Müşkür kənd tam orta məktəb XI sinif a variantı Monitorinq-1 1 Uyğunluğu müəyyən edin

QARABAĞ ATLARI
Eramızdan əvvəl I minilliyə aid Manna dövlətinin mövcud olduğu dövrlərə aid mənbələrdə atlardan artıq geniş istifadə edildiyi, o cümlədən onlardan qoşqu vasitəsi kimi istifadə edildiyi göstərilir. Manna dövlətinin süqutundan sonra təşəkkül tapmış qədim Azərbaycan dövlətləri - Midiya, Adǝrbayqan və Albaniyada da atçılıq geniş yayılmışdı. Midiyada atçılıq daha yaxşı inkişaf etmişdi.
Tarixçi Herodot yazır ki, Midiyada Nesey adlanan geniş ərazidə yerləşən daha iri, güclü və yaraşıqlı atlar yetişdirilmişdir.
Bir çox tədqiqatlardan, tarixi ədəbiyyatlardan, müxtəlif mənbələrdən, habelə aparılan araşdırmalardan belə qənaətə gəlmək olar ki, Qarabağ atları öz mənbəyini ən qədim zamanlarda Azərbaycanda mövcud olmuş atlardan, əsas etibarı ilə, Nesey atlarından götürmüşdür. Tarixi təkamül nəticəsində Nesey atlarından əsas iki qol ayrılmış və inkişaf etmişdir ki, onlardan biri Türkmən xalqının yetişdirdiyi Axaltǝkǝ atları, digəri isə Azərbaycan xalqına məxsus olan Qarabağ atları olmuşdur. Bir çox sovet tədqiqatçıları Qarabağ atının tarixini öz səthi mülahizələri ilə soykökündən uzaqlaşdırmağa cəhd göstərmişlər. ◆Məsələn, professor İ.İ.Kaluqin Axaltǝkǝ atının mənşəyini Ərəb atı hesab etməklə ona Qarabağ və İran atlarının təsir göstərdiyini qeyd edir.
Ən qədim dövrlərə aid əvvəlki arxeoloji qazıntılarda azı iki at tipinin olması, qədim sənət əsərlərində, miniatürlərdə müxtəlif at tiplərinin, o cümlədən Qarabağ atlarının təsviri hələ Ərəb atlarının cins kimi formalaşmadığı dövrlərdə Azərbaycandan ǝrǝb ölkələrinə minlərlə atların aparılması və həmin ölkələrdə onlardan istifadə edilməsi və s. faktlar sübut edir ki, Qarabağ atı qədim dövrlərdən Azərbaycanda mövcud olmuş yerli atların əsasında uzun təkamül yolu nəticəsində formalaşmış, xalqın əsrlər boyu apardığı yaradıcı xalq •seleksiyası sayəsində yaranmış at cinsidir.

21) Mətnin məzmununa əsasən doğru fikirləri seçin.

1. Mətn elmi üslubda yazılıb.
2. Qarabağ atlarının mənşəyi barədə məlumat verilir.
3. Ərəb ölkələrinə Azərbaycandan atların aparılması faktı vurğulanır.
4. Qarabağ atlarını soy kökündən uzaqlaşdırmağa çalışanlar da olub.
5. Atçılıq Atropatenada daha yaxşı inkişaf etmişdir.
A) 1,2,5 B) 2,3,4 C) 1,3,5 D) 2,4,5 E) 1,3,4

22) Mətndə hansı tipli cümlədən istifadə