|
Mundarija: Kirish Geologik qism Karyer parametrlarini hisoblash; Tog' jinslarini qazish uchun tayyorlash
|
səhifə | 3/8 | tarix | 23.12.2023 | ölçüsü | 1,83 Mb. | | #155449 |
| Курс 6-вар (2)Нк=0.97*56,56*5/(ctg40+ctg40)=115,1 м.
5.Karyer bortining qiyalik burchagi:
Taxminiy hisoblashlarda Giproruda ma’lumotlaridan foydalanish mumkun При ориентировачных расчетах можно пользоваться данными Гипроруды [bet. 18 П.И. Томаков, И.Н. Наумов; II nashr]:
Таблица 1.2.
Tog’ jinslari
|
Professor
М.М. Portodyakonov shkalasi bo'yicha tog' jinsining mustahkamlik koeffitsiyenti
|
Karyer chuqurligida bortlarning qiyalik burchaklari, м
|
≤90
|
≤180
|
≤240
|
≤300
|
>300
|
Juda mustahkam
|
15 – 20
|
60 – 68
|
57 – 65
|
53 – 60
|
48 – 54
|
43 – 49
|
Mustahkam va yetarli darajada mustahkam
|
8 – 14
|
50 – 60
|
48 – 57
|
45 – 53
|
42 – 48
|
37 – 43
|
O’rtacha mustahkam
|
3 – 7
|
45 – 50
|
41 – 58
|
39 – 45
|
36 – 43
|
32 – 37
|
Yetarli darajada yumshoq va yumshoq
|
1 – 2
|
30 – 43
|
28 – 41
|
26 – 39
|
26 – 36
|
-
|
Yumshoq va yersimon
|
0,6 – 0,8
|
21 – 30
|
20 – 28
|
-
|
-
|
-
|
6.Karyerning oxirgi chegarasida karyerdan maksimal darajada qazib olinadigan foydali qazilma hajmini aniqlash:
Vп.и.=[mг*Нк - ((mг – Вд)2*tgβв/4)]*Lд, м3
mг – qatlamining gorizontal qalinligi, м3;
Нк – karyerning oxirgi chuqurligi, м;
Вд –karyer osti kengligi, м;
βв –karyerning tugal holatdagi bortining qiyalik burchagi;
Lд – qatlamining cho’ziqligi bo’yicha uzunligi, м.
Vп.и.=[56,56*115,1-(56,56-40) 2*tg40/4]*2800=18065374,2 м3.
7.Karyer konturidagi kon massasi hajmini aniqlash (м3):
Vг.м.=Sд*Нк + ½*Рд*Нк2*ctgβк + 1/3*π* Нк3*ctg2βк
Sд –tugal holatdagi karyerning yuzasi maydoni, м2; Lq*Bd=Sd
Нк –karyerning oxirgi chuqurligi, м;
Рд –karyer tubi peremetri, м;
βк –karyerning tugal holatdagi bortining qiyalik burchagi;
Vг.м.=112000*115,1+5680*115,12*ctg40/2+3.14*115,13*ctg240/3=59986685,6м3
8 Qoplovchi tog’ jinsi hajmi:
Vв=Vг.м. – Vп.и.
Vв=59986685,6-18065374,2= 41921311,4 м3.
9.Qoplovchi tog’ jinsi koeffitsiyenti (o’rtacha sanoat):
кср= (Vг.м. - Vп.и.)/ Vп.и.= Vв/ Vп.и, м3/ м3
кср=41921311,4/18065374,2= 2,32 м3/ м3.
10.Yer yuzasi bo’yicha karyerning o’lchamlari:
Maydoni:
Sп.к= Sд + Р* Нк*ctgβв + π* Нк2*ctgβк, м2;
Sп.к=112000+5680*115,1*ctg40+3.14*115,12*ctg40= 940623,62 м2.
Uzunligi:
Lд.к.= Lк + 2* Нк* ctgβк, м;
Lд.к.=2800+2*115,1*ctg40=3074,3м.
Kengligi:
Вш.д.= Вд + 2* Нк* ctgβк, м.
Вш.д.=40+2*115,1*ctg40=314,3 м.
Umumiy kon massasi bo’yicha karyerning yillik ishlab chiqarish unumdorligi
Qgm=Vgm/P (m3/yil)
P – karyerning qizmat qilish muddati. P- (15-30)yil
Qgm= 59986685,6/16= 3749168 m3/yil
Tog' jinslarini qazishga tayyorlash ochiq usulda qazib olishda eng muhim ishlab chiqarish jarayonlaridan biridir. Iqtisodiy xarajatlarning 70% dan ortig'i ushbu jarayonga sarflanadi, keyingi barcha jarayonlar tog 'jinslarini qazish uchun tayyorlash usulini samarali tanlashga va tog' jinslarini maydalash darajasiga bog'liq.
Tog' jinslarini qazish uchun tayyorlash usulini tanlash
Tog' jinslarini qazish uchun tayyorlash usulini tanlashga jinsning mustahkamligi ta'sir qiladi. Tosh qanchalik kuchli bo'lsa, uni massivdan olib tashlash shunchalik qiyin bo'ladi. Asosiy mezon - Protodyakonov shkalasi bo'yicha tog' jinslarining mustahkamligi koeffitsienti.
Dastlabki ma'lumotlarga ko'ra, menga ikki turdagi tog’ jinslari berildi: Qoplovchi tog’ jinslari f = 2. Bentonit f = 3.5.
Qoplovchi jinslarni va foydali qazilma(Bentonit)ni mustahkamligi f=4 dan past bo’lganligi uchun massivdan dastlabki tayyorgarliksiz to’g’ridan-to’g’ri qazib olishimiz mumkin.
Qazish va yuklash ishlari tog’ jinslarini qazib olib va uni transport vositalariga yuklash yoki ag`darmaga ko'chirishni o'z ichiga oladi. Karyerlarda qazish va yuklash uskunasi sifatida uzlukli va uzluksiz qazish mashinalari qo'llaniladi. Ekskavatorlar ko'pincha karyerlarda qazish va yuklash operatsiyalari uchun ishlatiladi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|