O‘zbekiston Respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi Termiz davlat pedogogika instituti Matematika va informatika fakulteti Informatika o`qitish metodikasi fanidan

Multimedia muhiti har qanday shaklni olishi mumkin va har qanday kombinatsiyadan iborat bo'lishi mumkin: matn, gipermatn, ikki o'lchovli va uch o'lchovli grafika, animatsiya, harakatlanuvchi tasvir (raqamli video va foto), musiqa, ovoz effektlari. Yangi asboblar to'plamining mahsuloti sifatida multimedia vositalari oldingi audiovizual vositalarning afzalliklarini o'zlashtiradi, lekin ularni buzmang.

Multimedia turlari quyidagilarni o'z ichiga oladi:

Chiziqlimultimedia ko'pgina multimediya elementlarini namoyish etishning sodda shakli bo'lib, bunda foydalanuvchi multimediya elementlarini passiv ko'rishi mumkin, va multimedia elementlarini ko'rish ketma-ketligi skript tomonidan belgilanadi.

Chiziqsiz (interfaol) multimedia  [interfaol (ko'p) media] - foydalanuvchi bilan muloqot rejimida elementlarni tanlash va boshqarish imkoniyatiga ega bo'lgan ko'plab multimediya elementlarini namoyish etish uchun shakl.

Gipermediya[gipermedia, H - media] - interfaol multimedia, unda foydalanuvchiga ketma-ket tanlashi mumkin bo'lgan tegishli multimedia elementlarining tuzilishi beriladi, ya'ni ma'lumotlarni yozib olish tuzilmalarini tashkillashtirishning multimedia turlariga gipermatn tushunchasini kengaytirish

Jonlivideo - "Haqiqiy / jonli video"  - multimediya tizimining real vaqtda ishlash qobiliyati nuqtai nazaridan tavsiflari.

Shu bilan birga, multimedia an'anaviy statik vizual ma'lumot (matn, grafika) va dinamik (nutq, musiqa, videokliplar, animatsiya va boshqalar) ni birlashtirgan kompyuter texnologiyalarining maxsus turidir. Ushbu "multimediya" tushunchasining texnologik talqini kompyuter texnologiyalari sohasi mutaxassislari tomonidan foydalaniladi va sizga axborotni o'qiydigan / foydalanuvchi va tinglovchilariga aylangan iste'molchiga samarali ta'sir ko'rsatadigan turli xil dasturiy va texnik vositalardan foydalanadigan multimediyadagi turli xil axborot imkoniyatlarini kiritish imkonini beradi. tomoshabin.

Ya'ni, multimediya deb multimediya qobiq dasturi, shuningdek, multimedia texnologiyalari asosida ishlab chiqarilgan mahsulot va kompyuter uskunalari tushunilishi mumkin.

Chunki multimedia texnologiyalari murakkab ,  keyin ushbu texnologiyalarning ba'zi elementlari mustaqil atamalar bilan belgilanishni boshladilar, bu erda "multimedia" so'zi sifat sifatida ishlatiladi: multimedia jarayonlari, multimediya tizimlari, multimedia dasturlari, multimedia mahsulotlari, multimedia manbalari, multimedia xizmatlari (garchi uyg'unlik uchun bo'lsa ham) bunday iboralarda "multimediya" sifatini ishlatish to'g'ri bo'lar edi).

Shunday qilib, multimedia manbalari  birinchi navbatda multimediali vositalardan farq qiladi:

Har xil turdagi ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin (nafaqat matnli, balki ovozli, grafik, animatsion, video va boshqalar);

Ularning muhim xususiyati interaktivlik - resurs, dastur, xizmat va shaxsning faol o'zaro ta'siri, ularning o'zaro ta'siri. Foydalanuvchi bir yoki boshqa vaqt oralig'ini olishi mumkin va shu bilan uning hammuallifi sifatida ishlaydi;

• 
  gipermatnni o'z ichiga oladi.
  
• 
  Madaniyat insonning o'ziga xos xususiyati, uning faoliyat sub'ekti sifatida rivojlanishining o'lchovi, ijtimoiy hayotning turli sohalaridagi inson faoliyati shartlari va usullarini o'zlashtirish mezonidir. Madaniyatni bunday tushunish multimedia tabiatini o'rganish istiqbollarini ta'kidlashga imkon beradi:
  
• 
  multimediali madaniy hodisa va uni kulturologlar, nazariyotchilar, amaliyotchilar va madaniy hamjamiyat tomonidan baholash;
  
• 
  Jamiyat, multimediya yaratuvchilari va foydalanuvchilari zamonaviy madaniyatning yuqori tezlikda o'zgarishi munosabati bilan an'anaviy madaniy tafakkurdagi o'zgarishlarni aks ettirish, bu axborot va aloqa kanallari modellaridagi texnik yangiliklar bilan bog'liq;
  
• 
  Madaniy merosni raqamlilashtirish (inglizchadan raqamli - raqamlilashtirish), bu nafaqat mutaxassislar tomonidan ushbu muammoni nafaqat axborot texnologiyalari, balki falsafiy, madaniy va ijtimoiy-madaniy sohalarda ham har tomonlama tushunishni talab qiladi.
  
• 
  Madaniyatning amaliy tarkibiy qismi madaniyatning turli xil ko'rinishlarida, mavjudlik shakllarida, ommaviy axborot vositalarida va inson faoliyati natijalarida rivojlanishi va ishlashi bilan bog'liq bo'lib, madaniyatning yangi turi - elektronning paydo bo'lishi haqida gapirishga imkon beradi.
  
• 
  Hozirgi kunda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, xususan tez rivojlanayotgan Internet, umumiy muammolarni hal qilishda individual ijodiy salohiyat va samarali jamoaviy hamkorlikni amalga oshirishning tobora samarali vositasiga aylanmoqda. Mahalliy va xalqaro hamjamiyatlarning birgalikdagi manfaatlariga asoslangan ta'lim, oson va to'g'ridan-to'g'ri aloqa, shuningdek, ma'lumot olish erkinligi tufayli madaniyat va jamoat aloqalarini rivojlantirishni jadallashtiradi.
  
• 
  Zamonaviy ma'lumotlarning, birinchi navbatda, multimediya texnologiyalarining o'ziga xos xususiyati shundaki, ular nafaqat iste'molga mo'ljallangan mahsulotni ishlab chiqarish, balki undan foydalanadigan odamga bilvosita ta'sir ko'rsatib, o'zi haqidagi fikrlarini o'zgartirish qobiliyatidir. Bu "virtual haqiqat" uskunalarini ixtiro qilish va Internetni global kompyuter tarmog'iga aylantirish kabi axborot texnologiyalari sohasidagi yutuqlarning natijasidir. Ma'lumotlarni qayta ishlash va taqdim etishning yangi turlari (CD - ROM, DVD , boshqa elektron ommaviy axborot vositalari), ma'lumotlarga kirishning yangi usullari (Internet, "virtual haqiqat" texnologiyalari va boshqalar) madaniyatimizni diversifikatsiya qilish, ma'naviy, madaniy, ijtimoiy qadriyatlar, ma'lumotlar va bilimlarning global almashinuviga yordam beradi va odamlar o'rtasida yanada faol aloqaga yordam beradi.
  
• 
  Har doim, har xil jamiyatlarda odamlar "ramziy muhitda" yashagan. Zamonaviy yangi elektron aloqa tizimining tarixiy o'ziga xosligi shundaki, insoniyat madaniy rivojlanishining oldingi shakllari va bosqichlaridan farqli o'laroq, hozirgi "haqiqiy fazilat madaniyati" uning global miqyosda tarqalishi va ijtimoiy hayotning barcha sohalariga va umuman inson hayotiga ta'siri bilan ajralib turadi. Aloqaning boshlang'ich shakllarining shakllanishi (mnemonik aloqa usullari, ideogrammalar va axborot uzatishning ikonik shakllaridan) zamonaviy mediamobil analoglariga ma'lum darajada yo'l ochdi.