Oʻzbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Xatolarni teskari tarqalish .Qo’llanilish soxalari.

Xatolarni teskari tarqalish (penetration testing) usullari ko'p qo'llaniladigan sohalar bor. Bu usullar tizim va tarmoq xavfsizligini baholash, xatolarni topish, xatolarni tuzatishni sinash va xavfsizlikni oshirishda ishlatiladi. Quyidagi sohalar o'rtasida bu usullar keng qo'llaniladi: Tarmoq Xavfsizligi Sohasi: Korporativ tarmoqlar, veb-saytlar, dasturlar va tarmoq tuzatuvchilari tarmoq xavfsizligini baholash uchun xatolarni teskari tarqalish usullaridan foydalanishadi. Bu soha xususiy tarmoq texnologiyalari, uzatilgan tarmoq xavfsizlikning monitoringi va qo'llashida o'zining maxsus tuzatish yechimlari bilan ajratiladi. Veb-saytlar va Dasturlar Xavfsizligi: Veb- saytlar va dasturlar tuzatuvchilari, o'z saytlarini yoki dasturlarini xavfsizlikni test qilish orqali
qo'llashadi. Ular veb-saytlarning xatolari, SQL injection, XSS (Cross-Site Scripting), CSRF (Cross-Site Request Forgery) kabi tarmoq xavfsizlik muammolarini aniqlash va ulash uchun xatolarni topish usullaridan foydalanishadi. Dasturiy Tarmoq Xavfsizligi: Dasturiy tarmoq va tuzatuvchilari, uzatilgan dasturlar yoki operatsion tizimlar tuzatuvchilari tarmoq xavfsizligini test qilish uchun usullardan foydalanishadi. Ularning vazifalari dastur xatolarini va xavfsizlik qoidalarni buzishning o'zgaruvchan usullarini topish va ulashga yordam berishdir. Korporativ Xavfsizlik: Korporativ tashkilotlar o'zlarining tarmoq va tizimlarini xavfsizlikni tekshirish uchun xatolarni teskari tarqalish usullarini qo'llaydilar. Ular tashkilotning maxsus xavfsizlik talablari va kafolatlariga rioya qilish, korporativ tarmoqlarni va ma'lumotlarni himoya qilish uchun xatolarni topish va ulash usullaridan foydalanishadi. Banklar va Maliyot Sohasi: Banklar va moliyaviy tashkilotlar, shaxsiy ma'lumotlarni va moliyaviy ma'lumotlarni himoya qilish uchun xatolarni teskari tarqalish usullaridan foydalanishadi. Ular bank tarmoqlarini va dasturlarini xavfsizlikni baholash uchun test qilish, foydalanuvchilar bilan muammoni yechish va bank tarmoqlarini himoya qilish uchun xatolarni aniqlash uchun xatolarni topish usullaridan foydalanishadi. Xatolarni teskari tarqalishning foydalaniladigan sohalar mavjud bo'lgani sababli, usullar va xavfsizlikni baholashning o'zaro munosabatlari ishtirok etuvchilarning maqsad va xavfsizlik ehtiyotlariga qarab ko'p turar.