|
Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences (E)issn: 2181-1784vitaminlarning-inson-hayotida-tutgan-o-rniOriental Renaissance: Innovative,
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784
www.oriens.uz
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7
3(1), Jan., 2023
291
Folik kislota,
folitsin (Vs)
0,2-0,5 mg
Aminokislotalar, nuklein
kislotalar sintezida ishtirok
etadigan gematopoetik
omil
Petrushka, salat, ismaloq,
tvorog, non, jigar
Siyanokobalamin
(B12)
2-5 mg
Nuklein kislotalarning
biosintezida, gematopoetik
omilda ishtirok etadi
Jigar, buyrak, baliq, mol
go’shti, sut, pishloq
Biotin (N)
0,1-0,3 mg
Aminokislotalar, lipidlar,
uglevodlar, nuklein
kislotalar almashinuvida
ishtirok etadi.
No’xat, tuxum, sut,
go’sht, jigar
Pantotenik kislota
(B3)
5-10 mg
Oqsillar, lipidlar,
uglevodlar almashinuvi
reaktsiyalarida ishtirok
etadi
Jigar, buyraklar, grechka,
guruch, jo’xori, tuxum,
xamirturush, no’xat, sut,
ichak mikroflorasi
Retinol (A)
0,5-2,5 mg
Hujayra membranalari
faoliyatida ishtirok etadi.
Bu insonning o’sishi va
rivojlanishi, shilliq
pardalarning ishlashi uchun
zarurdir. Fotoreseptsiya
jarayonida ishtirok etadi -
yorug’likni idrok etish
Baliq yog’i, baliq jigari,
sut, tuxum, sariyog’
Kaltsiferol (D)
2,5-10
mkg
Qondagi kaltsiy va fosforni
tartibga solish, suyaklar,
tishlarning
mineralizatsiyasi
Baliq yog’i, jigar, sut,
tuxum
Hozirgi vaqtda 13 ga yaqin vitamin ma’lum bo’lib, ular oqsillar, yog’lar va
uglevodlar bilan birgalikda vitaminlarning normal ishlashini ta’minlash uchun
odamlar va hayvonlarning ratsionida bo’lishi kerak. Bundan tashqari,
vitaminga
o’xshash moddalar
guruhi mavjud, vitaminlarning barcha xususiyatlariga ega, ammo
oziq-ovqatning qat’iy talab qilinadigan komponentlari emas.
Vitaminlar bo’lmagan, ammo organizmda ularning shakllanishi uchun kashshof
bo’lib xizmat qila oladigan birikmalar
provitaminlar
deyiladi. Bularga, masalan,
organizmda parchalanib, A vitamini hosil qiluvchi karotinlar, D vitaminiga
aylanadigan ba’zi sterollar (ergosterol, 7-degidroxolesterin va boshqalar) kiradi.
|
|
|