Nizoli vaziyatlar va ularni bartaraf etish

Nizoning turlari va ularning o’rni

Jamoa a’zolari orasida nizolarning ko’pchiligi quyidagi sabablar tufayli sodir bo’ladi:

• Resurslarni taqsimlashdagi adolatsizlik
• Vazifalarning o’zaro bog’liqligi.
• Maqsadlardagi har xillik.
• Erkinlik mustaqillik va o’zaro qadrni bilishdagi har xillik.
• Manmanlik, qaysarlik.
• Kommunikatsiya – o’zaro aloqani qoniqarsizligi.

Nizoning asosan 4 xil turi uchraydi.

Ichki shaxsiy nizo
Shaxslararo nizo
Shaxs va guruh o’rtasidagi nizo
Shaxs va guruhlar o’rtasidagi nizo

Nizolarning asosan 4 xil turi uchraydi

• ochiq nizolar • konstruktiv nizolar
• • yopiq nizolar • destruktiv nizolar
• • ob’ektiv nizolar • simmetrik nizolar
• • sub’ektiv nizolar • assimmetrik nizolar

Ichki shaxsiy nizo bir kishining o’ziga bir-biriga zid topshiriqlar berilib, rahbarning pirovard talabi bir-biriga mos, kelmay, bajaruvchi bunday hold anima qilishini bilmay xunob bo’lgan hollarda vujudga keladi. Shaxslar o’rtasidagi nizo ko’p hollarda ularning u yoki bu masalaga bo’lgan nuqtai nazarining mos tushmasligi, rahbarlar o’rtasida resurslarni taqsimlash, xodimlar bilan rahbar o’rtasida ish sharoitini qoniqarsizligi kabilar yuzasidan vujudga kelishi mumkin.

• Ichki shaxsiy nizo bir kishining o’ziga bir-biriga zid topshiriqlar berilib, rahbarning pirovard talabi bir-biriga mos, kelmay, bajaruvchi bunday hold anima qilishini bilmay xunob bo’lgan hollarda vujudga keladi. Shaxslar o’rtasidagi nizo ko’p hollarda ularning u yoki bu masalaga bo’lgan nuqtai nazarining mos tushmasligi, rahbarlar o’rtasida resurslarni taqsimlash, xodimlar bilan rahbar o’rtasida ish sharoitini qoniqarsizligi kabilar yuzasidan vujudga kelishi mumkin.

Ochiq nizolar odatda qarama – qarshi tomonlarning ko’z oldida, to’g’ridan – to’g’ri vujudga keladi. Ular to’qnashish sodir bo’lgunga qadar to’liq yetilgan bo’ladi. Bunday nizolar rahbariyat nazorati ostida turganligi sababli korxona uchun unchalik xavf tug’dirmaydi va ularni boshqarish oson kechadi.

• Ochiq nizolar odatda qarama – qarshi tomonlarning ko’z oldida, to’g’ridan – to’g’ri vujudga keladi. Ular to’qnashish sodir bo’lgunga qadar to’liq yetilgan bo’ladi. Bunday nizolar rahbariyat nazorati ostida turganligi sababli korxona uchun unchalik xavf tug’dirmaydi va ularni boshqarish oson kechadi.
• Yopiq nizolar o’ta xavflidir. Bunday nizolarni asta-sekin, belgilangan fursatda portlaydigan minaga o’xshatsa bo’ladi. Agar nizo hali “yetilmagan” yoki ularni odamlar nigohidan yashirilsa, boshqasha qilib aytganda nizo kishilar “ichida” bo’lsa, bilinki, bu nihoyat xavfli va uni boshqarish juda qiyin.