|
Nisa Surəsi 77-80Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?" deyə soruşdu
|
səhifə | 70/70 | tarix | 29.05.2018 | ölçüsü | 12,12 Mb. | | #46731 |
| Bu səhifədəki naviqasiya:
- Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah" deyə soruşdu. Rəsulullah (s. a. a) buyurdu ki: "Bəli, can ımı
- Q ızlar ail ələrinin evində q ısqanılıb qorunulduğu kimi oğlanlar də q
- ınlar əyərlərə minəcəklər. Ümmətimdən onlara Allah ın l ənəti olsun."
- əlində tutan Allaha and içərəm
- Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah" deyə soruşdu. Buyurdu ki: "Bəli, can ımı
- geyinəcək, örtül dərisini al ış-veriş əmtəəs(n)i hal ına g ətirəcəklər."
- "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah" Buyurdu ki: "Bəli, can ımı
- "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah" Buyurdu ki: Bəli, can ımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
- Selman, "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah" deyə soruşdu. Buyurdu ki: "Bəli, can ımı
- bir-biriylə çəkişəcəklər." Selman, "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah" deyə soruşdu.
- "Anam atam sənə qurban olsun, ya Rəsulullah, Ruveybiza nədir" Buyurdu ki: " Xalq
- ışacaq. Lakin ondan sonra çox yaşamayacaqlar. Çox keçm ədən yer üzündən qorxunc bir səs duyul/eşidiləcək. Hər birlik o səsin öz bölgələrindən gəldiyini düşünəcək.
Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm
ki, ey Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada bir şey şərqdən və
bir şey də qərbdən gətiriləcək və bunlar ümmətimi təsir edib
istiqamətləndirəcək. Vay ümmətimin zəiflərinə, onların əlindən nələr
çəkəcəklər, nələr?! O zalımların da Allahın əzabından ötəri vay
hallarına! Bunlar kiçiklərə ağrımayacaq, böyüklərə hörmət
göstərməyəcəklər. Heç bir qüsuru bağışlamayacaqlar. Onlarla
əlaqədar xəbərlər hamı/həmişə çirkin və ağıza alınmayacaq cinsdəndir. Bədənləri
insan bədəni, amma ürəkləri şeytan ürəyi olacaq."
Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Rəsulullah (s. a. a) buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha
and içərəm ki, ey Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada kişilər
kişilərlə, qadınlar da qadınlarla əlaqəyə girəcəklər.
Qızlar ailələrinin evində qısqanılıb qorunulduğu kimi oğlanlar
də qısqanılıb qorunulacaqlar. Kişilər özlərini qadınlara, qadınlar
də özlərini kişilərə bənzədəcəklər. Qadınlar əyərlərə
minəcəklər. Ümmətimdən onlara Allahın lənəti olsun."
Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm
ki, ey Selman bütün bunlar olacaq və o sırada məscidlər eynilə Kilsə
və Sinaqoqlar kimi zərlənəcək. Müqəddəs kitablar bəzənəcək, minarələr
uzun olacaq, saflar/tərəflər sıxlıq/izdiham, amma ürəklər bir-birlərinə qarşı
nifrətlə dolu olacaq, dilləri fərqli şeylərdən danışacaq."
Selman, "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm
ki, ey Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada ümmətimin
kişiləri qızıl takılarla bəzənəcəklər. İpək və ibrişim geyimlər
geyinəcək, örtül dərisini alış-veriş əmtəəs(n)i halına gətirəcəklər."
Maidə Surəsi 51-54 .................................................. 671
örtül dərisini alış-veriş əmtəəs(n)i halına gətirəcəklər."
Selman dedi ki: "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?"
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada faiz çox məşhur olacaq,
qeybətlə və rüşvətlə iş görüləcək. Dinin dəyəri düşəcək, buna
qarşılıq dünyanın dəyəri yüksələcək."
Selman dedi ki: "Bunlar dəmi olacaq ya Rəsulullah?"
Buyurdu ki: Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada boşanmalar çoxalacaq,
Allahın qoyduğu heç bir sərhəd, heç bir hüquq gözetilemeyecektir. Təbii/tabe,
bütün bunların Allaha bir zərəri ola bilməyəcək."
Selman dedi ki: "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?"
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada müğənni nökərlər və çalğı
alətləri ortaya çıxacaq, ümmətimi, ən pis və ən şərli fərdləri idarə edəcəklər."
Selman, "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm
ki, ey Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada ümmətimin
zənginləri gəzib gəzmə məqsədiylə, orta səviyyəli olanları ticarət
məqsədiylə, yoxsulları da nümayiş və desinlər üçün həccə
gedəcəklər. Bu sırada bəzi birliklər, Allahdan başqası üçün
Quran öyrənəcək, Quranı bir musiqi melodiyası, bir çalğı kimi
qəbul edəcəklər. Digər bəzi birliklər, Allahdan başqası üçün fiqh
öyrənəcəklər. O sırada zinadan peydahlanan uşaqlar
çoxalacaq. Quranı teğanniyle oxuyacaqlar və dünya üçün
bir-biriylə çəkişəcəklər."
Selman, "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?" deyə soruşdu.
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm
ki, ey Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada haramlar
tapdalanacaq, bol günahlar qazanılacaq və pislər yaxşılara müsəllət
olacaqlar. Yalan hər tərəfi örtəcək, inadçılıq insanların tipik
bir davranışı halına gələcək, yoxsulluq baş al/götürüb gedəcək. İnsanlar
geyimlərlə bir-birlərinə qarşı öyünəcəklər. Üzərlərinə yağış
mövsümü xaricində yağış yağacaq. Vaxt keçirmək məqsədiylə
672 ............................................ əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c. 5
tovla, şahmat kimi oyunlar oynamağı və musiqi dinləməyi xoş qarşılayacaqlar. Bilinəni əmr etməyi və münkəri nəhy etməyi xoş qarşılamayacaqlar. Belə ki, o dövrdə bir mömin, cəmiyyətin ən zəlil kimsəsi halına gələcəkdir. Hafizlər və zahitler bir-birlərini qınayacaqlar, lakin
hər iki qrup da göylərin mələyi idində 'murdarlar və necisler' olaraq
xatırlanacaqlar."
Selman dedi ki: "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?"
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada zəngin yoxsul düşməkdən
başqa bir şeydən qorxmayacaq. Belə ki, bir dilənçi, iki cümə arası
əl açıb dilənəcək, amma bu müddət içində kimsə ovucuna bir şey
qoymayacaq."
Selman dedi ki: "Bunlar dəmi olacaq, ya Rəsulullah?"
Buyurdu ki: "Bəli, canımı əlində tutan Allaha and içərəm ki, ey
Selman, bütün bunlar olacaq və o sırada 'Ruveybiza' danışacaq."
Selman dedi ki: "Anam atam sənə qurban olsun, ya
Rəsulullah, 'Ruveybiza' nədir?"
Buyurdu ki: " Xalqın ümumisi haqqında, o günə qədər danışmayan bir kimsə danışacaq. Lakin ondan sonra çox yaşamayacaqlar. Çox keçmədən yer üzündən qorxunc bir səs duyul/eşidiləcək. Hər birlik o səsin öz bölgələrindən gəldiyini düşünəcək. İnsanlar Allahın dilədiyi bir müddət qədər gözlədikdən və başları üzərinə yerə gəldikdən sonra yer üzü gizlədiyi
mədənləri çölə atacaq. Yəni, qızıl və gümüşü."
-Peyğəmbərimiz o sırada sütunlara əliylə işarə edərək;- "Bunlar
kimi." dedi, "Amma o gün nə qızıl, nə də gümüş fayda verəcək. İşdə
'Onun əlamətləri gəldi.' ayəsinin mənas(n)ı budur." [Təfsir-ul Qummu, c. 2,
s. 303-307]
Ravzat-ul Kafi adlı əsərdə, Məhəmməd b. Yəhyadan, o Əhməd
b. Məhəmməddən, o bəzi yoldaşlarından, yenə Əli b. Ibrahim,
atasından, o İbni Əbi Umeyrdən, bunların hamısı, Məhəmməd b.
Əbi Ham-zadan, o da Hamrandan belə rəvayət edər: İmam Cəfər
Sadiq (ə.s), -yanında Abbasi xəlifələrindən və Şiələrin onların ya-
Maidə Surəsi 51-54 ....................................................... 673
nındaki mənfi vəziyyətlərindən danışıldığı bir sırada- belə buyurdu:
"Xəlifə Əbu Caf-er Mənsurla birlikdə gedirdim. O bir karvanla
birlikdə atına minmişdi, arxasında və qarşısında atlılar vardı.
Mənsə bir eşşəyə minmiş və yanında yol al/götürürdüm. Mənə dedi ki: Ey
Əbu Abdullah! Allahın bizə verdiyi gücdən, bizim üçün açdığı üstünlük
və qürur qapılarından ötəri sevinməyin, xilafət üçün sənin və Ehlibeytinin
bizdən daha layiq olduğunu söyləməməyin, bu səbəbdən bizi
özün və digər insanların əleyhinə təhrik etməməyin lazımdır."
"Dedim ki: 'Kim mənim adıma bu sözləri sənə çatdırmışsa, yalan
söyləmişdir.' Dedi ki: 'And içər sənmi?' Dedim ki: 'İnsanlar
cadugərlər kimidirlər. Sənin ürəyini mənə qarşı çelmek istəyirlər. Onları
dinləyərək buna imkan vermə. Çünki biz sənə, sənin bizə olan
ehtiyacından daha çox möhtacıq.' Mənə dedi ki: 'Xatırlayırsanmı,
bir gün sənə; 'Bizim mülkümüz olacaqdırmı?' deyə soruşmuşdum,
sən də; 'Bəli, uzun, geniş və çətinlikli bir hakimiyyətiniz olacaq. Sizə
möhlət veriləcək və dünyanız geniş tutulacaq. Ta ki bizdən vahidiyin
toxunulmaz olan qanını haqsız yerə, haram diyarda və haram
ayda tökənə qədər.' demişdinil. Baxdım ki, sözlərimi unutmamış,
dedim ki: 'Ümid edirəm uca Allah, səni bundan uzaq məbləğ. Çünki
xüsusilə səni xatırlamamışdım. O, rəvayət etdiyim bir hədis idi. Baxarsan,
sənin ailəndən bir başqası bu işi boynuna götürər.' Bunun üzərinə xəlifə
susdu."
"Evimə döndüyümdə dostlarımızdan biri gəldi və belə dedi:
Sənə qurban olum, səni Əbu Cəfərin karvanında gördüm. Sən bir
eşşəyə minmiş idin, o da ata minmişdi. Yuxarıdan, səninlə danışırdı,
sən də ondan aşağıda idin. Bu mənzərə qarşısında öz özümə
dedim ki: 'Bu Allahın insanlar üçün vəzifələndirdiyi hüccettir,
bu barədə uyğun gəlilməsi lazım olan əmr sahibidir. Bu da zorbalıqla rəftar
edən biridir. Peyğəmbərin övladlarını öldürür, Allahın
sevməyəcəyi şəkildə yer üzündə qan tökür. Amma o ata minir,
sən isə eşşəyə minirsən! Içime bir şübhə düşdü. Belə ki dinimdən və
canımdan yana narahatlığa düşdüm."
"Ona dedim ki: 'Əgər ətrafımdakı, önümdəki, arxamdakı, sa-
674 ............................................ əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c. 5
ğımdaki və solumdakı mələkləri görsəydin, onun içində olduğu
vəziyyəti kiçik hesab edərdin.' Bunun üzərinə mənə bu qarşılığı verdi: "İşdə
indi, ürəyim hüzur/dincliyə qovuşdu."
"Sonra adam dedi ki: 'Bunlar daha nə zamana qədər səltənət
davam etdirəcəklər və ya nə vaxt bunlardan yana rahata qovuşacağıq?'
Dedim ki: 'Hər şeyin bir müddətinin olduğunu bilmirsənmi?'
Dedi ki: 'Bilirəm.' Dedim ki: Bu işin zamanı gəldiyində, bir göz
açıb bağlama anı/xatirə qədər tez olacağını bilmək sənə bir fayda verər
mi? Əgər onların Al/götür- lah qatındakı hallarının necə olduğunu
bilsəydin, onlara qarşı daha bü- yük bir nifrət bəsləyərdin. Sən və
yer üzündəki bütün insanlar, onları beləsinə böyük bir günahın altına
soxmağa çalışsaydı, yenə də buna güc çatdıra bilməzdiniz. Şeytan
sənin mətanətini pozub qərarsızlığa salmasın. Qürur və üstünlük
Allahın, Rəsulunun və möminlərindir. Lakin münafiqlər bunu bilməzlər."
"Bilməzsənmi ki, bizim suverenliyimizi gözləyən, gördüyü əziyyətlərə
və qorxulara qarşı səbr edən kimsə, sabah bizimlə birlikdə
olacaq? Bu səbəblə sən, haqqın öldüyünü, haqq əhlinin yox olduğunu,
zülmün bütün şəhərləri qucaqladığını gördüyündə, Quranın köhnəldiyini,
Qur-anda olmayan əsassız şeylərin uydurulduğunu, Quran şərhlərində
hə- va və həvəsin əsas alındığını; dinin eynilə bir kabın
tərsik edildiyi kimi, tərsik edildiyini; batil tərəfdarlarının haqq əhlinə
üstünlük təmin etdiklərini; pisliyin açıq olduğunu; kimsənin
pislikdən daşınmağa çağırılmadığını və pislik işləyənlərin üzrlü hesab edildiyini;
fasiqliyin hər yanı örtdüyünü; kişilərin kişilərlə, qadınların
də qadınlarla (cinsi mənada) kifayətləndiyini; möminin susqun
olduğunu, sözlərinin qəbul görmədiyini; buna qarşı fasiğin
yalan danışdığı halda, yalanına və böhtanına etiraz edilmədiyini; kiçiyin
böyüyü kiçik hesab etdiyini; qohumluq bağlarının qopduğunu;
günahlarıyla öyünən kəslərə gülünüp keçildiyini, sözlərinə qarşı
çıxılmadığını; qadınların verdiyi şeyi oğlanların verdiyini; qadınların
qadınlarla evləndiyini; tərifin artdığını; kişilərin, malı Allah-
'a qulluq təqdim etmə məqsədi xaricində infak etdiyini, bundan daşınmağa çağırıl-
Maidə Surəsi 51-54 ........................................................... 675
mediklerini və kimsənin onların əllərindən tutmadığını; insanların
Allah yolunda çalışan bir mömini bu halda gördüklərində Allah-
'a sığındıqlarını; qonşunun qonşusuna əziyyət etdiyini və bundan
daşınmağa çağırıl- mediğini; kafirin möminlərin içində olduqları vəziyyətə
sevindiyini; yer üzünü örtən təxribatçılıqdan məmnun olduğunu;
içkinin açıqdan içildiyini, Allahdan qorxmayan insanların içki süfrələrində
bir araya gəldiklərini; bilinəni əmr etmənin çox cılız olduğunu;
fasiğin, Allahın sevmədiyi işləri etməkdə güclü olduğunu,
bundan ötəri tərifləndiyini; mücize və kəramət sahibi1 insanların
təhqir edildiklərini, onları sevənlərin xor görüldüklərini; xeyr yolunun
tərk edildiyini, buna qarşılıq pislik yolunun izlənildiyini; Allahın
evinin funksiyasız olduğunu, insanlara onu tərk etmələrinin əmr edildiyini;
adamın etmədiyini dediyini; kişilərin kişilərlə, qadınların
qadınlarla cinsi əlaqəyə girməyi arzulaydıqlarını; kişinin makatını,
qadının da cinsi orqanını istifadə etdirərək dolanışığını təmin etdiyini; qadınların
də eynilə kişilər kimi öz aralarında yığıncaqlar təşkil etdiklərini;
Abbasoğulları arasında homoseksuallığın yayıldığını; bir qadının
əri üçün qına sürünməsi və daranması kimi, boya sürünüb darandıqlarını;
kişilərin cinsi arzuları üçün mal xərclədiklərini;
kişiyə rəğbət edildiyini, kişilərin onu əldə etmək üçün rəqabət
etdiklərini, onu qısqandıqlarını; mal sahibinin mömindən daha üstün
və izzətli görüldüyünü; faizin məşhur və kimsənin faiz əsaslı
rəftar etməkdən ötəri ayıblanılmadığını; qadınların zina etməklə
öyündüklərini; qadının ərini kişilərlə cinsi əlaqəyə
girməyə hazırladığını; insanlar arasında ən çox hörmət görən və ən/en
yaxşı olaraq xarakterizə edilən evin, qadınların fahişəlik etmələrinə köməkçi
olan ev olduğunu; möminin qəmli, xor görülmüş, əzik olduğunu;
bidətlərin və zinanın məşhur olduğunu; insanların yalan şahidliyi
vərdiş halına gətirdiklərini; haramların halallaşdırıldığını,
halalların haramlaşdırıldığını; dini məsələlərin fərdi fikirlə həll edildiyini,
Quranın və hökmlərinin funksiyasız qılındığını; gecələri
------
1- Bir nüsxəyə görə: hədis rəvayət edən.
676 .................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c. 5
kimsənin Allaha üsyan etməkdən çəkinmədiyini; möminin
pisliyi ancaq ürəyiylə inkar edə bildiyini; böyük sərvətlərin Allah-
'ı qəzəbləndirəcək sahələrdə xərcləndiyini; idarəçilərin küfr əhlinə
yaxın dayandıqlarını, xeyr əhlindən uzaqlaşdıqlarını; idarəçilərin
hökm edərkən rüşvət aldıqlarını; idarəçiliyin malı və gücü çox olan
kəslərin əlində olduğunu; bir-birlərinin məhrəmi olan kişi
və qadınların bir-birləriylə kifayətlənib evləndiklərini; adamın bir töhmətdən
və bir zənndən ötəri öldürüldüyünü; kişinin oğlanla eşq etmək
üçün canını və malını fəda etməkdən çəkinmədiyini; kişinin
qadınlarla əlaqə yaratmaqdan ötəri ayıblanıldığını; kişinin arvadının
fahişəlik edərək qazandığı malı yediyini və üstəlik bundan xəbərinin
olduğunu, onun bu işini şəxsən özünün idarə etdiyini; qadının ərinə
nəşr/təzyiq etdiyini, onun istəmədiyi şeyləri etdiyini, ərinin
alimentini verdiyini; adamın, arvadını və nökərini kirayəyə verdiyini
və çox pis yemək və içkilərə razı olduğunu; Allah adına yalan
andların çox edildiyini; qumarın sərbəst olduğunu; içkinin açıqdan
satıldığını və heç kimin buna mane olmadığını; qadınların
özlərini küfr əhlinə peşkeş çəkdiklərini; əyləncə yerlərinin
sərbəst olduğunu, kimsənin kimsəni oralardan daşınmağa çağırmadığını,
kimsənin buna cəsarət edə bilmədiyini; şərəfli insanların iqtidara
gəlmələrindən qorxulan kəslər tərəfindən alçaldıldıqlarını; idarəçilərin
ən yaxın kəslərin, biz Ehlibeytə söyməklə öyünən kəslər olduğunu;
bizi sevənlərə zülm edildiyini; şahidliklərinin qəbul edilmədiyini;
insanların yalan danışmaq barəsində bir-birləriylə yarışdıqlarını;
insanlara Quranı dinləmənin ağır gəldiyini, buna qarşı
batil sözlər dinləməkdən xoşlandıqlarını; qonşunun qonşuya
dilindən çəkindiyi üçün yaxşılıqda ol/tapıldığını; ilahi həddlərin etibarsız
qılındıqlarını, insanların bu barədə keflərinə görə hərəkət etdiklərini;
məscidlərin bəzəndiklərini; insanlar arasında ən doğru şifahi/sözlü
olaraq bilinən insanın yalançı və müfteri kəslər olduqlarını; pisliyin
və söz daşımanın ortaya çıxdığını; fahişəliyin yayıldığını; qeybətin
zövq verən bir məşğul ol kimi qəbul edildiyini və insanların bunu bir-birlərinə
müjdələrcəsinə köçürdüklərini; insanların Allah rizasının dı-
Maidə Surəsi 51-54 ......................................................... 677
şındaki bir məqsəddən ötəri həccə getmək və cihada qatılmaq istədiklərini;
iqtidar sahibinin kafirin xatiri üçün mömini əzdiyini; xarabanın
bayırdan daha rəvacda olduğunu; insanın dolanışığını, əskik dartıb
ölçməklə təmin etdiyini; qan tökmənin əhəmiyyət verilmədiyini; adamın
dünyəvi məqsədlər üçün liderlik arxasında olduğunu; başqaları özündən
qorxsunlar və məsələlərini ona aparsınlar deyə iti dilli
biri olaraq bilinməyə çalışdığını; namazın əhəmiyyət verilmədiyini;
böyük bir sərvətə sahib olan kəslərin buna sahib olduqları gündən
bəri zəkatını vermədiklərini; ölünün məzarından çıxarılıb əziyyət
edildiyini və kəfəninin satıldığını; ictimai çalkantıların
çoxaldığını; adamın axşam çakırkeyif, səhərlər də sərxoş
olduğunu, insanların vəziyyətinə diqqət etmədiyini; insanların
heyvanlarla əlaqəyə girdiklərini; heyvanların bir-birlərini
parçaladıqlarını; insanların məscidlərinə gedib döndüklərində
üzərlərində geyimlərinin ol/tapılmadığını; insanların ürəklərinin
bərki/qatılaşdığını, gözlərinin donduğunu; Allahı xatırlamanın özlərinə
ağır gəldiyini; haram yemənin məşhur bir vərdiş halına gəldiyini;
insanların haram yemə barəsində bir-birləriylə yarışdıqlarını;
namaz qılanın insanların görməsi üçün namaz qıldığını; fakihin dini
bir məqsəd güdmədən, dünya və liderlik üçün fiqhlə maraqlandığını;
insanların qalib gələnin yanında iştirak etdiklərini; halalın arxasında
olanın tənqid edildiyini, ayıblanıldığını, buna qarşılıq haramın arxasında
olanın tərifləndiyini, sayıldığını; Haremeyndə (Məscidi Haram və
Məscidi Nəbi'- de) Allahın sevmədiyi işlərin edildiyini və
kimsənin buna mane olmadığını, oralarda çirkin işlərin
edilməməsi üçün səy göstərəcək kim- sənin ol/tapılmadığını;
Haremeyndə alenen çalğı çalın/oğurlandığını; bir adamın haqq bir şey söyləyərkən,
bilinəni əmr edib münkəri qadağan etməyə çalışarkən birinin
qalxıb ona öyüd verdiyini və ona ağrıyan bir ədayla, 'Bunlar sənə
qalmamış!' dediyini; insanların bir-birlərinə baxaraq pis kəsləri
öndər əldə etdiklərini; xeyr yolunun boş, kimsə tərəfindən izlənilmədiyini;
cənazəylə lağ/alay edildiyini, amma kimsənin buna qarşı çıxmadığını;
hər keçən il bidət və pisliklərin artdığını; xalqın və məclislərin
yalnız zənginlərə təbii/tabe olduqlarını; yoxsullara lağ/alay edilərək
678 ....................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c. 5
bir şeylər verildiyini və Allah rizasının xaricindəki bir məqsəd güdülərək
yoxsullara kömək edildiyini; göylərdəki ayələrdən kimsənin ürkmədiyini;
insanların eynilə heyvanlar kimi alenen cütləşdiklərini; insanların
reaksiyasından qorxduqları üçün kimsənin bir pisliyə qarşı
çıxa bilmədiyini; adamın Allah rizasının xaricindəki bir məqsəd uğruna
çox mal xərcləyə bildiyini, amma Allah rizası üçün ən kiçik bir xərcləmədə
ol/tapılmaqdan da/də/dahi qaçındığını; ana və ataya pis davranmanın
normal bir davranış halına gəldiyini; ana və ataların
xor görüldüklərini; ana və ataların uşaqlarının yanında insanların
ən pisi halına gəldiklərini; övladın ana və atasına böhtan
etməkdən xoşlandığını; qadınların iqtidara gəldiklərini, hər şeyə
suveren olduqlarını və onların keflərinə görə hərəkət edildiyini;
adamın oğulunun atasına böhtan atdığını; ana və atasına qarğışda
et/ət- tiğini və ölmələrindən ötəri sevindiyini, adamın bir günü
böyük bir günah işləmədən və ya ölçü və çəki/tərəzini əskik ölçüb dartmadan
və ya zina etmədən ya da içki içmədən keçirdiyində buna
kədərləndiyini, təəssüfləndiyini; iqtidar sahiblərinin yeməkləri
anbarlaydıqlarını; qohumların mallarının batil yolda xərcləndiyini, onlarla
qumar oynandığını, içki içildiyini, içkiylə müalicə edildiyini,
xəstələrə içki içmələrinin tövsiyə edildiyini, onunla şəfa tapacaqları
sanıldığını; insanların bilinəni əmr etmə və münkəri qadağan etmə vəzifəsini
tərk etmə, bunu bir vəzifə olaraq yerinə yetirməyə yanaşmama
barəsində bərabər hala gəldiklərini; münafiqlərin və nifaq əhlinin
küləyinin əsdiyini, haqq əhlinin küləyininsə coşmadığını;
azan oxumanın və namaz qılmanın ödəniş qarşılığı edildiyini; məscidlərin
Allahdan qorxmayanlar tərəfindən doldurulduğunu; bunların
oralarda qeybət etmək, haqqın tərəfdarlarının ətini yemək və
bir-birlərinə şərab içmələrini izah etmək üçün bir araya gəldiklərini;
sərxoş kimsənin nə dediyini anlamayacaq vəziyyətdə olduğu halda
insanlara namaz qıldırdığını; sərxoş olduğu üçün qınanmadığını,
tam tərsinə sərxoş olduğunda hörmət gördüyünü, çəkinildiyini, qorxulduğunu,
öz halına buraxıldığını, hər hansı bir cəzaya çarpdırılmadığını,
sərxoşluğunun bir bəhanə qəbul edildiyini; yetimlərin
Maidə Surəsi 51-54 ........................................................... 679
mallarını yeyənlərin saleh insanlar olaraq tərifləndiklərini; hakimlərin
Allahın əmr etdiyinin əksinə mühakimə etmədə ol/tapıldıqlarını;
idarəçilərin bir çıxar gözləməsi üzündən xainləri etibarlı adamlar
olaraq yanlarında tutduqlarını; idarəçilərin mirası günah əhlinə,
Allaha qarşı gəlməkdə cüretkar davranan kəslərə verdiklərini və
bunların mirası dilədikləri kimi xərcləmələrinə göz yumduqlarını;
minbərlərdən insanlara təqva əmr edildiyini, buna qarşı təqvanı
əmr edənlərin dediklərini etmədiklərini; namazı vaxtında et-
manın əhəmiyyət verilmədiyini; sədəqənin vasitəsilər vasitəsiylə verildiyini
və bu barədə Allahın razılığı yerinə insanların məmnuniyyətinin əsas
alındığını; insanların bütün dərdlərinin mədələri və cinsi orqanları
olduğunu; nə yediklərinə və kiminlə əlaqəyə girdiklərinə baxmadıqlarını;
dünyanın belə insanlara yönəldiyini; haqqın ifadə edilərinin silinməyə
üz tut- tuğunu gördüyün zaman, olduqca diqqətli ol, ehtiyatlı
davran və uca Allahdan qurtuluş dilə. Bil ki, o insanlar uca
Allahın qorxunc qəzəbinin əhatəs(n)i içindədirlər və Allah, dilədiyi
bir şeydən ötəri onlara möhlət verməkdədir."
"Davamlı olaraq özünü nəzarət et. Uca Allahın, onların vəziyyətindən
fərqli bir vəziyyətdə səni görməsi üçün işlə/çalış. Əgər sən
onların arasındaykən Allahın əzabı onların üzərinə enəcək olsa,
bir an əvvəl Allahın rəhmətinə qovuşmuş olarsan; yox əgər, onlara
əzab enər də sən gözlədilsən, onların Allaha qarşı geyindikləri
cüretkar tutumun cəzasının əhatəsinin xaricində tutulmuş olarsan.
Bil ki, uca Allah yaxşı insanların əcrini məhv etməz. Allahın rəhməti
yaxşı insanlara yaxındır." [Ravzat-ul Kafi, c. 8, s. 36-42]
Mən deyərəm ki: Bu mənaları ehtiva edən və gərək peyğəmbər əfəndimizdən
(s. a. a), gərəksə Ehlibeyt İmamlarından (ə.s) rəvayət edilən
hədislərin sayı olduqca çoxdur. Ancaq bizim burada nəql etdiyimiz
iki hədis, məna və mesaj etibarilə bunların ən əhatəliləridir.
Axır zamanla əlaqədar xəbərləri ehtiva edən hədislər, "Ey inananlar, sizdən
kim dinindən dönsə, bilsin ki Allah, yaxında elə bir cəmiyyət
gətirəcək ki O onları sevər, onlar da ONU sevərlər. Mömin-
680 ................................... əl-Mizan Fi Təfsir-el Quran - c. 5
lere qarşı təvazökar, kafirlərə qarşı şərəfli və şiddətlidirlər.
Allah yolunda cihad edərlər, heç bir qınayıcının qınamasından
qorxmazlar." ayəsinin ümumiyyətlə işarə etdiyi inkişafların bir
detallı şərhi xüsusiyyətindədir. Allah doğrusunu hər kəsdən daha
yaxşı bilər.
Həmd Allaha məxsusdur.
Maidə Surəsi 51-54 ........................................................ 681
Dostları ilə paylaş: |
|
|