O‘zbеkiston r

Nazorat savollari

1. 
   Predmet soha tushunchasiga tarif bering.
   
2. 
   Mohiya-aloqa modeli deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Mohiyat-aloqa modelida asosiy elementlar tushunchasini aniqlang.
   
4. 
   Mohiyat-aloqa modeli ma`lumot bazasi strukturasi qanday aniqlanadi?
   
5. 
   Mohiyat-aloqa modeli diagrammasi qanday tasvirlanadi?
   
6. 
   Mohiyat – aloqa diagrammasida munosabatlarning qanday turlari mavjud?
   
7. 
   Ikki ob’yekt o'rtasidagi munosabatlar turini qanday aniqlash mumkin?
   
8. 
   Ulman-Chen diagrammasini tavsiflang.
   

2 - LABORATORIYA ISHI
Mavzu: Relyatsion ma`lumotlar bazasini loyihalash


Ishdan maqsad: Ma`lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab chiqishni o`rganish va ob`yektlarni bog`lanish munosabatlarini tahlil qilish.
Masalani qo`yilishi: Berilgan predmet soha ma`lumotlar bazasidagi barcha ob`yektlarni relyatsion modelini ishlab chiqish.
Uslubiy ko`rsatmalar: Ma`lumotlarni relyatsion modeli asosida munosabat tushunchasi yotadi. Munosabatni 2 o`lchamli jadvallar yordamida tasvirlash qulay. Jadval ko’rinishidagi ma’lumotlar tushunarli, ko`rimli va inson uchun oddiy hisoblanadi. Munosabatlar to`plami ma`lumotlarni saqlash uchun ishlatilishi mumkin. Shu bilan birga ular orasidagi bog`lanishlarni modellashtirish imkonini beradi.
Relyatsion yondashuv asosiy tushunchalari:

• 
  Ma’lumotlar toifasi – relyasion MB saqlanadigan ma’lumot qiymatlari;
  
• 
  Domen – domenlar ma’lumotlarni ayrim asosiy turlarini aniqlash orqali o‘rnatiladi;
  
• 
  Atributlar – jadval ustunlar nomlari;
  
• 
  Bog‘lanish – relyation so‘zidan olinib munosabatni bildiradi;
  
• 
  Birlamchi kalit – bu kalit tashqi MB bilan bog‘lanishni o‘rnatish uchun xizmat qiladi.
  

Relyatsion MB munosabatlarni o`zaro bog`langan to`plamidir. Har bir munosabat kompyuterda fayl ko`rinishida tasvirlanadi.