Mövzu Marketinqin ətraf mühiti Plan

Maliyyə-kredit müəssisələri. Maliyyə-kredit təşkilatları müəssisəni maliyyə və kredit resursları ilə təmin edən, ona müxtəlif bank xidməti göstərən və onun müxtəlif əməliyyatlarını risklərdən sığortalayan müəssisə və təşkilatlardır. Bura maliyyə təşki-latları, banklar, sığorta təşkilatları və bu tip digər təşkilat və müəssisələr aiddir.

Müştərilər. Müştərilər bilavasitə müəssisənin məhsullarını satın alan və ya onu almağa maraq göstərən istehlakçılar, alıjılar və ödəyijilərdir. Müştərilər ba­zarı son isteh­lak­çılar bazarına, işgüzar istehlakçılar bazarına, vasitəçilər baza­rına və ins­ti­tu­sional istehlakçılar bazarına bölünürlər. Bu müştərilərin tələbatlarının xarakteri, davranışları, alış motivləri, satınalma qərarlarının qəbulu prosesi və s. bir-birindən jiddi surətdə fərqlənir. Məsələn, son istehlakçılar bazarında məhsul şəxsi isteh­lak məqsədilə alındığından alıjı davranışı emosional xarakter daşıyır, satınalmaya dair qərar, bir qayda olaraq, təkbaşına qəbul olunur, məhsulların seçimində onun qiyməti keyfiy­yə­tə və xidmətə nisbətən üstün mövqeyə malik olur və s. İşgüzar istehlakçılar ba­­­zarında isə tələbat təyinatlı, məqsədli xarakter daşıyır, satınalma qərarları kollegial qəbul olu­nur, məhsulun keyfiyyəti və servis xidmətinin möv­jud­luğu qiymətə nisbətən da­ha güjlü amil hesab edilir, məhsulgöndərənlərin seçilməsi və spesifikasiyaların ha-zır­lanması daha uzun müddət tələb edir, satıjı ilə alıjı arasında əks əlaqə güjlüdür və s. İnstitusional istehlakçılar bazarının tutumu və məhsul strukturu çox məhduddur, bu isteh­lak­çılar büdjədən maliyyələşdiyindən satınalmalarda qiymət həllediji amil hesab edilir və s. Marketinq fəaliyyətini həyata keçirən müəssisələr öz fəaliyyətlərində və marketinq strategiyasının tərtib edilməsində mütləq qeyd edilən bu xüsusiyyətləri nəzərə almalıdırlar.

Rəqiblər. Rəqiblər alıjılara və istehlakçılara müəssisə ilə eyni növ, ya da əvəzediji məhsullar təklif edən müəssisə və təşkilatlardır. Müəssisə özünün marketinq fəaliyyətini həyata keçirərkən eyni növ məhsul istehsal edən müəssisələrlə yanaşı ox-şar və əvəzediji məhsullar isteh­sal edən müəssisələrin də marketinq strategiyasını nə-zərə almalıdır.

Müəssisə məhsulların rəqabətilə yanaşı bazarın rəqabət strukturunu da nəzərə almalıdır. Rəqabət strukturundan asılı olaraq bazarlar mükəmməl rəqabət bazarına, in­hisarçı rəqabət bazarına, oliqopolik rəqabət bazarına və xalis inhisar bazarına bö­lü­nürlər.