o`zaro munosabatlari, yuqoridagi noxush holatlarni oldini olishga xizmat qiladi.
Issiq mavsumda, shuningdek pechlarda, issiq to'qimalarda va boshqa issiqlik manbalarida kuchli issiqlik oqimlari ta'sirida bo'lgan ish joylaridagi issiq ustaxonalarda qo'shimcha ravishda konvektiv issiqlik almashinuvi va issiqlik chiqarib olishning intensivligini oshirish uchun ishlaydigan havo oqimini puflashdan iborat havo purkagich ishlatiladi. bug'lanish hisobi.
mikroiqlim parametrlarining kombinatsiyasi, ular odamlarga uzoq vaqt va muntazam ravishda ta'sir qilish bilan termoregulyatsiya reaktsiyalarida stressni keltirib chiqarishi mumkin va fiziologik moslashish qobiliyatidan tashqariga chiqmaydi. Shu bilan birga, sog'liq holatida hech qanday qonunbuzarliklar mavjud emas, farovonlikni yomonlashtiradigan va ish qobiliyatining pasayishiga olib keladigan noqulay issiqlik hissi yo'q. Sanoat xonalarida ruxsat etilgan parametrlar an'anaviy shamollatish va isitish tizimlari tomonidan ta'minlanadi.
Tabiiy shamollatish odamlar va atrof-muhit o'rtasida issiqlik muvozanatini ta'minlay olmasa, issiq havoda turar-joy va ishlab chiqarish uchun mo'ljallangan bo'lmagan xonalarda ishlatiladigan uy fanati uyali shamollatish vositasiga misoldir.


FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Hayot faoliyati xavfsizligi. Sanoat xavfsizligi va mehnatni muhofaza qilish: O'rta maxsus kasb-hunar ta'limi muassasalari o'quvchilari uchun darsliklar P.P. Kukin, V.L. Lalin, NL Ponomarev va boshqalar. Oliy maktab 2001-431 b.

2. Hayot faoliyati xavfsizligi. S.V.Belov, V.A.Devisilov, A.F.Koziakov va boshqalar o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi o'quvchilari uchun o'quv qo'llanma; jami ostida. tahrir. S.V.Belova-M: Oliy maktab, 2002-357 b.
3. Devisilov V. A. Mehnat xavfsizligi: O'rta kasb-hunar ta'limi muassasalari talabalari uchun o'quv qo'llanma - M: Forum - Infra - M, 2002-200 p.